Suyun Özellikleri - Suyun Özellikleri Nelerdir |
06-25-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Suyun Özellikleri - Suyun Özellikleri NelerdirSuyun Özellikleri - Suyun Özellikleri Nelerdir Saf su, kokusuz, tatsız, renksizdir; fakat havadaki karbondioksit kalıntıları ile karbonik asit çözeltileri oluşturmaya başladığı andan itibaren tadı bozulur ve tehlikeli bir hal alırVe su insan hayatı için büyük önem taşır Oda sıcaklığında sıvıdır Bir elementin moleküler ağırlığı onun herhangi bir sıcaklıkta sıvı, gaz ya da katı olmasını belirler Molekül ne kadar büyükse çevresindeki moleküllerle bağlarını koparıp hal değiştirmesi o kadar zor olur Su, içerdiği H bağları nedeniyle oda sıcaklığının 10 da biridir Işığı emer (absorbe eder) Hidrojen bağı yaklaşık 3 mikron dalga boyundaki kızılötesi ışınları etkin şekilde absorbe eder Öte yandan su molekülleri tarafından uzun dalga boylu (10-30 mikron) termal ışınlar da güçlü bir şekilde soğurulmaktadır Bu durum atmosferde bulunan su buharı ya da bitkilerde bulunan su tarafından ışınım ısı enerjisinin absorbisyonunda büyük bir önem taşır Kızılötesi ışın, elektromanyetik spektrum üzerinde kırmızı renkli ışık halini alır, absorbe edildiği için kırmızı rengin küçük bir kısmı görünür Bu nedenle, göl ve deniz gibi büyük su kütleleri içindeki saf su, mavi olarak görünür Bu mavi renk, temiz bir okyanus veya gölde bulutlu bir hava altında da kolaylıkla görünebilir, bu da mavi rengin, gökyüzünün yansıması olmadığını gösterir Pratikte suyun rengi, içindeki katkı, kirlilik vb etkenlere bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir Kireçtaşı, suyu turkuaz rengine çevirirken, demir ve benzeri maddeler kırmızı/kahverengi renge döndürmektedir, bakır ise mavi alev rengi oluşturur Suyun içindeki yosunlar, suyu yeşil renkli olarak gösterir güneş ışınları su içinde hareket edebilmektedir Bu sayede su içinde bitkilerin veya bitki benzeri ototrof canlıların yaşamlarını sürdürmeleri mümkün olmaktadır Su, eriyebilen birçok madde için çok iyi bir (solvent) Bu tip maddeler ( hidrofilik maddeler olarak da bilinir) iyice karıştırılmak sureti ile su içinde erirler (örneğin; tuz) Su ile karışmayan maddeler ise (örneğin; yağ) hidrofobik maddeler olarak bilinirler Bir maddenin su içindeki erime kabiliyeti, maddenin su molekülleri arasına çekilme kuvvetinin durumuna bağlıdır Eğer maddenin su içinde erime (çözülme) kabiliyeti yoksa, moleküller su molekülleri arasından dışarı itilir ve çözülme olmaz Su iyi bilinen bir çözücü olmasından dolayı özel bir maddedir Aslında birçok madde su içinde, diğer sıvılar içinde çözündüğünden daha iyi çözünür Bu suyun polar bir molekül olmasından kaynaklanır Yüklü gruplar içeren hemen tüm maddeler bu nedenle su içinde çözünme eğilimindedir Bu da hücre içi ****bolik reaksiyonların devam edebilmesinin en önemli sebeplerinden birisidir Pek çok maddenin organizmaya alınabilmesi suda çözünebilmesine bağlıdır Örneğin, solunum için gerekli olan O2’nin vücuda alınabilmesi için suda çözünmesi gerekir Bu nedenle tüm solunum yüzeyleri nemlidir Yüksek kohezyon ve adhezyon kuvvetleri Su kohezyon kuvvetine sahip bir maddedir, yani kendi molekülleri arasında çekim kuvveti sayesinde dağılmadan kalabilir Moleküllerin dipol olması nedeniyle su, birçok maddeye yapışabilir, suyun ıslatma özelliği burdan gelmektedir Su aynı zamanda adhezyon (farklı iki maddenin molekülleri arasındaki çekim kuvveti) kuvveti yüksek bir maddedir Hidrojen bağları nedeniyle su molekülleri birbirlerini de çekerler yani su molekülleri arasında kohezyon gücüde çok yüksektir Suyun kohezyon ve adhezyon yetenekleri, suyun belirli kılcal yapılar içinde kopmadan yükselmesine ve taşınmasına yardımcı olur Bu da bitkilerin karada yaşamlarını sürdürmeleri açısından önem arz eder Örneğin; civanın dağılmamasıdır Yüzey gerilimi Su, su molekülleri arasındaki güçlü kohezyon kuvveti nedeniyle oluşan yüksek yüzey gerilimine sahiptir Bu görülebilir bir etkidir, örneğin, küçük miktardaki su çözünmez bir yüzey üzerine (örn: polietilen) konduğunda, su, diğer madde ile beraber düşene dek kalacaktır Kılcal hareket