Adet Düzensizliği İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Menstrual siklus ne demektir?


Hormonların etkisi ile üreme organlarının her ay geçirdiği değişikliklerdir Bu değişiklikler gebelikle veya menstrual kanamayla sonlanır Menstrual siklus ortalama 28 gün sürer


1 gün; menstrual kanamanın başladığı gün siklusun 1 günü olarak kabul edilir


2-5 gün;rahmin iç tabakası dökülür ve kanama giderek azalır


6 gün;kanamanın bittiği bugün yumurtalıklarda folikül adı verilen kesecikler içinde yumurta gelişmeye başlar ve rahmin endometrium adı verilen iç tabakası giderek kalınlaşır


7-12 gün; yumurtayı içinde bulunduran kesecikler büyür ve östrojen üretimi devam eder


13-14 gün; bu günlerde ovulasyon (yumurtlama) gerçekleşir Bu dönemde cinsel ilişkide bulunulursa gebelik gerçekleşebilir Ovulasyon sırasında kasık ağrısı ve hafif bir kanama görülebilir, bu günlerde vücut ısısı artar


15-18 gün;yumurtalıklardan salınan yumurta tüpler aracılığı ile rahme gelir Bu arada östrojen düzeyi düşer ve yumurtalıklardan progesteron adı verilen hormon salınmaya başlar


19-20 gün; rahim gebeliğe hazırdır Premenstrual sendroma ait yakınmalar bu dönemde başlar


21-28 gün; endometriumdaki bezler büyür ve kan damarları artar


Normal menstrual kanama kaç gün sürer?


Menstrual kanamanın süresi kadınlarda farklılık gösterebilir, 2-7 gün süren kanamalar normaldirMenstrual siklusun uzunluğu 21-35 gün arasında olmalıdır Kanamaların başladığı ergenlik döneminde sikluslar daha düzensizdir


Menstrual kanamalar ne zaman başlar?


İlk menstrual kanamaya menarş denir Menstrual kanamalar 9-16 yaşları arasında başlar Spor yapan veya çok zayıf olan kızlarda menarş gecikebilir Onbeş yaşına dek menstrual kanama başlamadıysa hekime başvurmak gerekirVajina girişindeki zarda,vajinada veya rahimdeki anormallikler nedeniyle menstrual kanamalar başlamayabilir


Menstrual kanama sırasında tampon kullanmak sağlıklı mıdır?


Ülkemizde çok yaygın olarak kullanılmayan tamponlar emiciliği fazla olan malzemelerden üretilir Emiciliği çok fazla olan çeşitleri kullanıldığı ve uzun süre değiştirilmediğinde toksik şok sendromu adı verilen bakteriyal bir enfeksiyona neden olabilirAteş, döküntü, kas ağrısı ve ishale yol açan bu enfeksiyon çok nadir olarak da ani tansiyon düşmesine, karaciğer ve böbrek yetmezliğine neden olur Tampon kullanırken 4-6 saat aralıklarla değiştirmek, gece yatarken tampon yerine ped kullanmak, tamponu yerleştirmeden önce elleri yıkamak ve temizliğe dikkat etmek gerekir Gerekli önlemler alındıktan sonra tampon kullanılmasında herhangi bir sakınca yoktur


Menstrual kanama sırasında denize girilebilir mi?


Eskiden bu dönemde birçok aktiviteden uzak durulması gerektiğine inanılırdı Gerekli korunma sağlandığı takdirde denize girilmesinde ve diğer sporların yapılmasında bir sakınca yoktur


Menstrual kanamanın zamanını ayarlamak mümkün olabilir mi?


Hormonal preparatlar kullanılarak menstrual siklusta düzenlemeler yapılabilir Hekime danışmadan bu tip hormon ilaçlarının kullanılması sakıncalıdır


Menstrual kanamanın dışındaki zamanlarda olan akıntılar normal midir?


