Yeni Keşfedilen Gezegen Hakkında

Büyük Bir Keşif : Yeni Bulunan Bir Gezegen Yaşama Ev Sahipliği Yapıyor Olabilir

Gökbilimcilerin bu gün keşfini ilan ettiği güneş sistemi dışındaki şimdiye kadar keşfedilenler arasındaki dünyaya en çok benzeyen ilk karasal gezegenin üzerinde sıvı su hatta yaşam barındırabileceği iddia ediliyor!!

Bilindiği üzere sıvı su yaşam için anahtar bir bileşiktir Yeni keşfedilen gezegen yıldızının yörüngesinde, "Goldilocks mesafesi" olarak adlandırılan (sıvı suyun donmadan yada buharlaşmadan kalabilmesi için gezegenin yıldıza bulunması gereken) en uygun uzaklıkta dolanmaktadır
Henüz gökbilimcilerin elinde gezegen biyolojisi hakkında sinyal alabilecek imkan bulunmasa da yapılan bu keşif, güneş sistemi dışı gezegenleri keşfi ve dünya-dışı yaşam arama konusunda çok önemli bir kilometre taşıdır ki keşfi gerçekleşebilec bir dünya-dışı yaşam büyük olasılıkla evrene bakışımızı temelden sarsabilecek bir potansiyele sahiptir

İsviçre Geneva gözlem evinden araştırma lideri Stephane Udry'e göre " Hedef güneş benzeri bir yıldızın çevresinde dolanan dünya benzeri bir gezegende yaşam bulmaktı ve gerçekleşen keşif bu yolda atılmış çok önemli bir adımdır her attığınız bir adım önemli getirileri olan ilerlemeler sunacaktır" demektedir
Yeni keşfedilen gezegen, Dünyamızın çapının %50si kadar daha büyük ve kütlesi Dünyamızın 5 katı kadardır "Süper Dünya" olarak adlandırılan Gliese 581 C nin yörüngesinde dolandığı yıldızı Gliese581 ise bizden 20,5 IY uzaklıkda konumlanmış güneşimizin üçde biri kütlesine sahip minik bir kırmızı cücedir

Bu Güne Kadar Keşfedilmiş En Küçük Güneşsistemi-Dışı Gezegen

Gliese 581 C, şimdiye dek keşfedilmiş güneşsistemi-dışı gezegenler arasındaki en küçük olanıdır Yıldızının çevresinde dünyamızın güneşe olan uzaklığının 15'de biri kadar uzaklıkda ki bir yörüngede döner ve bir yılı dünyamızın 15 gününe denk gelmektedir Kırmızı cüceler, yada M cüceleri, güneşimizden 50 kat soluk ve soğuk yıldızları olması hasebi ile gezegenleri yaşamsal bölge olarak adlandırılan, sıvı suyun barınabileceği yıldıza en uygun uzaklığa sahip uzay bölgesi yıldıza, günşe sistemimizde olduğundan daha yakındır ve gezegenler kırmızı cüce yıldıza çok yakın mesafelerde yörüngelerde dolansalar bile yaşamsal bölge içinde kalabilmektedirler

Grenoble Universitesinden araştırma ekibi üyesi Xavier Delfosse 'a göre;
"Yıldızına yaşamsal bölge içinde kalabileceği bir uzaklıkta bulunan gezegen, Dünyamıza kıyasla çok daha yakın bir yörüngeye sahip olmalıdır ve ileride dünyadışı-yaşama adanacak olan uzay çalışmaları için çok önemli bir hedef olabilir Evrenin hazine haritasında ,Bu gezegen X olarak işaretlenmeyi haketmektedir" diye ekliyor
Kırmızı cücenin çevresinde ise 2 adet daha gezegen bulunduğu bilinmektedir Aynı gözlem ekibi tarafında keşfedilmiş olan, bir tanesi yıldızının çevresinde Gliese 581 C 'e göre çok daha yakın bir yörüngeye sahip 15 dünya kütlesindeki bir "sıcak-jüpiter" gazdevi 'dir Diğeri ise Gliese 581C ile aynı tarihte keşfedilmiş olan, yaşamsal bölgenin dışında bulunan 8 dünya kütlesine sahip bir gezegendir

Olası Bir Su Dünyası

Bilgisayar, modelleri Gliese 581 C 'nin bir karasal gezegen yada tamamıyla okyanuslarla örtülmüş bir su dünyası olabileceğini önremektedirler
Udry'e göre Tahminlerimize göre keşfedilen süper-dünyanın üzerinde ortalam sıcaklığın 0 ila 40 derece Celcius civarında olabilir ve bu ortamda su sıvı olarak kalabilecektir" diyor