Kılcal hareket, suyun çok dar (kılcal) bir boru/kanalda yerçekimi kuvvetine karşı hareketini ifade eder Bu hareket oluşur, çünkü su boru/kanalın yüzeyine yapışır ve daha sonra boru/kanala yapışan su, kohezyon kuvveti sayesinde üzerinden daha fazla suyunağaçların kılcal damarlarında su en yüksek dallara kadar yerçekimine karşı hareket edebilmektedir Yüksek erime ısısına sahiptir geçmesini sağlar İşlem, yerçekimi adhezyon kuvvetini yenecek kadar su boru/kanaldan yukarı geçinceye dek tekrarlanır Bu olayı doğada da görmek mümkündür Örneğin 1 gram buzu eritmek için 0 °C'de 80 kalori gerekir Ergime ısısının yüksek olması suyun Isınma (özgül) ısısı yüksektir donmasını geciktirir, böylece biyolojik sistemler düşük sıcaklıklara dayanıklı olabilen özelliklerini kazanırlar 1 gr suyun sıcaklığını 1 °C arttırmak için yaklaşık 1 kalori gereklidir Bu özgül suda, ısı amonyak dışındaki tüm maddelerinkinden yüksektir Böylece su sıcaklıklarda fazla artış olmadan daha fazla enerji depolamayı gerektirmektedir ve böylece canlı sistemde sıcaklık ve ****bolik olaylar daha kararlı olabilmektedir Gizli buharlaşma ısısı yüksektir 100 °C'de 1 g suyu 1 g su buharı haline dönüştürmek için 539 kaloriye ihtiyaç vardır Gizli buharlaşma ısısının yüksekliği canlı sisteminin izotermal olmasında en önemli katkıya sahiptir Suyun gizli buharlaşma ısısı H bağlarından dolayı yüksektir Donma noktası farklıdır Suyun basit fakat çevre açısından son derece önemli bir özelliği de suyun sıvı hali üzerinde batmadan yüzebilen, suyun katı hali olan buzdur Bu katı faz, (sadece düşük sıcaklıklarda oluşabilen) hidrojen bağları arasındaki geometriden dolayı, sıvı haldeki su kadar yoğun değildir Hemen hemen tüm diğer maddeler için, katı form sıvı formdan daha yoğundur Standart atmosferik basınçtaki taze su, en yoğun halini 398 °C'de alır ve aşağı hareket eder, daha fazla soğuması halinde yoğunluğu azalır ve yukarı doğru yükselir Bu dönüşüm, derindeki suyun, derinde olmayan sudan daha sıcak kalmasına sebep olur, bu yüzden suyun büyük miktardaki alt bölümü 4 °C civarında sabit kalırken, buz öncelikle yüzeyde oluşmaya başlar ve daha sonra aşağı yayılır Bu etkiden dolayı, göllerin yüzeyi buz ile kaplanır Hemen hemen tüm diğer kimyasal maddelerin katı halleri, sıvı haline göre yoğun olduğundan dipten yukarı donmaya başlarlar Suyun hacmi, bilinen tüm sıvıların aksine, belirli bir sıcaklığa (+4 °C'ye) düşene kadar azalır, daha sonra tekrar artmaya başlar Donduğunda ise hacmi sıvı hale göre daha fazladır Bu nedenle suyun katı hali, sıvı halinden daha hafiftir Bu yüzden buz, suyunSuyun bu özelliği yaşamın kış aylarında ya da her zaman soğuk olan bölgelerde sudaki yaşamın devam etmesine olanak tanır Deniz, nehir ve göllerin üst kısmı donar, buz üst kısımda kaldığı için su içindeki canlılar yaşamlarını sürdürmeye devam edebilirler Üçlü noktası dibine batmayıp su üstünde yüzer Suyun üçlü noktası (saf haldeki sıvı su, buz ve su buharının dengede bulunduğu sıcaklıkbasınç kombinasyonu), kelvin sıcaklık ölçü biriminin tanımlanması için kullanılır Sonuç olarak, suyun üçlü nokta sıcaklığı, 27316 Kelvin (001 °C) ve basıncı 61173 Pascal'dır (00060373 ATM) Elektriksel iletkenlik ve Genellikle yanlış bir kanı olarak, suyun "çok güçlü" bir elektrik iletken olduğu düşünülür ve elektrik akımının öldürücü etkilerini iletme riski bu popüler inanış ile açıklanır Su içindeki tüm elektriksel özelliği sağlayan etkenler, suyun içinde çözülmüş olan karbondioksit ve mineral tuzların iyonlarıdır Su, iki su molekülünün bir hidroksit anyonu ve bir hidronyum katyonu halini alması ile kendini iyonize eder, fakat bu elektrik akımının yaptığı iş veya zararlı etkilerini taşımak için yeterli değildir ("Saf" su içinde, hassas ölçüm cihazları, 0055 µS gibi çok zayıf bir elektriksel iletkenlik değeri saptayabilirler) Saf su, oksijen ve hidrojen gazları içinde de çözülmüş iyonlar olmadan elektroliz olabilir; bu çok yavaş bir süreçtir ve bu şekilde çok küçük bir akım iletilir (Elektroliz, elektrik akımı yardımıyla, bir sıvı içinde çözünmüş kimyasal bileşiklerin ayrıştırılması işlemine denir) |
|