Çocuklarda 0-3 yaş gelişimi

Çocuklarda 0-3 yaş gelişimi

Anne ve baba olmanın da öğrenildiği ilk üç yılda çocuklar hangi gelişimleri gösteriyor?



Erken yaşlardan itibaren çocuklardaki gelişimi izlemek, anne baba olarak yaşa ve duruma uygun, istikrarlı ve bilinçli davranmak çok önemlidir Psikolojik Danışman Belgin Temur, çocuklarda ilk üç yıl gelişim özelliklerini ve uygun anne-baba tutumu konusunda bilgi veriyor

Anneye bağımlılık
Yaşamın ilk 3 yılında, çocuklar annelerine fiziksel ve duygusal olarak bağımlıdır Beslenmeleri, dış dünya ile ilişki kurmaları, fizyolojik ve psikolojik ihtiyaçlarının karşılanması, anne aracılığıyla olur Ve bebek, bu dönemde kendini annesinin bir parçası gibi hisseder Bu yaşlarda bebek, annesini düzenli olarak görmek, onun varlığını, yakınlığını ve sıcaklığını hissetmek ihtiyacındadır

İlk 3 yılın temel psikolojik özelliklerinin başında “anneye bağımlılık” gelir Buna ek olarak, çocukların “benmerkezci” kişilik özelliklerinin olduğu bilinir Kendi istediklerinin öncelikli ve hızlı olarak karşılanmasını beklemek; ihtiyacını erteleyememek; başkasının ihtiyacı olabileceğini fark etmemek ve istediği her şeye, çevresinde gördüğü her objeye her şekilde sahip olduğunu düşünmek, 0-3 yaş arasındaki çocukların en belirgin özelliklerindendir

“Seviliyorum ve Önemliyim”
Çocuğun davranışlarının şekillendirilmesi, kabul gören ve görmeyen davranışlarının belirlenmesi bu dönemde netleşir Bebeklik çağında bebeğin tüm ihtiyaçlarını karşılamak, aşırı ilgi ve sevgi göstermek, onunla zaman geçirip şefkatinizi belli etmek, onun ileride ihtiyaç duyacağı güven duygusu, kendinden emin olma, kendine değer verme, “seviliyorum ve önemliyim” gibi duygularının temelini oluşturur

Bağımsızlık ve becerilerin geliştirilmesi
Çocuğu disipline ederken, onda olumlu bir benlik algısı oluşturmak da önemlidir Anne-babalar, küçük yaşlardan itibaren çocuğun bağımsızlığını da teşvik etmeli, aşırı kontrol yerine onlara deneyim fırsatları vermelidir

Becerilerin gelişmesine fırsat vermek, çocukta alışkanlıkların oluşması için de önemlidir İlk 3 yılda giyinme, soyunma, temizlik ve yemek yeme becerilerinin çok önemli bir bölümü tamamlanır Tüm becerilerin gelişmesi ve alışanlığa dönüşmesi, ancak fırsat verilerek gerçekleşir Becerilerin doğası gereği de, ilk zamanlarda “mükemmel” değillerdir

Becerilerin geliştiği bu ilk dönemde yeterince iyi ve hızlı olmadıkları gerekçesiyle çocuklara engel olunur ve onların bu ihtiyaçları yetişkinler tarafından karşılanırsa, çocuğun bağımsızlık ihtiyacı ve güven gelişimi de doğal olarak engellenmiş ve zedelenmiş olur Oysa becerileri yeni gelişen bir çocuğun desteklenmeye, kendi yapabildiği işlerle ilgili olarak övülmeye, bunların büyümeye ait önemli belirtiler olduğunu duymaya ihtiyacı vardır

Sorumluluk verme
Yeterince gelişmeyen beceriler, dıştan müdahale ile engellenirse çocuğun bu beceriyle ilgili kendini yetersiz hissetmesi riski de oluşur Bu durum yeni şeyler deneme konusunda çocuğun yeterince istekli olmamasına neden olabilir Bu noktada genellikle bir çelişki ortaya çıkar Bağımlılığın, anne tarafından pekiştirilmesi, çocuğun kazanması gereken alışkanlıkları reddetmesine ve alması gereken sorumlulukları üstlenmemesine neden olur Bu yüzden anne, çocuğunu sık sık uyarmaya başlar Kendi ihtiyaçlarını karşılamadığı, destek beklediği, sorumluluk almadığı, söz dinlemediği için eleştirilir Bu gibi durumlarda 3 yaş civarında disiplin sorunları neredeyse en yüksek seviyeye ulaşır Çünkü çocuk büyümüştür ve anne-baba, artık onun yaşına uygun tün alışkanlıkları geliştirmiş olmasını, her türlü sosyal ortama uyum sağlamasını bekler

Sosyal uyumun gelişimi
Aynı zamanda bu yaş, yuvaya başlama yaşıdır ve benmerkezciliği devam eden, ihtiyaçlarını ertelemeyi öğrenememiş bir çocuk, yuvaya uyum sağlamakta da güçlükler yaşayacaktır İlk 3 yılda sosyal uyumu ve kuralları öğrenemeyen, anneye bağımlılığı devam eden bir çocuk bazen ilkokul yıllarına kadar uzanan sorunlar yaşayabilir Bu nedenle, paylaşmayı, grupla oynamayı ve basit kurallara uymayı başarabildiği bu dönemde ailenin tavrı çok önemlidir Birey olmaya geçiş sürecinde çocuğun bazı taleplerini karşılarken ödüllendirmek, çocuğun benmerkezcilikten kurtulmasında etkili olacaktır
Birçok oyunu ve aktiviteyi sürdürebilecek sabrı olan 3 yaş çocuğu, yine de hala bir sorumluluğu uyarısız sonuna kadar sürdüremeyebilir

İlk 3 yıl, “anne-baba olmanın” da öğrenildiği bir dönemdir Anne-babalar, çocukları dünyaya gelmeden önce bu döneme ait bazı temel gelişim özelliklerini öğrenirlerse, bu süreci zorlanmadan ve keyifle geçirebilirler

Psikolojik Danışman Belgin Temur
Bebeğim ve Biz