Menstrual siklus boyunca kanamanın olmadığı dönemde vajinal salgıların olması normaldir Kokusuz ve renksiz akıntılar önemli değildir Akıntıya kaşıntı, idrar yaparken yanma ve sık idrara çıkma gibi şikayetler eşlik ediyorsa hekime başvurmanız gerekir


Menstrual migren nedir?


Migren ağrıları kadınlarda daha sık görülür Migreni olan kadınların % 60-70’i menstrual kanama ile baş ağrılarının ilişkisinden bahsederMenstrual migren her ay menstrual kanamadan 2 gün önce başlayan ve kanama sonuna kadar süren baş ağrılarıdırKadınların % 14’ünde görülen bu durumda baş ağrısına bulanık ve çift görme,denge bozukluğu , kulak çınlaması, duyma güçlüğü, baş dönmesi ve bulantı eşlik eder Doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda da hormon kullanmadıkları 7 gün süresince benzer migren ağrıları görülürDüşük doz östrojen kullanılması ile bu yakınmalar azalabilir


DİSMENORE


Menstrual kramplar nedir?


Karın ve kasıkta menstrual kanma sırasında ve kanama başlamadan hemen önce görülen ağrılardır Bu durum premenstrual sendromdan farklıdır Üreme çağındaki bir çok kadın hem menstrual kramplardan hem de premenstrual sendroma bağlı görülen değişikliklerden yakınır


Menstrual kramplar genellikle hafif olmasına rağmen bazen kadının günlük yaşantısını devam ettirmesini engelleyebilecek kadar şiddetli de olabilirKadınların yarısından çoğu kramplardan yakınırken, toplumdaki her yedi kadından birinde ağrılar çok şiddetlidir


Dismenore nedir?


Dismenore menstrual krampların tıbbi adıdır Primer dismenore kadınların %50’sinden fazlasında görülen kramplardır,bu kramplar genellikle menstrual kanamaların başlaması ile ortaya çıkar Primer dismenorede ağrıya neden olan herhangi bir jinekolojik problem yokturBu ağrılar yaş ilerledikçe ve doğum sonrasında azalır Sekonder dismenore ise üreme organlarındaki problemlere bağlı olarak sonradan ortaya çıkar


Menstrual kramplara ne yol açar?


Gebelik gerçekleşmediğinde endometrium adı verilen rahmin içtabakası dökülmeye başlar ve prostoglandin adı verilen maddeler salınır Bunlar rahimdeki düz kasların kasılmasına ve endometriumun menstrual kanama ile dökülmesine neden olurRahimdeki düz kasların kasılması sırasında şiddetli kramplar hissedilebilir Prostoglandin düzeyleri bazı kadınlarda çok yükselir, bu da ağrının çok fazla olmasına yol açar Rahim ile rahim ağzı arasındaki kanalın dar olduğu kadınlarda kramplar daha şiddetli olur Ayrıca stres de bu krampları arttırabilir


Menstrual kramplara başka yakınmalar da eşlik eder mi?


Menstrual kramplara baş ağrısı, bulantı, kusma sık idrara çıkma ve barsak hareketlerindeki değişikliklere bağlı ishal veya kabızlık eşlik edebilir


Menstrual kramplar nasıl tedavi edilir?


Yeteri kadar dinlenme, uyku ve düzenli egzersiz yapılması krampların şiddetini azaltır Karın bölgesine sıcak pedlerin yerleştirilmesi de ağrıyı azaltabilirProstoglandin üretimini azaltan ağrı kesiciler kullanılabilir Ağrı kesicileri kullanmaya kramplar şiddetlenmeden başlamak gerekirMenstrual kanamadan bir gün önce ağrı kesicilerin kullanılmaya başlanması ve kanama başladıktan sonra 1-2 gün ilaca devam edilmesi önerilir Çok şiddetli ağrı olduğunda doğum kontrol hapları kullanılarak ovulasyon önlenir, prostoglandin salınımı azaltılarak menstrual kanamanın ve krampların mümkün olduğu kadar hafif olması sağlanır Sekonder dismenore tedavisi dismenoreye neden olan hastalığa bağlıdır


Hangi jinekolojik problemler dismenoreye yol açar?


