İyi Huylu Over Tümörleri

Sık görülen iyihuylu ( selim) over (yumurtalık) kisti - tümörleri seröz kistadenom,müsinöz kistadenom,matür teratom(dermoid kist),fibrom,tekom,brenner tümörü ve endometriomadır

Genel olarak tek taraflı, mobil, yumuşak kapsüle kitleler olup ultrasonda multikistik (çok odalı)görünümdedirler

Overin selim tümörleri torsiyon, basınç ve rüptüre bağlı semptomlara yol açmaları nedeni ile ve malign kitlelerden ayırd edilmeleri gerektiğinden önemlidir


Seröz Kistadenom:

ü Yumurtalıkta en sık görülen tümörlerdir En sık üreme çağındaki kadınlarda görülürler ve kendiliğinden kaybolmazlar Çift taraflı olabilirler %30 civarında habis bir hastalığa dönebilirler

ü Yumurtalığın yüzeyini oluşturan epitel hücrelerinden köken alırlarTek veya birden fazla sayıda olabilirler Berrak bir sıvı içerirler Büyüklükleri 5-15 santimetre arasında değişir Her iki yumurtalıkta olması durumunda habislik potansiyeli yüksektir İçerisinde sıvı dışında solid yapıların da olması habislik potansiyelini arttırır

ü Oluş nedeni tam olarak bilinmeyen seröz kistadenomlara özgü bir bulgu yoktur Genelde yakınma yaratmaz, belirti vermez Jinekolojik muayene esnasında yada ultrasonda tesadüfen teşhis edilir İçerisinde kalsifikasyon olur ise röntgen filminde görülebilir Nadiren hasta karnında yavaş gelişen bir şişlik nedeni ile jinekoloğa müracaat edebilir

ü Tedavisi cerrahidir Cerrahi esnasında eğer kist tek taraflı ise ve habis görüntüsü vermiyor ise yumurtalık bırakılıp tek taraflı alınabilir Doğru olan operasyon esnasında alınan kistin o anda patolojik incelemeye tabi tutulması (buna frozen adı verilir) ve sonucuna göre operasyonun seyrine devam edilmesidir


Müsinöz Kistadenom:

ü İyi huylu yumurtalık tümörlerinin %25 kadarı müsinöz kistadenomlardır Çift taraflı olma olasılıkları seröz kistadenomlara göre daha düşüktür ve habaset olasılığı azdır

ü Oluş mekanizması tam olarak bilinmemekle birlikte en çok kabul gören teori yumurtalıkların üzerini örten epitel hücrelerinin şekil değiştirerek rahim ağzının içini (serviks) döşeyen epitele dönmesi ve tıpkı rahim ağzında olduğu türde salgılamada bulunmasıdır Başka bir teoriye göre de embriyonik dönemde bağırsakları oluşturan hücrelerin kalıntılarından köken almaktadır

ü İnsanda görülen en büyük kistik yapılardır Genelde 15-30 santimetre boyutlarında olabilirler ancak 60 santimetreye kadar büyümüş olan müsinöz kistadenomlar mevcuttur Kist genellikle içindeki ince zarlar ile pek çok odacığa bölünmüştürBu zarlara septa ismi verilirKistin içerisinde berrak ancak akışkan olmayan sümüğümsü bir sıvı bulunur

ü Klinik olarak genelde belirti vermezler Adet düzensizliği yaratmazlar, ancak boyutları çok büyük olduğu için karında şişlik ve bası bulguları olur Sık idrara çıkma yada kabızlık müsinöz kistadenomlarda sık rastlanılan yakınmalardır Çok büyük oldukları için rüptüre olma olasılıkları (patlama) yüksektir Böyle bir durum söz konusu olduğunda kist içinden yayılan sıvı karın boşluğuna yayılır ve hücreler burada da yaşamaya devam ederek salgılarını sürdürür Karnın içi yavaş yavaş jel gibi bir sıvı ile dolar Biolojik olarak habis olmamasına rağmen davranış olarak habis bir olay olan bu tabloya pseudomiksoma peritonei adı verilir Karın ağrısı, bulantı, kusma ve şiddetli karın şişliği olur Sonuçta hastada beslenme bozukluğu ortaya çıkar Kronik bir hastalıktır ve nihai tedavisi maalesef mevcut değildir

ü Müsinöz kistadenomların tedavisinde tek yol cerrahidir Üreme çağındaki kadınlarda nadiren görüldüğü için eğer tek taraflı ise sadece kistin ya da o taraftaki overin çıkartılması gerekli olurken ailesini tamamlamış ileri yaştaki kadınlarda rahim ve yumurtalıkların bir arada çıkartılması tercih edilir


