Çocuk ve Resim

Çocuk ve Resim
Resim ve çocuk - çocuk ve resimdeki renklerin anlamı - yaşlara göre resim çizimi - çocuk resimlerinin yorumlanması - zihinsel yetersiz çocukların resimleri



Çocuklar büyüyüp,olgunlaştıkça resimleri daha ayrıntılı, oranlı ve gerçekçi olur Her yaş dönemi resimlerinin belirgin özellikleri vardır

1-KARALAMA DÖNEMİ (1-4)YAŞ ARASI

Çocuklar bu yaşlar arasında gelişi güzel çizimler yaparlar Resimler daha çok oyun amaçlıdır Çizgiler,tren rayı vb dir

2-ŞEMA ÖNCESİ DÖNEM (4-7) YAŞ ARASI

Üç yaş çocuğu tipik yuvarlak kafa çizebilir İnsan çiz değince baş ve ayaklarıolan insan çizebilirler Yüz hatlarını belirleyebilir Dört yaş çocuğu kollarıve bacakları olan çöp adam çizebilirler Beş yaşındaki çocuğunun yaptığı insanve evler daha belirgin olmaktadır Altı yaş çocuğunun yaptığı resimler de artıkyavaş yavaş konuda vardır Resimlerde yer zemini çizgisi mevcuttur Resimlerdesaydamlık da vardır Örneğin ev çizimlerinde evin içindeki eşyalarındaçiziliyor olması gibi

RENKLERİN ANLAMLARI (4-7) YAŞARASI

Dört beş yaşlarındaki çocuklar genelde renk ayrımı yapmadan resmi boyarlar Bu yaşlarda ana ve ara renkleri öğrenebilirler Mutlu resimlerde genelde sarı renk, üzüntülü resimlerde genelde kahverengi renk daha ağırlıktadır Unutulmamalıdır ki çocuk hangi rengi seviyorsa, resimlerde ağırlık o renge doğrudur Resimlerde ağırlık kırmızı renkse iddiacılığı ve saldırganlığı temsil eder Pembe, sarı, turuncugibisıcak renkleri seçen çocuklar sevecen, uyumlu, işbirlikçidir Siyah,mavi, yeşil, kahverengi gibi soğuk renkleri seçen çocuklar, baskıcı aileortamında yetişen iddiacı, çekingen, güçlükle kontrol edilen, uyumsuz, gerçekduygularını bastıran çocukları temsil edebilir

3-ŞEMATİK DÖNEM (7-9) YAŞLAR ARASI

Resimler daha belirgin ve ayrıntılıdır İlk bakışta resmin ne olduğu kolaylıklaanlaşılabilir Resimler daha gerçekçidir Resimde mekansal ilişki vardırÇocuklar yer çizgisi kullanırlar Yer çizgisi çocuğun kendisi ve çevresiyleolan ilişkinin boyutunu temsil eder Bu dönemde kuşbakışı resim çizimleri ağırlıktadır

4-GERÇEKÇİLİK DÖNEMİ (9-12)YAŞLAR ARASI

Bu dönemde resimlerde daha ayrıntılı çizimler ve gerçekçi bir yaklaşım görülürResim konularında kızlar ve erkekler arasında farklılıklar gözlemlenir Kızçocukları daha çok bebek resmi,portreler,elbiselerer kek çocukları ise araba,gemi, uçakçizerler Resimleri beğenmeme, aşırı hassasiyet ve kendini ifade güçlüğü görülür

5-DOĞALCILIK DÖNEMİ(12-14)YAŞLAR ARASI

Nesneler orantılıdır Resimler perspektiftir Yakın çevrede gördüğü objelerinorantılarını, boyutlarını ve derinliklerini çizgileriyle yansıtmaya çalışırRenkleri ise en iyi şekilde kullanırlar

ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARIN RESİMLERİ

Resimlerde belirgin herhangi birkonu yoktur Plansızdır Yaşıtlarının resim özelliklerinden oldukça gerilikgösterir Resim cılız ve ilkeldir Çoğunlukla kağıda resim yerine çeşitlikaramalar yaparlar Ayrıntılar bulunmaz Örneğin insan resmi çiz dediğimizde sadecesınır belirten bir çizgi çizilir Gözler, ağız, burun vs çizilmez Evçizdiğinde çatısı kapısı, bahçesi başka bir yere çizilir Çocukta resimleriters çizme sıklıkla karşılaşılıyorsa öğrenme güçlüğü çekebileceğidüşünülebilir Örneğin ağaçların ters çizilmesi gibi

ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLARIN RESİMLERİ

Üstün kabiliyetli kişi diğer insanlardan farklı düşünebilme davranabilmekabiliyetine sahiptir Resimlerde dikkati çeken ortak özellikler kısaca,akranlarından üstün bir performans göstermeleri, farklı kavramlar arasındamantıklı ilişkiler kurabilmeleri, gelişmiş hayal gücü, çizilen figürlerinhareket halinde olabilmesi, renklerin genelde canlı olması kağıdın tamamınınkullanılması gibi

UNUTULMAMALIDIR Kİ
Çok güzel resim yapan çocuk zekidir,zeki çocuklar güzel resim yaparlar DENİLEMEZ

ÇOCUĞUN PSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİNİ YANSITAN RESİMLER

OKUL FOBİSİ : Resimlerde aile bireyleri ağırlıklı olarak çizilirOkul ,öğrenci resmi çizmek istemezler Ev ve evde mutlu çocuk resimleriçizerler Resimler saydamdır


GÜVENSİZLİĞİ YANSITAN RESİMLER: Kağıdıntamamı kullanılmaz, boşluklar fazladır Çizimler yarımdır Küçük figürler çizmeve kağıdın bir bölümünü kullanma eğilimindedirler İnsan figürlerinde el veayakların çizilmemiş olması güvensizliği ve çevreye uyumda yaşanılan güçlüğü,iletişim eksikliğini, paylaşım azlığını, kendinden başka insanlarla birlikteolmamayı, bencilliği de ifade etmektedir Güvensiz çocuğun resimlerindekiçizgiler daha çok silik ve kesik ke******


HİPERAKTİF ÇOCUKLARIN RESİMLERİ: Taşkınve çok renkli resim çizerlerGerilimli oldukları için genelde karalamayı tercihederler ve resimleri hep yarım kalır Çizdiklerinde ise resimleri çok büyükolur


CİNSEL KİMLİK KARMAŞASI : Anneve babaya aşırı yaklaşılması, zıt cinsel kimlikte çizimlerde yoğunlaşma, evresimlerinde yatak odasının çizimi, etek giyen, çocuk emziren baba, ava gidensakal bırakan anne figürlerinin çizilmiş olması bize bazı ipuçları vermektedir



AİLEDE İLETİŞİM KOPUKLUĞU VE PROBLEMLERİN OLDUĞUNU İFADE EDEN RESİMLER

Ailedeiletişim kopukluğu, aileyi konu alan resimlerde açıkça görülmektedir Resimdeaile üyelerinin birinin veya birkaçının eksikliği ,(annenin,babanın,kardeşlerin, aile içinde yaşayan diğer fertlerin hala, amca,dede, ninenin çizilmemiş olması ) Aile fertlerini çizmeyi ret etmesi,ebeveyn figürlerinin olmaması parçalanmış aileyi, sevgi eksikliğini, anne babave çocukların arasına nesnelerin yerleştirilmesi, aile bireylerinin arasınaköprü, gökdelen evler, yol, ırmak, ağaçların çizilmesi,iletişim problemlerinin bir göstergesi olarak kabul edilebilir
Anne babanın çok büyük çocuğun çok küçük veya anne babadan birinin büyükdiğerinin küçük çizilmiş olması, ailede baskıyı, aile fertleri arasındaproblemin olduğunu, baskıcı ve otoriter tutumu, anne babanın çok abartılıçizimi onlara duyulan hayranlığı da temsil edebilir
Resimde küçük kardeşin anne babanın elinden tutuyor olması ve diğer çocuğun çokuzaklarda çizilmesi veya hiç çizilmemiş olması, sevgi yoksunluğunu, kardeşkıskançlığını, kendisini yok saydığını, iç çatışmaların bir göstergesiolabileceği düşünülebilir