Gökbilimciler, keşfi gerçekleşen yeni "dünya" yı, La Sille, Şili'de ki 3,6 metre açıklığa sahip Avrupa Güney Gözlemevi teleskobuna takılan HARP cihazı sayesinde gerçekleştirdiler Yalpalama yada "radyal hız" tekniği olarak adlandırılan ve gezegenlerin yıldızlarına uyguladıkları kütleçekimsel etkiler ile yıldızlarına yaptırdıkları yalpalama hareketlerini ölçerek gezegen kütlelerini ve büyüklüklerini tespit ettiler

Udry 'nin söylediğine göre gliese 581c üzerinde yaptıkları hesaplar ile gezegenin yaşamsal bölge içinde bulunduğunu anlamaları çok fazla uzun sürmemiş ve Bunu anladığı anda medyadan gelebilecek bilgi almak isteyenlerin açacağı telefonlara cevap vermek için bir sürü vakit harcaması gerekeceğini farketmiş ki bu keşif habercilerin büyük bir hevesle yayınlamak isteyecekleri büyük bir olaydı

Daha Yapılacak İşler Var

Araştırma ekibinde bulunmayan Harvard-Smithsonian astrofizik Merkezi'nden gökbilimci David Charbonneau'a göre bu "tam anlamıyla fantastik bir keşifdir ve bu büyük olasılıkla etrafda buna benzer bir sürü gezegen daha bulunabileceği anlamına gelmektedir"
Gliese 581 c henüz üzerinde yaşam barındırdığı kanıtlanmamış da olsa ilk defa anahtar bir ihtiyacı/beklentiyi karşılamışdır
Charbonneau araştırma ekibinin teknik özelliklerini şöyle övmektedir; "her bir gezegenin yıldızına uyguladıkları bu yalpa hareketinin miktarı sadece saniyede birkaç metre kadar azdır ve bu kullandıkları ölçüm cihazlarının ne kadar kaliteli olduğunu göstermektedir" diyor

Harvard-Smithsonian CfA 'a dan bir diğer gökbilimci David Latham keşif hakkında başka gökbilimcilerin övgülerine katılmakla beraber diğer hedefin keşfi yapılacak olan gezegenin yörüngesinin onu yıldızı ile dünyamızın arasına sokacağı yaşamsal bölgedeki benzer bir dünya bulmaktır Ve gökbilimciler bu sayede transit geçiş tekniği olarak adlandırılan yıldızları önünden geçen gezegenlerin yıldızlarının ışıklarında meydana getirecekleri bir miktar sönükleştirmelerinin ölçülerek gezgen büyüklüğünü hesaplamayı umud etmektedirler


Latham'a göre ancak bu sayede keşfedilecek gezegenin karasal mı yoksa bir su dünyasımı olduğu kesin olarak anlaşılabilecektir
Washington Carnegie Enstitüsünden teorik gezegen bilimcisi Alan Boss'a göre "gezegenin sıvı su tutabilme potansiyeli onu büyüleyici hale getirmektedir Gliese 581c keşfi yapılan en yakın gezegenlerden biridir ve sanırım SETI hastaları bunu dinliyorlardır" diyor
SETI enstitüsünden kıdemli gökbilimci Seth Shostak'a göre Gliese 581 sistemi zeki yaşam sinyalleri aranması için iki defa dinlenmiş ilk defasında 1995 de Avustralyadaki Parks Radyo teleskobu kullanılarak , ikincisinde ise 1997 yılında Batı Virginia daki Greenbank Radyo teleskobu kullanılarak izlenmiş, ama hiç bir sinyal alınamamış
Shostak'a göre iki defa dinlenilmiş olması bir defa daha dinlenilmeyeceği anlamına gelmez hatta Yapmalıyız zira bu şimdiye kadar keşfedilen güneşdışı-gezegenler arasındaki en güçlü adaydır diyor
Shostak, keşif karşısında çok memnun olduğunu ifade ediyor "bu daha evvelden kalmış olan, dünya boyutlu gezegenlerin yaygın olmadığı önerisini tarihe gömdüğünü işaret etmektedir" diyor ve "artık iki tanesinin yaşamsal bölge içerisinde bulunduğunu biliyoruz birisi bizimki,dünyamız diğeri ise şimdi keşfedilen ve iki tane bir taneden iyidir" diye ekliyor
Shostak, Gliese 581 sisteminin yazın devreye girmesi planlanan yeni Allen Teleskop dizgesi kullanılarak çok daha geniş bir radyo spekturumunda tekrar bakılması gerektiğini ifade etmektedir