Dermoid kist (matür over teratomu):

ü Matür kistik teratom yani dermoid kist ise tüm over tümörlerinin %10-20'sini oluşturur En sık görülen germ hücreli over tümörü olmasının yanısıra 20 yaşından küçük genç kızlarda en sık karşılaşılan over tümörüdür Her yaşta görülebilmekle birlikte en sık üreme çağındaki kadınlarda görülürGenelde tek taraflı olmakla birlikte %8-15 olguda her iki yumurtalıkta da dermoid kist bulunurDermoid kistin kansere dönme olasılığı son derece düşüktür,uzun dönemde kansere dönme oranı %1’dir

ü Kist dermoid embriyonel dönemde meydana gelen olaylardan kaynaklanırDeri ve deri ekleri olarak tanımlanan saç,kıl,kıkırdak oluşumunu sağlayan ektoderm kökenli germ hücre tümörüdür Kitlenin içinde saç, deri, diş, kıkırdak parçaları, kemik, sinir hücreleri gibi her türlü doku görülebilirDeride bulunan sebase salgı bezleri nedeniyle kist sıvısı koyu kıvamlı,sarı-kahverengi renkli,yağlı ve yoğun bir sıvıdırBoyutları değişken olup birkaç santimetreden yarım metreye kadar değişebilir

ü Dermoid kist genelde belirti vermez ve başka bir nedenle yapılan muayene, ultrason incelemesi, radyolojik inceleme yada ameliyatlar sırasında tesadüfen fark edilir Olguların yaklaşık %65'inde herhangi bir yakınma yoktur

ü Belirti varlığında en sık karşılaşılan yakınma karın ağrısıdır Bunun yanı sıra karında şişkinlik ve anormal kanama görülebilir Daha nadir karşılaşılan yakınmalar ise idrar yada dışkılama problemleri ile sırt ağrısıdır Dermoid kist bazı komplikasyon risklerini de beraberinde taşır Bunlar torsiyon, rüptür ve enfeksiyondurTorsiyonun klinik bulgusu ağrıdır,kist büyüdükçe torsiyon olasılığı artar,%3-15 görülürRüptür yani kist patlaması aniden oluşursa şiddetli karın ağrısına yol açar,kimyasal peritonit meydana gelir,tehlikelidir

ü Dermoid kistin tedavisi cerrahidir Fark edildiği anda çıkartılması uygun olur Operasyon açık ameliyat şeklinde yapılabilir Ancak uygun vakalarda laparoskopik yaklaşım tercih edilmelidir Genelde üreme çağındaki kadınlarda görüldüğünden yumurtalık dokusunun korunmasına özen gösterilmeli ve sadece kist çıkartılmalı, yumurtalık alınmamalıdır Operasyon sırasında kist rüptüre olursa karın boşluğu dikkatlice temizlenmeli, karın içinde kist içeriğine ait materyal kalmamasına büyük özen gösterilmelidir Alınan materyal mutlaka patolojik incelemeye gönderilmeli ve immatür bileşenler olmadığı gösterilmelidir Dermoid kist %4 olguda tekrarlayabilir


Endometrioma (çikolata kisti):

Rahimin içini döşeyen endometrium adı verilen zar tabakasının yumurtalıklarda bulunması ve her adet döneminde kanayarak kistleşmesi sonucu oluşur Kist içi çikolata kıvamında koyu kahverengi bir sıvı ile doludur ve bu nedenle çikolata kisti de denir Genelde etrafa yapışıklıklar gösterir Hastalar doktora kısırlık, ağrılı adet görme, ilişki esnasında ağrı ve fazla miktarda adet görme şikayeti ile başvururlar Tedavisi endometriozis bölümünde anlatılmıştır


Fibroma,tekoma,Brenner tümörü:

Fibroma ve tekoma sıklıkla menapoz dönemindeki kadınlarda görülen solid benin (iyi huylu) tümörlerdirBu tümörlere nadiren asit ve plöral effuzyon(akciğer etrafı sıvı toplaması) eşlik eder bu duruma Meigs sendromu adı verilir
Brenner tümörü de cerrrahi sırasında rastlantısal olarak sıklıkla saptanan benig solid tümörlerin bir başka tipidirNadir olarak bildirilen malign Brenner tümörleri de mevcuttur
Bu kitleler cerrahi olarak uzaklaştırılmalıdırFibroma , tekoma ve Brenner tümörleri genellikle tek taraflı salpingooferektomi (yumurtalık alınması) ile tedavi edilirBu tümörler çift taraflı olabildiğinden karşı yumurtalığın dikkatle muayenesinin yapılması gerekmektedir