Adıyamanın Gezilecek mekanları -Adıyamanın Gezilecek Yerler Adıyamanın Manzaraları

Adıyamanın Gezilecek mekanlarıAdıyamandanerelergezilmeliAdıyamangezilecekgörà ¼lec ek yerlerAdıyamanın tarihi turistik yerleri

Gölbaşı Gölleri



Gölbaşı, Azaplı ve İnekli gölleri kıyılarının doğu kesimleri ağaçlık ve gölgeli yerler olduğundan mesire yeri olarak yararlanılmaktadır


DeÄŸirmenli
Gölbaşı-Malatya Karayolunda Göksu ırmağı boyunca akarsuyun yer yer çağlayanlar oluşturduğu ağaçlık bir alandır


Değirmen Çayı(Su Gözü)

Eski Besni’nin 10 Km Güneyinde Sofraz Çayının doÄŸduÄŸu, aÄŸaçlık ve sarp kayalardan oluÅŸan güzel bir yerdir


Örenli(Pirin)
Antik Perre şehri yakınında bulunan Örenli Köyündeki bir bölge, sit alanı özelliğinden dolayı koruma altına alınmıştır Güzel bir içme suyu kaynağına da sahip olan alan, günümüzde mesire yeri olarak kullanılmaktadır


Beşpınar
İlin 4 Km Doğusunda Ziyaret Çayı kenarında Kahat yolu üzerinde beş ayrı pınarın bulunduğu, halkımızın en fazla uğradığı bu yer, Özel İdare Müdürlüğünce düzenlenerek özel teşebbüse kiralanmıştır


Adıyaman Şehir Parkı

1994 yapımı tamamlanarak hizmete açılmıştır Kafeterya, düğün salonu, çocuk parkı ve açık gezinti alanı ile halka hizmet vermektedir


İçmeler
İlimiz sağlık turizmi açısından önemli üç adet içmeye sahiptir


Kotur İçmesi

Adıyaman’a 25 Km uzaklıkta ve Kuzey Batısındadır Akçalı Köyüne 5 Km mesafede ÅŸifalı bir soÄŸuk su içmesidir Bu su bazı mide ve bağırsak hastalıklarına iyi gelmektedir


Besni İçmesi (Çömrük Çeşmesi)

İl merkezinin 48 Km Batı istikametinde Besni İlçesinin 6 Km Kuzeydoğusundadır Bu içmenin suyu böbrek taşlarına, kronik kabızlık, bağırsak ve mide iltihaplarına iyi gelmektedir


Çelikhan İçmesi

İlçenin 23 Km Kuzeydoğusunda bulunmaktadır Bu içmenin mide,bağırsak,karaciğer safra kesesi hastalıkları ile böbrek taşı, gut, şişmanlık ve diabette kullanılması büyük ölçüde faydalıdır

Nemrut Dağı Milli Parkı

Doğu ve Batı Medeniyetlerinin, 2150 m yükseklikte muhteşem bir piramitteki kesişme noktası, Dünyanın sekizinci harikası Nemrut, Yüksekliği on metreyi bulan büyüleyici heykelleri, metrelerce uzunluktaki kitabeleriyle, UNESCO Dünya Kültür Mirasında yer almaktadır

Nemrut Dağı, üzerinde barındırdığı dev heykellerin ve anıt mezarın yanı sıra, dünyanın en muhteşem gündoğumu ve gün batışının seyredilebildiği yer olmasıyla da ilgi çekmektedir Her yıl binlerce insan gündoğumu ve gün batışını seyretmek için Nemrut Dağına gelmektedir


UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası olarak ilan edilen Nemrut Dağı, çevresindeki Kommagene Uygarlığı eserleri ile birlikte ülkenin önemli Milli Parklarından biridir Nemrut Dağındaki dev heykeller ve tümülüs, Arsameia (Eski Kale), Yeni Kale, Karakuş Tepesi ve Cendere KöGoogle Page Rankingüsü Milli Park sınırları içerisinde yer alıyor