RESİMLERDEKİ FİGÜRLERİN ANLAMLARI İNSAN FİGÜRÜNDEKİ KISIMLARIN ANLAMLARI

Büyükveya çok küçük kafanın çizilmesi zihinsel aktivite de problemlerin olduğunu,zihinsel geriliği ifade eder
Vücudun organlarının çizilmemesi veya eksik bırakılması, endişe duyulan,rahatsızlık hissedilen kısımları yansıtır
Kolların abartılı çizimi, aile içi ve çocuğa yönelik şiddeti, kollarınçizilmemesi ise güç ve kuvvetin azlığını,
Ağzın büyük veya küçük çizimi dil ve konuşma problemini, ağzın çizilmemesiiletişim problemlerini
Gözlerin büyük çizimi merakı, boş ve anlamsız bakan gözlerin olması görmeproblemini ve görmeye bağlı öğrenme problemlerini
Burunun abartılı çizimi astım, bronşit vb solunum yoluna bağlı problemlerinolduğunu burunun çizilmemesi güç savaşını, güçsüzlüğü, desteksizliği
Kulakların normalinden farklı, büyük veya küçük çizimi işitmeye bağlıproblemlerin olduğunu
Ellerin çok büyük çizilmesi dayağı, şiddeti, çalma eylemlerini, çok küçükçizilmesi ise güvensizliği, çevreye uyum güçlüğünü
Ayakların abartılı çizimi kendine olan güveni, küçük çizilmesi ise güvensizliğive yardımsızlığı,
cinsel organların çizimi saldırganlığı, aşırı endişeyi ve anne babayı çıplakgörmüş olmayı temsil etmektedir

EV FİGÜRLERİNİN YORUMLANMASI

Ev,çocuğun duygusal yaşamının oluştuğu merkezdir Evin saydam olarakçizilmesi,yaşamı canlılığı, içini göstermeyen duvarların çizilmiş olması isekaramsarlığı, yaşam ifadesindeki güçlükleri, kendini anlatmakta karşılaşılanzorlukları ifade etmektedir
Evlerdeki bacalardan yükselen kalın dumanlar, aile içinde yaşanılan kavgaları,çatışmaları, sürtüşmeleri gösterir

Yüksek binalar ve gökdelenler, çocuktaki özlem ve komplekslerin, gerginliğinyansımasıdır Ezilme ve başkaldırı vardır
Evlerden çıkan yollar rehberliğe, yol gösterilmeye duyulan ihtiyaçtır
Resimlerde, insan resimlerinin azlığı veya yokluğu sosyal ilişkilerde kopukluğubelirtir İnsan figürünün çokluğu ise sosyal ilişkilerdeki gelişmişlik düzeyini belirtir
Çizilen kuş resimleri özgürlüğe duyulan ihtiyacı belirtir
Çizilen ağaçlarda meyve olması verimli olma isteği, yeşil yapraklı ağaçlarcanlılığı, solmuş yapraklı ağaçlar ve yaprak dökümü ölüm isteğini, ağaçköklerinin olması içgüdüye önem vermesi ve bağımlılık duygularını yansıtır
Resimlerde çok bulut veya koyu renkli bulutların olması, çözülemeyenproblemleri ifade etmektedir

ÇOCUK RESİMLERİNİN GENEL OLARAK YORUMLANMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

Çocuğun bize kendisini yansıtmasıve olaylar hakkında duygu ve düşüncelerini ifade etmesinde, yalın bir anlatımaracı olan resmin önemi büyüktür Resim etkinliğinin aynı zamanda sözsüz dilioluşturması ve bu yolla anlatımın kolay olması, yaşı ve kişilik özelliklerinedeniyle sözlü iletişim kurmakta güçlük çeken çocukları tanımada da önemli birteşhis aracı olmasını sağlamaktadır

Çocuk resimlerini yorumlarken, dikkat etmemiz gereken bazı önemli noktalar bulunmaktadır
Tek resimden yola çıkarak yapacağımız bir değerlendirme bize hatalı sonuçverebilir Çocuğun diğer resimlerine de dikkat etmeli ve toplu birdeğerlendirme yapılmalıdır Resim değerlendirmesine başlamadan önceÇocuğungenel tutum ve davranışlarını, içinde yaşadığı psikolojik, sosyo-kültürel veekonomik durum, arkadaşlarıyla, kardeşleriyle ilişkileri, okul ve aile içiilişkileri, çocuğun yaşını, cinsiyetini, ailede kaçıncı çocuk olduğunu varsauyum ve davranış sorununun türünü, ailesinin genel özelliklerini, okulbaşarısını, çocuk hakkındaki genel izlenim ve görünüm, diğer önemli özellikleride göz önünde bulundurulmalıdır
Resim aynı zamanda öğrenilen bir davranıştır Resim çizmede öğretmen faktörü deönemlidir Çocuklar resim çizmeyi kendi kendilerine, ailelerinden,öğretmenlerinden veya arkadaşlarından öğrenebilirler

Konu seçimi yapmadan haydi bakalım bize bir resimçiz dediğimizde, çocuk ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda içinde yaşadığıpsikolojik duruma uygun ve hayal gücünün de etkisiyle resim çizebilir Serbestkonu verdiğimizde çocuğun çizmiş olduğu resimdeki tema da çok önemlidir

Unutulmamalıdır ki, resim değerlendirilmesi projektif bir tekniktir Yorumlar,yorumlayana göre değişkenlik gösterebilir