Ayakta Mantar Enfeksiyonu (Atlet Ayağı)-mantar hastalığı-mantar tedavisi

Ayak mantarı (Tinea pedis)
Ayak mantarı dermatofit denilen mantar organizamsının ayakta yaptığı bir tür enfeksiyondur Ayakta mantar enfeksiyonuna çok sık rastlanır, hemen herkes hayatında bir kez mantar enfeksiyonu geçirir Daha sıklıkla sıcak ve nemli bölgelerde erkelerde daha fazla görülür En sık etkenler Trichophyton rubrum, Trichophyton interdigitale, Epidermophyton floccosum türü mantarlar etkendir Aynı mantar türü kasık bölgesinde de enfeksiyona neden olabilir Mantar özellikle karanlık, nemli ve ılık ortamlarda kolaylıkla ürer Ayakkabının içindeki ayaklar mantarın üremesi için çok uygundur



Ayakta mantar enfeksiyonu
Hastalık bir veya iki ayakta birden aşağıdaki klinik tipleri ile görülebilir:
İnterdigital tip: Ayak parmak araları (özellikle son 4 ve 5 parmak arası) soyulur, kabuklanır ve pullanır
Kronik hiperkeratotik (kuru, kalınlaşmış tipi) : Ayak tabanlarında kuru pullanmış alanlar şeklinde görülür Özelikle bu tipin aşırı formlarında, tüm ayak tabanı, topuk ve ayakların yanları kurudur, fakat kızarıklık ve kaşıntı yoktur (Mokasen tipi) Bu tip de ayak sırtındaki ciltte değişiklik olmaz
Atlet ayağı: özellikle 4ve 5 parmaklar arasında olmak üzere; deri nemli, kaşıntılı ve pullanmıştır
Dizhidrotik tip: Ayak sırtı ve kenarlarında gruplar halinde su toplamaları oluşur Bu tip egzema ve sedef ile karışabilir
Tinea corporis tipi: Tinea corporis vücutta görülen mantar enfeksiyonudur ve bu enfeksiyondaki gibi halka tarzında kuru kızarık alanlar ayak sırtında görülür

Ayakta mantar enfeksiyonu nasıl gelişir?
Hastalık her yaşta görülebilmekle beraber, çocuklarda nadir görülür Mantar sporları, banyo zemini, spor soyunma odaları ve havuzlarda aylarca yaşayabilir Ortak yaşanan yerlerde çıplak ayakla dolaşmak, başkasının havlu çorap ve ayakkabılarını kullanmak hastalığın bulaşmasına neden olabilir Bazı insanlar için dirençli bir şekilde ayak mantarına meyilli olabilmektedirler Özellikle spor yapanlar, sık abdest alanlar, devamlı kapalı hava almayacak tüde ayakkabı giyenler, özellikle aynı çorap ve ayakkabıyı uzun süre giyenler, aşırı ayak terlemesi olanlar, kemoterapi veya kortizon benzeri ilaç kullanımı, AIDS gibi hastalıklar nedeniyle bağışıklık sistemi yetmezliği olanlar dolaşım bozukluğu olanlar (örneğin lenfödem) tekrar eden dirençli enfeksiyonlara yakalanma riskine daha fazla sahiptirler
Ayaktaki bütün cilt döküntüleri mantara bağlı olarak gelişmediğinden, ayaktaki her döküntü için mantar ilacı kullanılması döküntünün kötüleşmesine neden olabilir Bu durumda bir Dermatoloji uzmanına başvurunuz Doktorunuz size doğru tanıyı koyarak, doğru tedaviyi verecektir Tedavi edilmeyen mantar enfeksiyonunda ayakta su kabarcıkları ve çatlamalar meydana gelir ve ikincil olarak bakteri enfeksiyonu gelişebilir



Hastalığa nasıl tanı konulur ?
Hastalığın tanısı muayene veya gerekirse mikroskopik inceleme sonrası konulur Gerek görülürse de mantar
kültürü yapılır

Ayaktaki mantar enfeksiyonu nasıl tedavi edilir?
Mantar tanısı konulduğunda tedavi bir an önce başlanmalıdır Basit olgularda antifungal içeren kremler etkilidir ve yanma kaşıntı gibi bulguları hızla giderirler Şiddetli olgularda eğer enfeksiyon krem tedavilerine dirençli ise antifungal tabletler kullanılabilir Ayak tırnaklarındaki mantar enfeksiyonunun tedavisi güçtür ve antifungal tabletlerin aylarca kullanılması gerekir Tedavinin düzgün uygulanması gerekir Derinizde herhangi bir bulgu olmadığı halde mantar derinizde halen yaşıyor olabilir, bu durumda tedavinin erken kesilmesi tekrara neden olabilir



Eğer ayak mantarı tedaviye direnç gösterirse aşağıdaki durumlar söz konusu olabilir:
Tedavisi yapılmamış tırnak mantarı olması
Aile içi veya ortak yaşam alanlarından yeniden bulaşma
Diğer aile bireylerinin tedavi edilmemesi
Mantar zannedilen cilt sorununun egzema veya sedef olması

Hangi vakalar tedaviye dirençlidir?
Özellikle tırnak mantarı olup da tırnak mantarı tedavi edilmeyen hastalar
Bulundukları mekanlar itibari ile mantar ile karşılaşma olasılığı olanlar
Aile bireylerinin tedavi edilmediği durumlar
Bulguların mantardan değil, egzama veya sedef nedeniyle olması
Mokasen tipinde dirençli mantar enfeksiyonunun olması gibi durumlarda

Ayakta mantar enfeksiyonundan korunmanın yolları nelerdir?
Ayaktaki mantar enfeksiyonundan korunmak için aşağıdaki kurallara uyunuz:
Ayaklarınızı her gün yıkayınız
Banyo sonrasında ayaklarınızı iyi kurulayınız
Özellikle yaz aylarında sıkı ayakkabılar giymekten kaçınınız Sandalet gibi ayakkabıların giyilmesi en uygundur
Teri emecek tarzda pamuklu çoraplar giyin ve çoraplarınızı her gün gerekirse daha sık değiştirin
Antifungal içeren pudraları ayağınıza sürün ve ayakkabılarınızın içine dökün


Sunum=Burcu