Tarihi yerleri

Ä°ki bin yıldır güneÅŸin doÄŸuÅŸunu ve batışını 2150 m yükseklikte izleyen dev heykellerin sırrının çözülmesi için Kommagene Uygarlığı’nın keÅŸfine gitmek gerekir


Nemrut Dağı’nın Kraliyet Akademisi tarafından araÅŸtırma yapmak üzere bölgeye gönderilen genç bilim adamı Otto Punchtein baÅŸkanlığındaki ekip, Nemrut Dağı’nın tepesindeki tümülüs ve tümülüsün doÄŸu ve batı yanlarında oluÅŸturulmuÅŸ teraslar üzerindeki devasa heykeller ve çeÅŸitli kabartmalardan oluÅŸan eserler üzerinde çalışır Uzun çalışmalar sonunda Grekçe yazılı kitabeyi çözen Punchstein, bu eserlerin Kommagene Uygarlığı’na ait olduÄŸunu ve Kommagene Kralı I Antiochos tarafından yaptırıldığını keÅŸfeder Antiochos’un aÄŸzından yazılan kitabe, Nemrut Dağı’nın sırrını ve Antiochos’un yasalarını içermektedir


Kommagene Uygarlığının ortaya çıkmasını saÄŸlayan kazılar, Nemrut Dağı’ndan baÅŸka Arsameia, Samsat ve Fırat Havzasında gerçekleÅŸtirilmiÅŸtir Bölgede yapılan kazılarda ortaya çıkartılan taşınabilir eserler müzelerde, geri kalanları da Milli Park Alanı içerisinde korumaya alınmıştır

Kommagene Krallığı

Yunanca “Genler TopluluÄŸu” anlamına gelen Kommagene, ismiyle baÄŸdaşırcasına, Grek ve Pers uygarlıklarının inanç, kültür ve geleneklerinin bütünleÅŸtiÄŸi güçlü bir krallıktır Toros DaÄŸlarındaki çeÅŸitli yolların birleÅŸtiÄŸi noktada bulunan antik Kommagene Krallığı, Suriye’nin Kuzeyi, Hatay, Pınarbaşı, Kuzey Toroslar ve doÄŸuda Fırat Nehri’nin çevrelediÄŸi verimli topraklarda yer almıştır Tarıma ve hayvancılığa elveriÅŸli ve ekonomik önemi yüksek sedir aÄŸacı ormanlarını barındıran Kommagene topraklarının, ilk çaÄŸlardan beri yerleÅŸim alanı olarak kullanıldığı civardaki maÄŸara ve arkeolojik buluntulardan anlaşılmaktadır


Antik dünyanın küçük ancak güçlü ülkesi Kommagene, baba tarafı Pers Krallarından “Krallar Kralı olarak anılan Darius’a ile, anne tarafı Makedonya Hükümdarı Büyük Ä°skender ile akraba olan bir prensin oÄŸlu Mithradates Kallinikos tarafından, İÖ 109 yılında bağımsız bir krallık olarak kurulmuÅŸtur Farklı topluluklardan meydana gelen ve ayrı inanç ve kültürlere sahip Kommageneliler arasındaki birliÄŸi saÄŸlamak konusunda büyük baÅŸarı saÄŸlayan Mithradates Kallinikos, tanrılarla olan bağını kuvvetlendireceÄŸi ve böylece ulusunu barış içerisinde yaÅŸatacağı inancıyla ülkesinin çeÅŸitli yerlerinde tapınaklar yaptırmıştır


ARSAMEÄ°A ÖREN YERÄ° (Nymphaios Arsameia’sı)

Kral 1 Antiochos kitabelerinde söz edildiÄŸine göre, Arsameia İÖ 2 Yüzyılın baÅŸlarında Kommagene’lerin atası Arsemia tarafından Kahta çayının doÄŸusunda Eski Kahta kalesinin karşısında kurulmuÅŸ Krallığın yazlık baÅŸkenti ve idare merkezidir


