İnsan Felsefesi

İNSAN FELSEFESİ 1BÖLÜM 20yy da felsefi antropoloji bir disiplin olarak ortaya çıkıyor Daha önce de insan hakkında bir çok felsefi düşünceler ortaya konmuş olmasına rağmen (örneğin sofistler gibi) 20 yy da bu disiplini yaratanların başında Kant geliyorİnsanı bir anlamda doğa kozalitesinin dışına çıkan bir varlık olarak görmekle bu disiplinin temellerini atıyor Felsefi antropoloji bu gün çok moda bir disiplin değilFilozofların insan görüşleri zaten varZaten insanla uğraşmaksızın felsefe yapmak mümkün değil deniyor

Hemen akla şu soru geliyor;O zaman neden felsefi antropolojiye gerek duyulsun? Günümüzde relativizmin yaygın formu olan postmodernizm de;insanın kalıcı bir doğasının olamayacağını bu yüzden insanın tür olarak yapı özellikleri nedir ?sorusunun da olanaksız olduğunu söylüyor Bu saptamalar Felsefi antropolojinin diğer disiplenlerden farkı nedir?sorusunu sormamızı gerektiriyorÇünkü Felsefi Antropoloji diğer disiplenlerden farklı soru yada soruları konu ediniyorÖrneğin insan nedir?İnsanın yapısal özelliği, ayırt edici özelliği nedir?sorularını soruyor Burada özellikle Pozitivist ve analitik felsefenin getirdiği kuşkulu bakış, böyle bir felsefe olur mu?sorusu etik sorunların yeniden tartışılması gerekliliğinin belirlenmesiyle pozitivistlerin kuşkuculuğunu sarsıntıya düşürüyorEtiğe dönüş;Felsefi Antropolojinin de önemini açığa çıkarıyor

Felsefi Antropolojiye karşı kuşkulara yol açan bir husus da insanın ne olduğu sorusuna tam bir yanıt alınamamış olmasından kaynaklanıyor Mengüşoğlu;İnsanın bir özelliğine değil insana olduğu gibi bakmakla, bunları saptamakla insanın ne olduğu sorusuna cevap verilebileceğini söylüyorMengüşoğlu ne gibi insan fenomenleri olduğunu araştırırken varolana bakarız ve ne görüyorsak onu dile getiririz diyor Felsefi Antropolojide de insana bir varolan olarak, tür olarak,diğer türler arasında kendine özgü yanlarına bakarak insanın ne olduğunu araştırdıklarını görüyoruz Tabi bu arada Filozofların;insan nedir?insan yapısı nedir?görüşlerinin yanı sıra olması gerekene yönelik insan görüşleri de varFelsefi bilgi taşıyan görüşleri ancak insanın ne olduğunu ifade eden görüşlerdirÖrneğin insan akıl ve duygu varlığıdır derken filozof , duygulardan sıyrılması gerektiğini üstü kapalı bir biçimde aktarıyorBu felsefi bilgi değildir

Burada filozofların, insan nedir?sorusunu nasıl içeriklendirdiklerini belirtmeye çalışacağız; KANT Ontolojik temellere dayanan antropoloji; Şimdiye kadar incelenip eleştirilen antropolojik teoriler; psikolojik,metafizik yahut biyolojik bir kavramdan yola çıkılarar içeriklendiriliyordu Örneğin; Platon devletadlı kitabında ilk önce adalet kavramı üzerinde duruyorAdalet Platon da araç olarak ele alınıyorKitap, kişi nasıl adil olur?tartışmasıyla başlıyorAdalet kavramı tanımlanmaya çalışılıyorBu kavramdan yola çıkarak üç çeşit insan olduğunu anlatıyor;bilgi sever,ün sever,para sever

İnsanın bu yönlerin her birine sahip olduğunu söylerken bunlara dengeli bir şekilde sahip olunması gerektiğini belirtiyor Aristotales nikomakosa etikadlı kitabında;erdem konusunu araştırmalıyız ki mutluluk konusunu daha iyi anlayabilelim diyorAristotalesin erdem kavramından yola çıkarak İnsanın erdemi nedir?sorusunu sorduğunu görüyoruz Mutluluk ancak erdemle mümkündürYani akla dayalı eylemle mutluluk olabilir derken Platondaki üç yana karşılık insanda iki yan olduğunu düşünüyor akıldan yoksun yan ve akıl yanı İnsan ikili bir varlık diyor descartes

Düşünen ve yer kaplayanRuh düşünen bir varlık ona göre;ne uzama ne de şekle sahipBiz onu ancak doğrudan doğruya biliyoruzRuhun temel niteliği de düşünmeCismin temel niteliği de yer kaplamaBunlar bir araya gelemeyecek nitelikler aslında Ancak insan da bir araya geliyorlarRuh bedenin uyarılmalarını duyar tepkide bulunur,beden de ruhu duyup hareketi gerçekleştirir diyor Kant her hangi bir kavramdan değil, insanın doğal yeteneklerini geliştiren,yapıp etmelerden yola çıkıyor