Atmosfer Nedir - Atmosfer Bileşenleri Nelerdir

Atmosfer Nedir - Atmosfer Bileşenleri Nelerdir

Atmosfer veya Gazyuvarı, yerkürenin etrafını saran ve çoğunlukla gaz ve buharlardan oluşan bir örtüdür


Yerçekimi sayesinde tutulan atmosfer, büyük ölçüde gezegenin iç katmanlarından kaynaklanan gazların yanardağ etkinliği ile yüzeye çıkması sonucu oluşmakla birlikte, gezegenin tarihi boyunca dünya dışı kaynaklardan da beslenmiş ve etkilenmiştir Basınç ve yoğunluk açısından diğer yer benzeri gezegenlerden Mars'a göre yaklaşık 100 kat büyük, Venüs'e göre ise yaklaşık 100 kat küçük bir gaz kütlesini ifade eder Ancak bileşim açısından bu iki gezegenin atmosferlerinden çok farklı olduğu gibi, Güneş Sistemi içinde de eşsizdir


Bileşimi

Atmosfer renksiz, kokusuz, tatsız, çok hızlı hareket edebilen, akışkan, elastik,, sonsuz genleşmeye sahip ısı geçirgenliği zayıf ve titreşimleri belli bir hızda ileten bir yapıya sahiptir Tam olarak yüksekliği saptanamamıştır "Homojen atmosfer" olarak isimlendirilen ve yoğunluğun hemen hemen aynı olduğu alt bölümün yüksekliği 8 km civarındadır Bu seviyeden sonra yoğunluk yükseklikle azalır ve seyrek gaz kütleleri şekline dönüşerek uzay boşluğuna kadar uzanır ki bu bölge de "heterojen atmosfer" olarak isimlendirilir

Yer atmosferinin su buharı haricindeki bileşimi Aşağıdaki yuvarlak atmosferin %0038'ini oluşturan seyrek gazların oranlarını göstermektedir


Belirgin olan bir şey; atmosferin üst seviyesinin 30 km civarında son bulduğudur Bu seviyeden sonra da hava bulunduğunu söylemek doğrudur fakat bu bölümün meteoroloji,azot,oksijenden oluşur Yüzde 1'i ise su buharı, argon, karbondioksit, neon,helyum, met@n, kripton, hidrojen, ozon ve ksenon elementlerinden oluşur Bunlara toz ve duman gibi maddeler de katılır


100 km yükseğe kadar azot-oksijen oranında önemli bir değişiklik olmaz, yalnızca 20-30 km arasındaki yüksekliklerde bir ozon yoğunlaşması gözlenir Bu ozon katmanının önemli bir işlevi vardır, çünkü güneşten gelen morötesi ışınların büyük bir bölümü bu katman tarafından süzülür Ama buradaki ozon hem miktar, hem de yüzde olarak çok fazla değildir

100 km’nin üzerinde hızlı bir sıcaklık düşmesi gözlenir Buradaki gazlar artık çok ince katmanlar biçimindedir Daha çok da hafif gazlar bulunur Bu gazlar morötesi ışınların etkisiyle ayrışır ve böylece burada oksijen serbest atomlar halinde bulunur Işıl ayrışma denen bu olay 200 km yükseklikte daha da yüksek bir düzeye çıkar
Su buharı, yer ve zamana göre değişen biçimde, atmosferin alt katmanlarına karışmış olarak bulunur ve yaklaşık 10-15 km yükseklikten sonra azalmaya başlar Yeryüzünün iklim ve meteoroloji koşulları üstünde bu su buharının önemli bir rolü vardır, çünkü bulutlara asılı olan su buharı yağış olarak yeryüzüne düşer