Güneydeki tören yolunda Mitras’ın kabartma steli, ayin platformu üzerinde Antiochos-Herakles tokalaÅŸma steli ve bunun önünde Anadolu’nun bilinen en büyük Grekçe yazıtı bulunmaktadır Yazıtın bulunduÄŸu yerden baÅŸlayan 158 m derine inen bir tünel ile yazıtın batısında benzer bir kaya dehlizi de dikkati çekmektedir


Tepe üzerindeki platformda Mithridathes Callinichos’un mezar tapınağı ve sarayı yer almaktadır Yapılan saray kazılarında çok sayıda heykel parçası, bir kraliçe ve Antiochos başı bulunmuÅŸtur Arsameia ören yeri, Adıyaman’a 60 km uzaklıktadır


YENÄ° KALE

Adıyaman’a 60 km uzaklıkta Kocahisar köyü yakınındadır Kommagene’ler tarafından inÅŸa edilen Yeni Kale, karşıdaki Arsemeia ile birlikte kullanılmıştır Romalılar ve ardından Memluklular tarafından restore edilen Kale en son 1970’lerde Dörner tarafından kısmen onarılmıştır Kale içinde çarşı, cami, zindan, su yolları, güvercinlik kalıntıları ve kitabeler bulunmaktadır Kale’den Nymphois’e inen su yolu bir tünelle Arsameia’ya baÅŸlanmıştır 80 metreyi bulan bu yolla halen suya ulaÅŸmak mümkündür


DERÄ°K KALESÄ°

Cendere KöGoogle Page Rankingüsünden sonra Sincik yolu üzerindeki Datgeli köyünün yakınlarındaki 1400 m rakımlı bir bulunan tepenin üzerine kurulmuÅŸtur Ä°S 70’lerde Romalılar tarafından inÅŸa edildiÄŸi ve 300’lere kullanıldığı tahmin edilen, içerisinde büyük bir tapınak bulunan bölgenin kutsal alanı kabul edilen kalenin hemen yakınında Kommagene döneminde inÅŸa edilen Temenos kalıntıları bulunmaktadır

GERGER KALESÄ° (FIRAT ARSAMEÄ°A’SI)

Adıyaman’ın Kahta Ä°lçesine 85 km uzaklıkta bulunan, tarihi Geç Hitit dönemine dayanan kale, Fırat Nehrinin batı yakasında yer almaktadır İÖ II Yüzyılda Kommagenelilerin atası olan Arsames tarafından kurulmuÅŸtur Sarp kayalar üzerine, AÅŸağı ve Yukarı Kale olmak üzere iki bölümde inÅŸa edilen Gerger Kalesi’nin batı surlarında Kral Samos’a ait bir kabartma bulunmaktadır Ä°slami dönemde de kullanılan kale içerisinde cami, dükkanlar ve su sarnıçları bulunmaktadır

PERRE ANTÄ°K KENTÄ°

Adıyaman kent merkezine 5 km uzaklıkta, Kuyucak köyü yolu üzerindeki Pirin köyündeki kalıntılar ve 200 civarındaki kaya mezarı da bu yerleşim yerine aittir Antik çağdan kalan bu nekropol ve çevresi Kommageneliler döneminde önemli bir yerleşim merkezi olmakla birlikte, Romalılar döneminde en parlak devrini yaşamış bir kenttir Girişleri kabartmalarla süslenmiş mezar odaları arasında irtibatı sağlayan geçişler bulunmaktadır Kayalar içerisinde oyulmuş bu mezar odaları içerisinde lahitler de yer alır

KAYA MEZARLARI VE MAÄžARALAR

HAYDARAN KAYA MEZARLARI

Adıyaman’ın 17 km kuzeyinde TaÅŸgedik Köyü sınırları içinde yeralır Kaya mezarlar ve GüneÅŸ Tanrısı Hellias ile Kral Antiochos’un tokalaÅŸma kabartmaları vardır