Yeteri kadar dinlenme, uyku ve düzenli egzersiz yapılması krampların şiddetini azaltır Karın bölgesine sıcak pedlerin yerleştirilmesi de ağrıyı azaltabilirProstoglandin üretimini azaltan ağrı kesiciler kullanılabilir Ağrı kesicileri kullanmaya kramplar şiddetlenmeden başlamak gerekirMenstrual kanamadan bir gün önce ağrı kesicilerin kullanılmaya başlanması ve kanama başladıktan sonra 1-2 gün ilaca devam edilmesi önerilir Çok şiddetli ağrı olduğunda doğum kontrol hapları kullanılarak ovulasyon önlenir, prostoglandin salınımı azaltılarak menstrual kanamanın ve krampların mümkün olduğu kadar hafif olması sağlanır Sekonder dismenore tedavisi dismenoreye neden olan hastalığa bağlıdır



*


Endometriozis;

rahmin endometrium adı verilen iç tabakasının rahim dışında da bulunması

*


Myomlar;

rahim duvarında oluşan iyi huylu kas kitleleri

*


Adenomyozis;

rahim içi dokunun kas tabakası arasına doğru yayılması

*


Pelvik inflamatuvar hastalık (PID);

üreme organlarının yaygın enfeksiyonu

*


Yapışıklıklar;

üreme organlarının birbiriyle veya etraftaki dokular ile yapışık olması

*


Rahim içi araç;

doğum kontrol yöntemi olarak rahim içi araç kullanılması

*


Premenstrual sendrom;

*


Yumurtalık kistleri


Sekonder dismenoreye yol açan jinekolojik problemlerdirAğrının nedeni bulunarak tedavi edildiğinde menstrual kramplar azalırMenstrual kanama sırasındaki ağrının şiddetinde bir artma olduğunda mutlaka hekime başvurulması gerekir


MENSTRUAL SİKLUS DÜZENSİZLİKLERİ


Menstrual sikluslar ve kanama ne zaman anormal olarak değerlendirilir?


Yirmibir günden kısa veya 35 günden uzun süren sikluslar anormal olarak değerlendirilir Menstrual kanamanın çok fazla olduğu, uzun sürdüğü veya iki kanama arasında lekelenme ve kanama görüldüğü durumlarda hekime başvurulması gerekir Hormonal değişiklikler, yumurtalık kistleri, rahim veya rahim ağzındaki polipler, endometrial hiperplazi yani rahim içini döşeyen tabakanın fazla büyümesi, myomlar ve daha nadir olarak da rahim kanseri bu tip düzensizliklere yol açabilir


Menstrual sikluslar hangi durumlarda uzun sürer?


Bazı kadınlarda menstrual kanama yılda sadece 3-4 kez olabilir Stres, ağır egzersiz, ani kilo kaybı ve ağır diyetler, tiroid bezindeki bozukluklar menstrual siklusların uzamasına neden olabilir Polikistik over sendromu (PCO) adı verilen kilo fazlalığı, aşırı tüylenme ve kanama düzensizliklerinin görüldüğü bu hastalıkta da menstrual sikluslar uzar PCO vakalarında östrojen hormonunun fazla salınmasına bağlı olarak rahim kanseri gelişebileceğinden, bu vakaların hekime başvurarak tedavi görmesi gerekir


Menstrual sikluslar hangi durumlarda kısa sürer?


Stres, bazı egzersizler ve hayatınızdaki ani değişiklikler nedeniyle menstrual sikluslar 21 günden daha kısa sürebilirFazla sigara ve kahve içen kadınlarda da sikluslar kısa sürer Kısa aralıklarla menstrual kanama anemiye (kansızlık) neden olabilir Bu durumda hekime başvurarak hem bu kanama düzensizliğinin hem de kansızlığın tedavi edilmesi gerekir


Menstrual kanama olmamasının sebepleri nelerdir?


