Epidural anestezi nedir? Kimler epidural anestezi ile doğum yapabilir? Son dönemlerde

Epidural anestezi nedir? Kimler epidural anestezi ile doğum yapabilir?

Son dönemlerde sıklıkla tercih edilen epidural anestezi vücudun belirli bir bölgesindeki ağrı iletimini durduran bölgesel ya da lokal anestezi türlerinden birisidir Anestezi uzmanı bir doktor tarafından uygulanır Doğum ağrısını kontrol altına almanın en etkili yöntemi olmakla birlikte sadece bu amaçla kullanılmaz Sezaryen başta olmak üzere bel seviyesi altında yapılan pekçok ana cerrahi girişim epidural anestezi eşliğinde yapılabilir


Omuriliği çevreleyen ve dura adı verilen zarın etrafına lokal anestezik madde verilerek ağrı uyarılarının beyine ulaşması engellenir Eğer bu bölgedeki motor işlevi sağlayan sinirler de etkilenirse tam bir anestezi meydana gelir ve uygulama yapılan bölgenin altında kalan kısımda his ile birlikte hareket kabiliyeti de ortadan kalkar Kişi bu durumda bacaklarını ne hissedebilir ne de oynatabilir Bu sezaryen ameliyatlarında uygunanan epidural anestezidir Oysa doğumda amaç sadece ağrıyı gidermek olduğundan epidural aralığa daha az dozlarda lokal anestezik ile birlikte güçlü ağrı kesiciler de verilir Bu sayede motor kayıp olmayacağından anne adayı ağrı duymadığı halde dokunmaları hissedebilir ve bacaklarını oynatabilir Lokal anestezik miktarı çok düşük tutularak anne adayının doğum eylemi sırasında yürüyebilmesi dahi sağlanabilir


Sipinal anestezi nedir?

Anestezik ve ağrı kesici maddelerin dura zarının çevresine değil de zarı geçtikten sonra omuriliği çevreleyen sipinal sıvının içine verilmesidir

Epidural anestezinin etkisi yaklaşık 15-20 dakika içinde başlar ve uzun süre devem edebilir Oysa sipinal anestezi hemen etki eder ancak etkisi daha kısa sürelidir Bu nedenle sezaryen ameliyatarından önce hem epidural hem de sipinal anestezi bir arada yapılır buna kombi ya da kombine anestezi adı verilir


Epidural anestezi ne zaman ve nasıl yapılır?

Vajinal doğumda rahim kasılmaları düzenli hale geldikten sonra ya da rahim açıklığı 4 santimetreye ulaştığında epidural anestezi yapılabilir Kasılmalar düzensiz ise ya da erken dönemde takıldığında kasılmaların durmasına neden olabileceğinden bu konuya dikkat edilmelidir


Anne adayı yan yatar ya da oturur pozisyondayken kateterin takılacağı alan antiseptik solüsyonlar ile temizlendikten sonra steril örtüler ile örtülür Kateter bel bölgesindeki omurgaların arasından girilerek yerleştirilir Önce bu bölgedeki cildi uyuşturmak için lokal anestezi yapılır Ardından ince bir iğne ile iki omurga arasından geçilerek epidural zara ulaşılır Eğer sipinal anestezi de uygulanacaksa çok ince biriğne ile bu zar da geçilerek subaraknoid boşluğa girilir ve beyin omurilik sıvısının geldiği gözlendikten sonra ilaç verilirEpiduralde ise iğnenin arkasından çok ince bir kateter (boru, tüp) girilerek uygun mesafeye kadar itilir ve bu kateter dura zarı çevresindeki epidural aralığa yerleştirilir Daha sonra iğne çıkartılır ve kateterin dışarıda kalan ucu flasterler ile hastanın sırtı boyunca sabitlenir Dışarıda kalan uçtan enjektör yardımıyla ilaç verilebileceği gibi sürekli belirli dozda ilaç pompalayan otomatik cihazlar da kullanılabilir Kateter yerleştirildikten sonra ilk önce az miktarda ilaç test dozu olarak verilir Burada amaç olası bir alerjik ya da aşırı reaksiyonun olup olmayacağını gözlemektir Bu tür bir reaksiyonun olmadığı gözlendikten sonra tedavi dozu verilir Vajinal doğumlarda genelde sipinal anestezi uygulanmaz Bu nedenle kateter yerleştirilip tedavi dozu verildikten 15-20 dakika sonra anne adayı kasılmaları hissetmesine rağmen ağrı duymamaya başlar Doğum uzadığında ve ilacın etkisi azalıp hasta ağrı duymaya başladığında ek dozlar verilir Bu şekilde doğum gerçekleştirildikten sonra epizyotomi de ek bir anesteziye gerek kalmadan kolaylıkla dikilebilir