TURUÅž KAYA MEZARLARI

Adıyaman il merkezine 40 km uzaklıkta ve Adıyaman-Şanlıurfa karayolunun 1 km batısında yer alan Turuş Kaya Mezarları Roma Dönemine aittir Mezarlar zeminden aşağıya doğru ana kaya oyularak yapıldığından mezarların girişine aşağıya doğru inen 10-13 basamaktan sonra ulaşılır Bazılarının duvar ve kapı girişlerinde çeşitli figürlerde kabartmalar bulunmaktadır


DOLMENLER
Dikilitaşın kuzeyindeki kayalık alanlarda, Aşağıhozişi köyü yakınlarında Dolmen tipi mezarlar bulunmaktadır Sala benzeyen iki büyük kayanın birbirine çatılması ile yapılan bu mezarların Taş Devri insanlarından kaldığı tahmin edilmektedir


ZEY
Adıyaman’a 7 km mesafede, Zey Köyü yakınında, erken dönem hiristiyanların yaÅŸadığı yerleÅŸim birimleri bulunmaktadır Köyde ayrıca Åžeyh Abdurrahman Erzincani’ye ait bir türbe ve cami yer alır


GÖKSU MAĞARALARI

Göksu ırmağı boyunca yer alan 40 – 50 m yükseklikteki sarp kayalıklar üzerinde doÄŸal maÄŸaralar bulunmaktadır Besni tarafında Kızılin ve Sarıkaya Köyleri ile Adıyaman tarafında Gümüş Kaya ve Mal Pınarı civarında yoÄŸunlaÅŸmıştır Bu maÄŸaralar aynı zamanda tarihi nitelik taşımaktadır


PALANLI MAÄžARASI

Adıyaman’ın 10 km kuzeyinde Adıyaman – Çelikhan – Malatya karayolunun üzerinde Palanlı köyü sınırları içerisindedir MÖ 40000 yıllarında kullanılmış doÄŸal bir maÄŸaradır Duvarında bulunan ve halen fark edilebilen geyik figürü yalın kontur çizgilerle oluÅŸturulmuÅŸtur MaÄŸara arkeolojik alanı olarak tescillidir MaÄŸaranın yer aldığı derin vadi ise ender bulunur bir doÄŸa parçası olup, sık bir vejetasyona sahiptir


KÄ°TAP MAÄžARASI

Kayaların oyulmasıyla oluşturulmuş Demir Kale 1 adıyla anılan, ikişer katlı erken dönem Hristiyanların yaşadığı yerleşim birimleri bulunmaktadır Mağaralara İndere köyü (Zey) içinden yaya olarak gidilmektedir


GÜMÜŞKAYA (PALAŞ) MAĞARALARI

Adıyaman ilinin 40 km güneybatısında Göksu nehri kenarında aynı adla anılan köyün batısında kayalardan oyma tünel şeklinde birbirleri ile bağlantılı çok sayıda mağaralar yer almaktadır Tarihte konut olarak kullanılan bu mağaraların İÖ 150 yılında yapıldığı tahmin edilmektedir Balkonlara, bölmeli odalara ve kuyulara sahip bu mağaralara sadece bir insanın geçebileceği dar bir yolla ulaşılmaktadır


MERKEZ iLÇEDEKİ CAMİ VE KİLİSELER

Ulu Camii : Adıyaman’ın en büyük camisidir 1863 yılında eski camii yerine yapılmıştır 1902 yılında Mehmet Fevzi Efendi tarafından onarılmıştır Kesme taÅŸlarla yapılmış olan caminin son cemaat yeri 4 köşeli, 4 sütun üzerine 5 tonuzle örtülüdür Tek ÅŸerefeli minaresinde H 1213 (M1798) ve H1271 (M1854) tarihli iki eski yazıt vardır 3 kapılı olan caminin iki kapısı cevizden olup, H1320 (M1902) tarihini taşımaktadır Bir rivayete göre, KahramanmaraÅŸ ta hüküm süren DülkadiroÄŸullarından Alâüddevle tarafından yaptırılmıştır