Aktif cinsel hayatı olan kadınlarda menstrual kanamanın gecikmesinin en sık görülen nedeni gebeliktir Altı ay veya daha uzun süre menstrual kanama olmamasına amenore denir Menstrual kanama olmadığı zaman ovulasyon da gerçekleşmez Bu durum ani ve kilo kayıplarından sonra, yaşam tarzındaki değişiklikler ve stres nedeni ile ortaya çıkabilir Amenore kürtaj veya diğer cerrahi girişimler sonrasında rahim içinde oluşan yapışıklıklara bağlı olarak da görülebilir Kırk beş yaş üzerindeki kadınlarda ise menopoz öncesi dönemde menstural kanamalar çok uzun aralıklarla gerçekleşebilir Amenore vakalarında östrojen hormonun azalmasına bağlı kemik kayıpları görülebileceğinden mutlaka hekime baş vurulması gerekir


ARA KANAMALAR


İki menstrual kanama arasındaki dönemde niçin lekelenme olur?


Menstrual kanamanın bitiminden sonra ve gelecek menstrual kanama başlamadan önce olan kanamalar ara kanamalardır Ara kanamalara hormonal düzensizlikler, myomlar, enfeksiyonlar, genital organ yaralanmaları, endometriozis hastalığı, kanserler ve bazı ilaçlar neden olur Ara kanama mutlaka hekime başvurulması gereken bir durumdur


Ara kanamaların nedeninin tespit edilebilmesi için hangi incelemeler yapılmalıdır?


Jinekolojik muayene, Pap smear incelemesi (rahim ağzından alınan örneğin patolojik incelemesi), enfeksiyondan şüphelenilirse mikrobiyolojik inceleme, hormonal testler, kan sayımı ve gerekli görüldüğünde laporoskopi yapılmalıdır



Ara kanamaların tedavisi nedir?


Ara kanamaların tedavisi kanamaya neden olan probleme yöneliktir Ara kanamaya neden olan problem zamanında teşhis ve tedavi edilmezse kan kaybına bağlı anemiye, kanamanın nedenine bağlı olarak infertilite ve kansere yol açabilir Kansızlığın tedavi edilebilmesi için ilaç kullanılması gerekebilir Genellikle progesteron içeren hormon preparatlarının kullanılması ile ara kanamalar önlenir Kanamaya neden olan problemin de mutlaka tedavi edilmesi gerekir


PREMENSTRUAL SENDROM


Premenstrual Sendrom nedir?


Premenstrual sendrom birçok sağlıklı kadında menstrual siklusun ikinci döneminde görülen fiziksel ve duygusal değişikliklerdir Ovulasyon sonrasında başlayan yakınmalar menstrual kanama öncesindeki bir hafta boyunca çok yoğunlaşır Bu yakınmalar menstrual kanamanın başlamasıyla azalır Kadınların % 80’i menstruasyon öncesi dönemde bazı fiziksel ve duygusal değişikliklerden yakınır Bu kadınların %40’ında yakınmalar kendilerini, etraflarındaki kişileri ve normal aktivitelerini etkileyecek kadar fazla olabilir Vakaların %7’sinde ise yakınmalar günlük aktivitelerin yapılmasını tamamen etkileyecek kadar ağır olabilir


Premenstrual Sendrom neden görülür?


Hormonlara bağlı olduğu düşünülen premenstrual sendromun neden kaynaklandığı kesinlik kazanmamıştır Birçok kadın yaşı ilerleyip hormonal düzensizlikler arttıkça premenstrual sendroma bağlı yakınmalarının arttığından bahseder Bu sendrom ovulasyonun gerçekleştiği sikluslarda görülür Ovulasyon ile artan progesteron hormonunun bu sendroma neden olduğu düşünülmüş fakat doğrulanamamıştır Premenstrual sendroma bağlı bazı yakınmaların progesteron kullanımı ile azalması da araştırmacıları bu düşünceden uzaklaştırmıştır Bazı vitamin ve mineralleri eksikliğinin de bu sendroma yol açtığı düşünülmektedir


Premenstrual Sendrom önlenebilir mi?


