Mezhep Nedir - Mezhep Ne Demek - Mezhepler

Mezhep, (Arapça: مذهب mezheb, çoğ مذاهب‎ mezāhib) bir dinin çeşitli görüş ayrılıkları nedeniyle ortaya çıkan kollarından her birine verilen isimdir

İslam dininde mezhepler

İslam dininde Sünnilik, Şiilik ve Haricilik olmak üzere 3 ana mezhep vardır Bu mezhepler de çeşitli açılarından kendi içinde alt mezheplere sahiptir

Sünniler günümüzde inanç açısından Maturidilik ve Eşarilik, fıkhi açıdan da sırayla Hanefi, Şafii, Maliki ve Hanbeli mezheplerine bağlıdırlar Bu dört mezhepten ilki olan Hanefi mezhebi Maturidilik'e diğer üç mezhep (Şafii, Maliki ve Hanbeli) ise Eşarilik'e bağlıdır Bu mezhepler dışında, Sünnilik'te icma-i ümmete, kıyasa ve re'ye başvurulmasını kabul etmeyen, her sorunun çözümünü Kur'an'da, Sünnette, sahabe ve tabiunun görüş ve uygulamalarında arayan bir grup daha vardır Bunlar; SelefiyyeHanbeli mezhebi, Selefiyye anlayışına en yakın sünni mezhep olarak tanınır Ayrıca günümüz Sünni alimleri tarafından Selefiler sünni olarak görülmezler, Mücessime olarak görülürler

Şiilerin günümüzde başlı olduğu en büyük fırka ise İmamiyye (Caferiyye) dir Bunun dışında sayıları az olmakla birlikte Zeydiyyeİsmailiyye fırkaları da günümüze ulaşmıştır ve

Haricilerin ise günümüze ulaşmış olan tek fırkası İbadiyyedir

Peygamber'in zamanında ‘mezhep’ var mıydı?

Mezhepler ayet ve hadisleri farklı anlamaktan kaynaklandığına göre, Peygamberin zamanında mezhep yoktur
Peygamber zamanında bir mesele olduğunda, sahabiler Peygambere geliyor, soruyordu Peygamber hüküm veriyor, muhakeme için gelenlerin davalarını neticeye bağlıyordu

Şayet sorulan şey yeni ve hakkında ayet bulunmayan bir konu ise bekliyordu Bu soru üzerine o konuda Allah (cc) tarafından bir ayet indiriliyor, konu hakkında hüküm bildiriyordu Eğer ayet açıklamaya muhtaçsa, Peygamber o ayeti izah ediyordu


Peygamber bir meselede ne diyorsa, Sahabiler onu yapıyorlardı Çünkü bununla ilgili Allah’ın emri vardı: “Deki; ‘Eğer siz Allah’ı seviyorsanız, hemen bana uyun ki, Allah da sizi sevsin” (1)

Başka bir ayet de şu anlamdaydı: “Peygamber size ne emretmişse alın, neyi yasaklıyorsa ondan da kaçının…” (2)
Böyle olunca, Peygamber hayatta iken farklı mezheplere ihtiyaç yoktu

Sünnilik

İtikadi Açıdan Mezhepler
İtikadi açıdan Sünni mezhepler iki tanedir

• Maturidi Mezhebi; İmam Maturidi tarafından kurulmuştur
• Eş'ari Mezhebi; İmam Eş'ari tarafından kurulmuştur

Bu iki mezhep temelde birdir Ancak teferruata ait kırka yakın konuda fikir ayrılığına düşmüşlerdir Fikir ayrılığına düştükleri konular sadece ayrıntılardan ibarettir

Ameli (Fıkhi) Açıdan Mezhepler
Ehl-i Sünnet itikadında, ameli konularda dört mezhep vardır:

• Hanefi mezhebi; İmam-ı Azam Ebu Hanefi'ın adını taşıyan mezheptir
• Şafii mezhebi; İmam-ı Şafii'ın adını taşıyan mezheptir
• Maliki mezhebi; İmam-ı Malik'ın adını taşıyan mezheptir
• Hanbeli mezhebi; İmam-ı Hanbel'ın adını taşıyan mezheptir

Şiilik

• Caferilik; İmam Cafer-i Sadık'ın adını taşıyan mezheptir
• Zeydilik; İmam-ı Zeynel Abidin'in oğlu Zeyd bin Ali'nin adını taşıyan mezheptir
• İsmaililik; İmam Cafer-i Sadık'ın büyük oğlu imam İsmail'in adını taşıyan mezhep

Haricilik

Siyasi, itikadi veya tarihi bazı ihtilaflar nedeniyle Hariciler kendi içlerinde de çeşitli gruplara ayrılmışlardır Bu grupların bazıları İslam dininin temel akide kaidelerini takip ederken, bazıları İslam dininin itikadi prensiplerinden ayrılarak İslam dairesi dışı ilan edilmiş ve İslam dinin dışında incelenmiştir Fakat bu gruplarında temelleri Haricilere ve İslam dinine dayanır

Harici Grupların Başlıcaları

• Ezarika
• Necedat
• Acaride
• İbadiyye

İslam Dini Dairesi İçinde Sayılmayan Hariciler

Bu iki fırka, itikadi sebepler nedeniyle çoğunlukla İslam dini dairesi dışında ele alınırlar

• Meymuniye
• Yezidiye