Öğrenme Güçlüğü Ve Disleksi

Disleksi Nedir? Bir Hastalık mıdır?


Öğrenme zorluğu bir çocuğun özellikle okul ortamında gerektiği şekilde öğrenmesini engelleyen bir durumu belirten genel bir tanımdır Öğrenme zorluğu olan bir çocuk dinleme kendini ifade etme Okuma yazma neden-sonuç ilişkisi oluşturma matematik becerilerini kazanma ve kullanmada önemli güçlüklerle karşılaşır Bir çocuğa öğrenme zorluğu tanısı koyabilmek için o çocuğun zekasının normal hatta normalin üzerinde olduğuna duyu organlarıyla ilgili bir zorluğunun olmadığına çevreden aldığı uyaranların yeterli olduğuna emin olmamız gerekir Öğrenme zorluğ genel olarak üç başlık altında incelenir: Okuma zorluğu (disleksi) yazma zorluğu (disgrafi) ve matematik zorluğu (diskalküli) Öğrenme zorluğu yapısal nedenleri olduğu düşünülen gelişimsel bir bozukluktur Bu zorluk çocuğun okul yaşamında çeşitli sıkıntılar yaşamasına neden olabilir; bu nedenle çocuğun okul yaşamının başında bu konuyla ilgili profesyonel destek alması onun öğrenme için gerekli becerilerini geliştirmesine ve kendine uygun öğrenme yolları bulmasına yardımcı olabilir


Öğrenme zorluğu şu alt başlıklar halinde incelenebilir:


Gelişimsel Konuşma ve Dil Bozuklukları: Dil alanındaki zorluklar genellikle öğrenme güçlüğünün ilk habercisidir Bu çocuklar sözcükleri telaffuz ederken zorlanabilirler örneğin itfaiye yerine itmaiye problem yerine proglem diyebilirler Bazı çocuklar da konuşmayı bir iletişim aracı olarak kullanmakta çok becerikli değillerdir; isteklerini duygu ve düşüncelerini ifade etmekte zorlanırlar ayrıca kendilerine söylenen şeyleri tam olarak anlayamazlar Bu çocuklar sıklıkla ?şey işte filan? gibi sözcükler kullanır ?Gözüm seni bir yerden ısırıyor? gibi mecazi anlamı olan ifadeleri anlamakta zorlanabilirler

Gelişimsel Okuma Bozukluğu(Disleksi): Okumayı öğrenmek için yerine getirilmesi gereken işlemler oldukça karışıktır:


Çocuğun sayfa üzerinde belli bir yere odaklanması ve göz hareketlerini sayfa boyunca kontrol etmesi gerekir Okuma zorluğu olan bir çocuk okumaya çalışırken sözcüklerin başına odaklanmakta zorlanabiliri ve sözcüğün ortasından başlayabilir örneğin ?baştakiler? sözcüğüne ?ta? diye başlayabilirler; okurken sıklıkla yerlerini kaybederler satır ya da sözcük atlarlar


Hangi harfle hangi sesin eşleşeceğini öğrenmesi gerekir Çocuk benzer görüntü ve ses veren harfleri ayırt etmekte zorlanabilir; ?deniz ?yerine ?beniz? ?su? yerine ?şu? okunması sıkça yapılan yanlışlardır

Sözcüklerin anlamını ve gramer kurallarını bilmesi gerekir Bu konuda zorlanan çocuk özne ile eylemi birleştiremez sözcükleri parçanın anlamını bozan bir şekilde okuduğunda bunu fark edemez


Çocuğun ayrıca


Okuduğu metinden fikirler ve imgeler çıkarabilmesi

Bildikleriyle yeni öğrendiklerini birleştirebilmesi

Öğrendiklerini belleğinde tutabilmesi gerekir

Bütün bunları yapabilmek için de beynin görme dil ve bellek alanlarının işbirliği içinde olmalıdır


Gelişimsel Yazma Bozukluğu (Disgrafi): Yazılı ifade iiletişimin en üst düzey ve en karmaşık şeklidir Yazılı ifade sözel dili kullanmayı okuma yeteneğini kelimeleri doğru olarak oluşturabilmeyi yazım kurallarını bilmeyi ve yazıyı planlayabilmeyi gerektirir Yazmada zorluk çeken bir çocuk öncelikle sözcükleri oluşturmakta hangi sesi hangi harfle eşlemesi gerektiğine karar vermede zorlanacaktır Bu nedenle öğrenme zorluğu olan çocukların yazı yazması yaşıtlarından daha uzun zaman alır Ayrıca bu çocuklar hangi sesin hangi harfe karşılık geldiğini bulmada ve sesleri/harfleri doğru olarak sıralamada da çok zorlanabilirler bu nedenle yanlış ve eksik yazma çok sık görülen hatalar arasında yer alır örneğin ?geliyorlarmış? sözcüğünü ?geliyormus? şeklinde yazabilir Öğrenme zorluğu olan çocuklar yazım kurallarına ve noktalama işaretlerine de dikkat etmezler kelimeleri nokta ve virgül ile ayırmadan peşpeşe yazabilirler hecelerin arasına boşluk bırakabilirler ?Alidisarıyatop oy namaya cıkmısti? tipik bir örnek olabilir Sonuç olarak bu çocuklar uzun yazılı ifadelerde pek Başarılı değillerdir çok kısa yazılar yazmayı tercih ederler


Okul döneminde ?öğrenme zorluğu? tanısı alan çocukların okul öncesi dönemde bir takım belirgin özellikleri olduğu artık fark edilmiş olsa da kesin tanıyı koymak için çocuğun ilkokula başlamasını beklemek gerekir Okul öncesi dönemde dikkat çekebilecek bazı noktalar şunlardır:


Çocuğun emeklemeyi geç öğrenmesi ve emeklerken vücudunu uyumlu bir şekilde hareket ettirememesi

Çocuğun konuşmayı geç öğrenmesi cümle kurmakta yaşıtlarından geç kalması bazı sözcükleri doğru telaffuz etmede yaşıtlarına göre zorluk çekmesi

Çocuğun kavram öğrenmekte zorlanması örneğin renk sayışekil zaman kavramları

Çocuğun uzun süre el tercihinin oluşmaması kalemi tutmada zorlanması

Çocuğun yaşıtları dinleyebildiği halde bir öykü kitabını sonuna kadar dinleyememesi dinlediklerini anlatamaması

Çocuğun hazırlık sınıfında yapılan çizgi çalışmalarından kaçın


Psk Dan Aykut AKOVA Psikoloji