Cumhuriyet'in İlanı

CUMHURİYETİN İLANI



Kurtuluş Savaşı yıllarında Ankara’da , Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti adıyla yeni bir yönetim kurulmuştu Fakat bu yeni yönetimin rejimi henüz belirtilmemişti Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti özünde ulusal egemenliğe dayalı bir hükümettiFakat Yeni Türkiye’yi devlet şekillerinden , yönetim biçimlerinden birine uygun olarak resmen ilan etmek gerekiyordu Yani sıra devletin adının konmasına gelmişti

Atatürk , yeni devletin şeklini cumhuriyet olarak kabul etmeyi düşündü Kurtuluş Savaşı yıllarında bu fikrini açıklamayıp , uygun bir zamanı beklemişti Büyük Zafer’den sonra artık bu an gelmiş bulunuyordu Aslında , Erzurum ve Sivas Kongrelerinin kararlarıyla Büyük Millet Meclisi’nin programları tamamen demokrasiye dayanmaktaydı Saltanatın artık hiçbir etkinliği kalmamıştı Son padişah da yurttan ayrılmış , saltanat kaldırılmıştı Şimdi sıra Atatürk’ün kafasındaki Cumhuriyet Yönetimini resmen ilan etmeye gelmişti

Atatürk , 28 Ekim 1923 akşamı birkaç arkadaşını Çankaya’daki köşküne davet ederek yemek sırasında arkadaşlarına :

- Yarın, cumhuriyeti ilan edeceğiz , dedi

Misafirler hiç şaşırmadılar Zaten böyle bir hareketi bekliyorlardı

Atatürk , Teşkilat-ı Esasi’ye ( Anayasa’ya ) konmak üzere şu öneriyi hazırladı :

“ Türkiye Devletinin şekli cumhuriyettir Türkiye Devleti Büyük Millet Meclisi

tarafından idare olunur”

Böylelikle yeni devlet şeklinin cumhuriyet olacağına kesin olarak kara verildi

29 Ekim 1923 akşam saat : 1845’te TBMM oturumu açıldı Atatürk’ün önceden hazırlattığı Anayasa maddesinin görüşülmesine geçildiGörüşmeler sonunda öneri kabul edildiMilletvekilleri ayağa kalkarak üç kez “Yaşasın Cumhuriyet !” diye bağırdılar

29 Ekim 1923 Pazartesi günü saat : 2030’da Cumhuriyet ilan edildi

Cumhuriyetin ilanından sonra cumhurbaşkanlığı seçimine geçildi Ulusal Kurtuluş Savaşı’nın büyük kahramanı Ankara Milletvekili Gazi Mustafa Kemal Paşa , ilk cumhurbaşkanı seçildiCumhurbaşkanı seçiminden sonra sonuç , 101 parça top atılarak halka duyuruldu

Cumhurbaşkanlığına seçilen Atatürk kürsüye gelerek bir konuşma yaptı Heyecanlı ve kararlı konuşmasını şu sözlerle noktaladı :

- Türkiye Cumhuriyeti , cihanda işgal ettiği mevkie layık olduğu eserleriyle ispat edecektir Türkiye Cumhuriyeti , mesut muvaffak ve muzaffer olacaktır