Vajinal doğumu takiben hemen, sezaryeni takiben ise 24 saat sonra kateter çıkartılarak uygulmaya son verilir Kateterin çıkartılması sırasında hasta hiçbir rahatsızlık duymaz


Epidural kateter takılması hasta açısından kolay tolere edilebilir, acısız ve rahat bir uygulamadır Kateterin epidural boşluğu girdiği anda bacakta elektrik çarpmasına benzer bir his oluşması dışında hastaya ratahsızlık vermez Epidural anestezi uygulamasında en önemli nokta işlemi yapan anestezi uzmanının tecrübesidir


Epidural anestezinin avantajları nelerdir?


Doğum ağrılarının giderilmesinde en etkili yoldur

Genel anesteziye göre komplikasyon riski daha az olduğundan tercih edilmelidir

Annenin bilinci açık olduğu için sezaryen sırasında doğuma katılabilir, ameliyat devam ederken bebeğini kucağına alabilir

Uygun zamanda takıldığında normal doğumun ilerlemesini hızlandırır

Epidural anestezinin komplikasyonları ve yan etkileri nelerdir?

Epidural anestezide risk zannedilenin aksine deneyimli uzmanlar tarafından yapıldığında son derece azdır


En sık görülen yan etki ani tansiyon düşmesidir Omurilik içinde ağrı ve motor iletimi sağlayan sinirler dışında istemsiz çalışan kasların fonksiyonlarını kontrol eden sinir lifleri de bulunur Bu liflerin etkilenmesi durumunda kan damarlarında gevşeme ve genişleme meydana gelerek tansiyon düşüklüğü ortaya çıkabilir Bu ani tansiyon düşmesinin önüne geçmek için işlemden hemen önce damar yolundan yaklaşık 1 litre sıvı hızlı bir şekilde verilerek damar yolunun dolması sağlanırsa sorun yaşanmaz

Anestezinin yetersiz olması ya da tek taraflı olması Bu gibi durumlarda kateterin çıkartılarak yeniden takılması gerekebilir

Dura zarının yırtılıp sıvının dışarı kaçmasına bağlı olarak görülebilen başağrısı Nadir olarak görülen bu durumda işlemden sonra 1-3 gün içinde şiddetli başağrıları yaşanabilir Ağrılar dayanılmaz olur ise epidural kateterin yerleştirildiği alana pıhtı yaması yapılabilir

Kullanılan ilaçlara bağlı olarak hafif alerjik bir reaksiyon gelişebilir ve hastada yaygın kaşıntı ortaya çıkabilir

Anne adayı etkili bir şekilde ıkınamaz ise doğumun ikinci evresi uzayabilir ve vakum ya da forseps uygulanması gerekebilir

Nadiren işlem sonrası idrar yapmada geçici zorluk görülebilir

Çok nadir olarak enfeksiyon gelişebilir

Felç çok çok nadiren görülen bir komplikasyondur


Kimlerde epidural anestezi uygulanmaz?


Kanana bozukluğu olması

Antikoagülan tedavi alınması

Uygulama bölgesinde enfeksiyon varlığı

Trombosit düşüklüğü saptanması

Anne adayının uygulamayı reddetmesi durumlarında epidural anestezi uygulanmaz


Epidural anestezi hem vajinal hem de sezaryen ile doğumların son derece konforlu ve keyifli geçmesini sağlayan, 25 yıldır yaygın bir şekilde güvenle uygulanan modern bir tıbbi yaklaşımdır Her anne adayı bu uygulamadan yararlanması için teşvik edilmelidir