Hamilelikte yaşanan kabızlık sorunu

Kabızlık (konstipasyon), sindirim sistemimizin en sık rastlanan sorunudur Her bireyin hayatının bir döneminde karşılaşabileceği kabızlık sorunu, bir hastalığınızın belirtisi olabileceği gibi, hamilelik dönemlerinizde de gözlenebilir Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op Dr Hüseyin Kıyak ile Beslenme ve Diyet Uzmanı Müge Özyurt: “Hamilelerin yarısından fazlasında kabızlık yakınmasına rastlanır Bu sorunu, hamileliğinizin herhangi bir döneminde yaşamanız çok normaldir” diyorlar ve konu ile ilgili bizi bilgilendiriyorlar


Kabızlık nedir?


Kabız olduğunuzda, dışkılama sıklığınız azalır Dışkınız katı, sert, küçük hacimli olur ve beraberinde şişkinlik, gerginlik, rektal dolgunluk ya da dışkıyı tam boşaltamama hissiniz oluşur Dışkılama sıklığınız normalde günde 3 kez ile haftada 3 kez arasında değişirken, bireysel farklılıklar gösterebilmektedir Klinik tanımlamada ise, kabızlık sorunu yaşıyorsunuz diyebilmemiz için belirtilerin en az ikisini taşımalısınız


Sindirilmekte olan besin artıklarınızın suyu, kolondan (kalın barsak) geçerken emilir Besin artıklarınız giderek katılaşır, dışkıya dönüşür, barsak düz kaslarınız sayesinde ise, rektuma doğru itilir ve anüsünüzden atılır Barsak hareketleriniz yavaşlarsa; dışkınız daha uzun süre kolonunuzda kalır, daha fazla su emilir ve daha da sertleşir Barsak hareketlerinizin yavaşlaması, az sıvı tüketmeniz ve suyunuzun fazla emilimi, kabızlık yakınmanızın temel sebepleridir


Besinlerle aldığınız posa (lif-fiber) miktarının az olması, fiziksel aktivitelerinizin azlığı, kullandığınızı ilaçlar, hamileliğiniz, belirli hastalıklara sahip olmanız (Hormonal, sistemik, nörölöjik gibi) ve yolculuk kabızlığınızın genel sebepleridir Bu genel sebeplerinizin yanında hamileliğinize ait nedenleriniz ise aşağıda belirttiğimiz gibidir


• Hamileliğinizde artan progesteron hormonunuz, düz kaslarınızda yavaşlamaya neden olur Midenizde boşalma zamanı uzar ve barsak hareketleriniz yavaşlar


• Hamileliğinizde bağırsaktan sıvı emiliminiz artar


• Hamileliğinizde kullandığınız ilaçlar (demir, kalsiyum) kabızlık şikayetinizi arttırır


• Hamileliğinizde büyüyen uterusunuz, bağırsaklarınız üzerinde baskı etkisi gösterir ve buna bağlı kabızlık şikayetleriniz artar


Almanız gereken önlemler


• Yeterli sıvı tüketmelisiniz (Günde 1,5 – 2lt) Sıvı ihtiyacınızı su (en az 6–8 bardak), çorba, ayran, komposto, bitki/meyve çayları, meyve suyu ile karşılayabilirsiniz (Kahve ve kolanın, kabızlık şikayetlerinizi arttırabileceğini unutmayın)


• Posa alımınızı arttırmalısınız Besinlerle birlikte günlük 25–30 gram posa almalısınız Posa; meyve, sebze, tahıl ve kuru baklagillerin, suda çözünürlüğü değişen, sindirilemeyen kısımlarıdır Posa alımınızı arttırmak için; sebze yemeği, bol yeşil salata ve miktarına dikkat ederek meyve (Özellikle kuru kayısı, incir, erik) tüketmenizi öneririz


• Kurubaklagiller (Kurufasülye, nohut, yeşil mercimek, barbunya gibi) hem posa hem de iyi birer protein kaynağı olduğundan, beslenmenizde mutlaka yer vermelisiniz


• Posa içeriği yüksek olan (Esmer ekmek, bulgur, kepekli makarna, esmer pirinç, yulaf ezmesi gibi) tam tahıllı besinleri tercih etmelisiniz


• Bitki ve meyve çaylarının (Ihlamur, limon, elma, nane gibi), sindirim sistemiz üzerinde olumlu etkileri vardır, bu yüzden tüketmenizi öneriyoruz


• Sindirim sisteminizin genel sağlığı için öğün atlamamalı ve yemeklerinizi yavaş yavaş çiğneyerek tüketmelisiniz Özellikle kahvaltı, sindirim sisteminizin çalışmaya başlaması için en önemli öğündür


• Probiyotik ürünlerin (Yoğurt, süt, kefir gibi) hamileliğinizde ve sonrasında kullanımı; sindirimi ve bağırsak hareketlerinizi kolaylaştırır, kabızlığınızı önler, bağışıklık sisteminizi güçlendirir


• Dışkılama ihtiyacımızı ertelememelisiniz


• Egzersiz; haftada en az 3 gün, yarım saat yürümeniz veya yüzmeniz kabızlık şikayetinizi azaltır


Hamileliğinizde yaşadığınız kabızlık şikayetleriniz, yukarıda belirttiğimiz önerileri uygulayarak geçecektir Buna rağmen kabızlığınız devam ederse, laksatif & pürgatif ilaçlar olarak isimlendirilen ilaçları, doktorunuzun önerisiyle kullanabilirsiniz Unutmamalısınız ki tedavi edilmeyen kabızlık probleminiz; anal fissür, hemoroid, rektal prolapsus gibi bir takım sindirim sistemi hastalıklarınıza neden olabilir


İlaç kullanımı


Laksatif & pürgatif grubu ilaçların birçoğunu hamileliğinizde kullanabilirsiniz (Kategori B) Etki mekanizmalarına göre; kitle oluşturanlar, stimüle ediciler, osmotikler, dışkı yumuşatıcılar, kayganlaştırıcılar ve salin içerenler olarak sınıflandırılır


İlaç tedavisinde dikkat etmeniz gerekenler


• Reçetesiz satılan psyllium lifleri dahil, hiçbir ilacı doktorunuza danışmadan kullanmayınız Erken doğum tehdidi olan hastalarda, ilaçların kontrolsüz kullanımı uterus kasılmalarını uyarabilir


• Salin içeren ilaçlar, ödeminize yol açabilir


• Polyethylene glycol içeren ilaçlar ve stimulan olan caster yağını, hamilelik döneminizdeki kabızlık şikayetiniz için kullanmamalısınız

• Lubrikan içeren ilaçları sık kullanıldığınızda, besin ve mineral emiliminizi azaltabilir