Çarşı Camii : Diğer adı Hacı Abdulgani olan eser 1557 yılında Hacı Abdulgani Efendi tarafından yaptırılmıştır 1640 yılında Hacı Mehmet Rızaullah tarafından onarılan camii 1910 (Vakıflar idaresince), 1957 ve 1982 yıllarında tekrar onarımlar görmüştür Beyaz Küfeki taşından yapılmıştır


Kab Camii : Kab mahallesindedir 1768 yılında yapılmıştır 1923 yılında büyük bir onarım görmüştür Kesme taştan yapılmıştır Son cemaat yeri iki sütunludur Kuzey kapısı üzerinde H 1182 (M1768) tarihli yapım ve Batı kapısı üzerinde H 1342 (M1923) tarihli onarım yazıtları yer alır Minaresi tek şerefelidir Yazlık kısmı Kuzey köşesinde ayrı olarak yapılmıştır 1934 yılında minaresi yıldırım düşmesi sonucu yıkılmış ve tekrar yapılmıştır


Musalla Camii : Musalla Mahallesindedir Bu caminin minaresi H1308 (M1890) yılında bir depremde yıkılmış daha sonra cezaevi olarak kullanılmıştır Vakıflar idaresince yeniden cami olarak restore edilerek, ibadete açılmıştır


StPaul Kilisesi : Adıyaman Merkez Mara Mahallesindedir 1905 tarihli kilise yazıtlarından binanın bir hayli eski olduğu anlaşılmaktadır StPaul ismiyle anılan bir Süryani kilisesi olup, tescilli bir yapıdır Bugün için küçük bir Süryani cemaati tarafından kullanılmaktadır


BESNİ İLÇESİNDEKİ CAMİLER

Çarşı Camii : Eski Besni de çarşı içerisindedir Kapı üzerindeki yazıtta 1492 de Kalasunoğlu Mehmet Nasır tarafından yaptırıldığı yazılıdır Duvarları kesme taştan olup, minaresi önikigen gövdeli ve tek şerefelidir


Toktamış Camii : Eski Besni de bulunmaktadır 17 yy sonlarında yapıldığı sanılmaktadır Yıkık durumda olan caminin minaresi sağlamdır


Ulu Camii : Besni’nin en büyük camisidir 17 yy yapılmıştır Arap mimarisinin etkilerini taşımaktadır Tek ÅŸerefeli minaresi, kare tabanlı, silindirik gövdelidir


Abuzer Gaffari Türbesi : Adıyaman’ın 5 km doÄŸusunda ziyaret köyündedir Kapısındaki yazıt H1136 tarihlidir BaÄŸdat seferi dönüşünde IV Murat’ın buyruÄŸuyla yaptırılmıştır


Mahmut El Ensari Türbesi : Adıyaman’ın 7 km doÄŸusunda Elif köyü civarında Ali Dağı üzerindedir 1126 tarihli bir onarım kitabesi bulunmaktadır IV Murat tarafından yaptırıldığı söylenmektedir

Åžeyh Abdurrahman Erzincani Türbesi : Adıyaman’ın 7 km kuzeyinde Zey (Ä°ndere) köyündedir Kendisini ziyaret eden akıl ve sinir hastalarının ÅŸifa bulduÄŸuna inanılmaktadır Rivayetlere göre türbe Osmanlı padiÅŸahı IV Murat tarafından yaptırılmıştır Türbenin içinde aslen Erzincanlı olup sonra Adıyaman’a yerleÅŸen Åžeyh Abdurrahman Erzincani ile EÅŸi ve kızının sandukası vardır


Zeynel Abidin Türbesi : Adıyaman’ın 15 km doÄŸusunda bulunan türbenin Hz Ali’nin soyundan torunu Zeynel Abidin’e ait olduÄŸu bilinmektedir


