Mükellefle İlgili Hükümler

Mükellefle İlgili Hükümler

Mükellefle ilgili hükümler sekizdir Bunlara "Ef'al-i Mükellefin" denir:

1) Farz:
Dinimizce, yapılması kesinlikle emredilen şeye farz denir Namaz kılmak, oruç tutmak ve zekât vermek gibi
Farzın Hükmü: Farz olan görevleri yapan, karşılığında sevab kazanır Özürsüz olarak yapmayan azabı hak etmiş olur Farzı inkâr eden dinden çıkar
Farz İki Çeşittir:
a) Farz-ı Ayın: Her mükellefin yapması gereken farz demektir Beş vakit namaz kılmak gibi
b) Farz-ı Kifaye: Bazı mükelleflerin yapması ile diğerlerinin yapması gerekmeyen farz demektir Cenaze namazı kılmak gibi Bazı müslümanlar bir ölünün cenaze namazını kılarsa farz olan görev yerine getirildiğinden, diğer müslümanların ayrıca o ölü için cenaze namazı kılmaları gerekmez

2) Vacib:
Farz kadar kesin olmamakla beraber kuvvetli bir delil ile yapılması emredilen şeye vacib denir Bayram namazı kılmak, fıtır sadakası vermek ve kurban kesmek gibi
Vacibin Hükmü: Vacipleri yapan sevab kazanır Özürsüz olarak yapmayana azap gerekir

3) Sünnet:
Farz ve vacipten başka Peygamberimizin ibadet niyetiyle yaptığı şeye sünnet denir
Sünnet İkiye Ayrılır:
a) Sünnet-i Müekkede: Peygamberimizin çoğu zaman yaptığı, pek az terkettiği sünnete Sünnet-i Müekkede denir Sabah, öğle ve akşam namazlarının sünnetleri gibi
b) Sünnet-i Gayri Müekkede: Peygamberimizin ara sıra yaptığı sünnete Sünnet-i Gayri Müekkede denir İkindi namazının sünneti ile yatsının ilk sünneti gibi
Sünnetin Hükmü: Sünnetleri yapan sevab kazanır Peygamberimizin şefaatine nâil olur Sünneti bile bile terk edenler azarlanır

4) Müstehab:
Peygamberimizin bazen yapıp, bazen de yapmadığı şeye Müstehab denir Kuşluk namazı kılmak gibi
Müstehabın Hükmü: Müstehab olan şeyleri yapan sevab kazanır, yapmayan azarlanmaz

5) Mübah:
Mükellefin yapıp yapmamakta serbest olduğu şeylere mübah denir Oturmak, yürümek ve uyumak gibi
Mübah'ın Hükmü: Mübah'ı yapan sevap kazanmaz, yapmayan da günah işlemiş olmaz

6) Haram:
Dinimizce yapılması kesin olarak yasaklanan şeye Haram denir Haksız yere adam öldürmek, hırsızlık yapmak, içki içmek, kumar oynamak, domuz eti yemek, anne ve babaya karşı gelmek gibi
Haramın Hükmü: Haramı işleyen kimse ceza ve azabı hak etmiş olur Allah korkusundan dolayı haramdan kaçınan sevab kazanır Haramı inkâr eden dinden çıkar

7) Mekruh:
Haram kadar kesin olmamakla beraber, dinimizce yapılmaması istenen şeye mekruh denir
Mekruh İkiye Ayrılır:
a) Kerahet-i Tahrimiyye=Harama Yakın Mekruh: Vacipleri yerine getirmemek gibi
Hükmü: Böyle bir mekruhu işlemekten sakınan sevab kazanır Yapan günah işlemiş olur
b) Kerahet-i Tenzihiyye=Helâla Yakın Mekruh: Sünnet ve müstehapları yapmamak gibi
Hükmü: Bu gibi mekruhlardan sakınanlar sevab kazanır, işleyenlere ceza gerekmez

8) Müfsid:
Başlanmış olan bir ibadeti bozan şeylere denir Namaz kılarken konuşmak, oruçlu iken bilerek yiyip içmek gibi Konuşmak namazı,yiyip içmek de orucu bozar
Hükmü: Özürsüz olarak ve bile bile ibadeti bozmak azabı gerektirir