Sağlıklı beslenmek, fazla karbonhidrat içeren öğünlerden özellikle tatlı besinler ve çikolatadan, çok tuzlu yiyeceklerden, kafein içeren kolalı içeceklerden, kahve ve sigaradan uzak durmak, ideal kiloyu korumak, yeteri kadar kalsiyum (1500 mg/gün) almak, lifli yiyecekler,bol sebze, meyve yemek ve bol su içmek premenstrual sendroma bağlı yakınmaları önleyebilir


Premenstrual Sendrom nasıl tedavi edilir?


Premenstrual sendroma bağlı yakınmaların azaltılabilmesi için sağlıklı beslenme, kalsiyum, magnezyum ve manganez gibi minerallerin ve A, B6 ve E vitaminlerinin alınması önerilir Ayrıca yakınmalara göre ağrı kesiciler, antidepresanlar (depresyonu önleyen ilaçlar), doğum kontrol hapları ve idrar söktürücüler kullanılabilir Son yıllarda L-Triptofan adı verilen amino asitin (proteinlerin yapı taşları) kullanılmasının premenstrual sendroma bağlı yakınmaların önlenmesinde yararlı olduğu gösterilmiştir L-Triptofan özellikle vücutta su tutulmasını, göğüslerde gerginlik ve hassasiyeti, duygusal bozuklukları ve baş ağrısını azaltır Bazı herbal preparatlar da (doğal otlardan hazırlanan ürünler) premenstrual sendroma bağlı yakınmaların önlenmesi için kullanılmaktadır Bu ürünlerin etkinliği ile ilgili yeterli sayıda çalışma yoktur


Premenstrual Sendroma bağlı bazı besinlere karşı istek duyulabilir mi?


Birçok kadın menstruasyon öncesindeki dönemde çikolata ve tatlı yiyecekler gibi bazı besinleri yemek için aşırı istek duyabilir Çikolata , kolalı içecekler ve kahve gibi kafein içeren besinlerin fazla tüketilmesi yakınmaları arttırabilir Kafein içeren besinler özellikle göğüslerde şişlik ve hassasiyeti arttırır, baş ağrısını şiddetlendirir


Premenstrual Sendroma bağlı bazı besinlere karşı istek duyulabilir mi?


Birçok kadın menstruasyon öncesindeki dönemde çikolata ve tatlı yiyecekler gibi bazı besinleri yemek için aşırı istek duyabilir Çikolata , kolalı içecekler ve kahve gibi kafein içeren besinlerin fazla tüketilmesi yakınmaları arttırabilir Kafein içeren besinler özellikle göğüslerde şişlik ve hassasiyeti arttırır, baş ağrısını şiddetlendirir


TOKSİK ?OK SENDROMU


Toksik ?ok Sendromu ilk kez 1978 yılında tanımlanmış Staphilococcus aureus adı verilen bakterilerin yol açtığı bir enfeksiyondur Tamponun emiciliği çok fazla olan çeşitleri kullanıldığı ve uzun süre değiştirilmediğinde bu sendrom görülebilir


Toksik ?ok Sendromuna Bağlı Yakınmalar:



*


Ateş

*


Deri döküntüsü ve deride soyulma

*


Kas ağrısı

*


İshal

*


Ani tansiyon düşmesi


Nadir olarak enfeksiyon yayılarak karaciğer ve böbrek yetmezliğine neden olabilir


Toksik ?ok Sendromundan korunmak için;


Toksik ?ok Sendromundan korunmak için tampon kullanırken 4-6 saat aralıklarla değiştirmek, gece yatarken tampon yerine ped kullanmak,