Çıplak Baba Türbesi : Adıyaman’a 22 km mesafede, Adıyaman-Kahta yol güzergahında Adıyaman Havaalanı güneyinde yer almaktadır


Hacı Ali Bey Türbesi : Besni İlçesi Sofraz köyünde olan türbe çevre halkı tarafından ziyaret edilen türbelerden biridir


Hacı Yusuf Türbesi : Kahta İlçesi Hacı Yusuf Köyündedir Nakşibendi ulularından olup 1260 yılında vefat eden bir zata aittir


Çelikhan İçmesi : Çelikhan Ä°lçesi’nin 23 km kuzeydoÄŸusundadır Bu kaynağın mide, bağırsak, karaciÄŸer, safra kesesi, hastalıklarıyla böbrek taşı ve saÄŸlıklı zayıflama için faydalıdır

Besni İçmesi : Besni İlçesinin 6 km kuzeydoğusundadır Bu içmenin suyu böbrek taşlarına, kronik kabızlık, bağırsak ve mide iltihapları tedavisinde olumlu neticeler alınmıştır


Kotur İçmesi : Adıyaman’a 25 km uzaklıkta ve kuzeybatısındadır Akçalı köyüne 5 km mesafede ÅŸifalı bir soÄŸuk su içmesidir Bu su bazı mide ve bağırsak hastalıklarına iyi gelmektedir

Gölbaşı Gölü: 219 km2 yüzölçümünde olan bu göl, Gölbaşı ilçesi Belediye sınırları içerisinde yer almaktadır Çevresinde turistik tesisler bulunan gölde balık üretimi de yapılmaktadır

İnekli Gölü: Yüzölçümü 109 km2 dir Yağışların fazla olduğu dönemlerde Gölbaşı ve Azaplı Gölleri ile doğal olarak açılan kanallarla birbirine bağlanırlar


Azaplı Gölü: ilçenin batısında bulunan bu gölün yüzölçümü 272 km2 dir Kışın sularının artması nedeniyle çoğu kez Gölbaşı Gölü ile birleşik bir görünüm arz ederAtatürk Barajı Gölü

Abdülharap Gölü: Çelikhan ilçesinin 3 km kuzeyinde yer alan gölün yüzölçümü 5 km2 dir Yüzeyi yoÄŸun olarak saz ve otlarla kaplanmış olan bu göl Çat Barajı’nın tamamlanması halinde, baraj göl sahası içinde kalacaktır


Atatürk Barajı Gölü: Güney DoÄŸu Anadolu Projesi’nin (GAP) uygulamaya konulmasıyla oluÅŸan bir göl olup Adıyaman ve Åžanlıurfa illeri arasında geniÅŸ bir alanı kaplar Bölgenin sulama suyu ve balık üretiminin teminÄ° açısından son derece önemli bir göldür Rezervuar sahası 81700 hektardır


Çamgazi Barajı Gölü: Adıyaman merkez ilçeye bağlı Atatürk Barajı yolu üzerindedir Baraj gövdesi zonlu toprak dolgu tipinde yapılmakta olup sulama amaçlı inşa edilmektedir Sulama alanı 6536 hektardır


Çat Barajı Gölü: Güney DoÄŸu Anadolu Projesi’nin (GAP) uygulamaya konulmasıyla oluÅŸan göl olup Adıyaman-Çelikhan Abdulharap Gölü üzerindedir Sulama amaçlı kullanılan baraj gölü 14481 hektarlık alanı kaplar


Göletler: Adıyaman ili gölet inşası bakımından yeterli su potansiyeline sahiptir Bu nedenle mevcut göletlerin yanısıra çoğunluğu GAP Projesi çerçevesinde olmak üzere bir çok gölet inşa halindedir Bazı göletler de planlama aşamasındadır Bunlara ait özet bilgiler aşağıdaki tabloda verilmiştir