karbonhidratlı yiyecekler, karbonhidratlı gıdalar nelerdir, karbonhidratlı besin

karbonhidratlı yiyecekler,

karbonhidratlı gıdalar nelerdir,

karbonhidratlı besin çeşitleri,


Karbonhidratlı ve proteinli yiyecekler






Vücudun temel enerjisini karşılayan karbonhidratlar, yapılarında C (karbon), H (Hidrojen) ve O (Oksijen) bulunan besin öğeleridir


Karbonhidratlar genel olarak; monosakkaritler, disakkaritler ve polisakkaritler olarak üçe ayrılır Basit şekerler olarak adlandırılan monosakkaritler; glikoz, fruktoz ve galaktoz olarak ayrılır Disakkaritler; sükroz, maltoz ve laktoz olarak ayrılırken, polisakkaritler içinde, nişasta ve posa yer alır


Sindirimleri ağızda başlayan karbonhidratlar, polisakkaritlerden monosakkaritlere parçalanır Örneğin nişasta gibi bir polisakkaritin ağızda başlayan sindirimi, bir monosakkarit olan glikoza parçalana kadar sürer Vücudun tüm hücrelerinde enerji kaynağı olarak kullanılacak olan glikoz, karaciğer ve kaslarda glikojen olarak depolanır

Monosakkaritler, kana çabuk geçtiği için şeker hastaları tarafından kullanılmamalıdır

Vücuda besinlerle giren karbonhidratlar, basit ve kompleks olarak ikiye ayrılır Karbonhidratların fazlası, vücutta yağ olarak depolanır


ŞEKER


Şekerler basit yapıdaki karbonhidratlardır Glikoz, früktoz, galaktoz tek şeker molekülünden oluşurlar ve monosakkarid olarak isimlendirilirler Bu tekli şeker moleküllerinin birleşerek oluşturduğu ikili şeker molekülü formları da disakkarid olarak isimlendirilirler Örneğin glikoz ve früktoz birleşerek sofra şekeri olarak bilinen sakaroz şeker formunu oluştururlar Şeker, çok çeşitli yiyeceklerin yapımında tatlandırıcı olarak kullanılır Yüksek miktarda kalori sağladığından ve herhangi bir vitamin ya da mineral içermediğinden dikkatli tüketilmesi gerekmektedir Besinler ile alınan tüm karbonhidratlar basit yapıdaki şeker formu olan gilikoza dönüştürülürler Böylelikle tüm hücrelerin kullanabileceği bir enerji kaynağı olarak kullanılırlar Glikoz ayrıca gilkojene dönüştürülür ve kullanıma hazır enerji kaynağı olarak karaciğerde, kaslarda depolanır Özellikle beyin, enerji kaynağı olarak sadece gilikozu kullanır Beyin, kan şekeri seviyesini korumak için açlık hissini oluşturur ve açlık giderilinceye kadar vücutta depolanan diğer enerji kaynaklarının kullanılmasını sağlar


Besin kaynakları

Sofra şekeri, tatlılar, bal, pekmez, kuru üzüm, dondurma, meyve


NİŞASTA


Çok sayıdaki şeker molekülü bir araya gelerek nişasta, diğer adıyla polisakkarid formunu oluştururlar Daha çok bitkisel besin kaynaklarında bulunurlar Vücut tarafından kullanılabilir enerji kaynağına, diğer bir deyişle yapılarındaki gilikoz moleküllerine ayrıştırıldıklarından sindirimi ve kana karışmaları basit formdaki karbonhidratlara oranla daha fazla zaman almaktadır Bu sebeple kan şekeri seviyesini hızlı bir şekilde değil de yavaş yavaş arttırırlar


Besin kaynakları

Buğday, patates, pirinç, muz, yer fıstığı, havuç, mısır



LİF


Lif, sadece bitkisel kaynaklarda bulunan önemli bir karbonhidrattır Çözünebilen ve çözünemeyen olarak iki grupta incelenirler Çözünebilen besin lifleri, kan şekerinin kontrol edilmesine ve kötü kolesterol seviyesinin düşmesine yardımcı olur Çözünemeyen besin lifleri ise daha çok dışkının hacim kazanmasını sağlar ve kolon kanserini önler Araştırmalar, günlük alınması gereken lif miktarının 20-35 gram civarında olması gerektiğini göstermekle birlikte günümüz koşullarında değişen beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzları bu miktarın ancak yarısının tüketildiği göstermektedir


Besin kaynakları


Çözünebilen lif kaynakları: Yulaf, baklagiller, bezelye, havuç, pirinç kepeği, arpa, turunçgiller, çilek, muz Çözünemeyen lif kaynakları: Buğday kepeği, esmer pirinç, arpa, lahana, pancar, şalgam, karnabahar, sebze ve meyve kabukları