Kanser Nedir Nasıl Oluşur Kanser Neden Olur Kanser nedenleri Kanser neye denir

Kanser Nedir Nasıl Oluşur

Kanser Neden Olur

Kanser nedenleri

Kanser neye denir


Organizmada meydana gelen ve hücreleri kontrolsüz büyüyen kötü huylu tümörlere verilen genel addır


Kanser, genellikle kontrolden çıkan hücrelerin sürekli çoğalmalarıdır


Kanserler, malignant (kötü huylu) tümörlerdir; yani benign (iyi huylu) tümörlerin aksine başka dokulara sızma ve yayılma (metastaz) özelliği gösterir




Kanserli hücreler neden sürekli bölünürler?


Kültürde, normal hücreler komşu hücrelere yapışarak ilişkilerini devam ettirirler Bu yapışma (adhezyon) noktalarında hücrelerde elektronca yoğun bir plak oluşur Bununla birlikte, hücrelerin ameboid uzantılarında yavaşlama ve durma görülür Bu olaya kontak inhibisyon denir Bu şekilde, hücre bölünmesi kontrol edilir Deneysel olarak, normal hücreler bir kültür ortamında kendilerine sağlanan ortam şartları ne kadar iyi olursa olsun kontak inhibisyon nedeniyle tek tabaka oluşturduktan sonra daha fazla çoğalmazlar Çünkü, bölünme sınırlı sayıda olur Fakat, kanser hücreleri sürekli çoğalarak birkaç tabakalı düzensiz kitleler oluştururlar Bu da kanser hücrelerinde kontak inhibisyon kaybı olduğunu göstermektedir




Kanser nasıl oluşur?


Kanserlerin yaklaşık %80-90?ı çevresel ve/veya davranış faktörleri tarafından meydana gelir ve önlenebilme potansiyeli vardır Kalıtım yoluyla kanser meydana gelme olasılığı çevresel faktörlere oranla çok daha azdır


x-ışınları, uv (ultraviyole-morötesi) ışınları gibi fiziksel ve bazı ilaçlar, polisiklik aromatik hidrokarbonlar gibi kimyasal faktörlerin yanında virüsler de biyolojik olarak normal karaktere sahip bir hücre kültürünü transforme ederek kanser oluşturabilirler


Kimyasal karsinojenler, tümörü ya uygulandığı yerde (örn: cilt) veya absorbe edildiği yerde (örn: bağırsak) ya da metabolizmanın durumuna göre karaciğer, böbrek gibi organlarda, bazen de direkt olarak alakası olmayan bir yerde meydana getirirler Fakat, karsinojene maruz kalma kanser oluşturmak için tek başına bir sebep değildir Karsinojenler ancak uygun yer ve zamanda kanser oluşturabilirler




Sayabileceğimiz bazı kimyasal karsinojenler şunlardır:




¨ Hidrokarbonlar: baca temizleyicileri, boya endüstrisinde kullanılan maddeler


¨ Aflatoksin ( küf mantarı tarafından sentezlenir)


¨ Nikel, krom


¨ Sigara (nikotin, tar)


¨ Yiyecek katkıları


¨ Birçok ilaçlar


¨ Parfümlerde kullanılan bazı kimyasallar




Fiziksel faktörlerin, kanserojen kimyasal maddelerin veya onkojenik (kansere neden olan) virüslerin konak hücre genomu ile etkileşimleri sonucu hücreler değişmekte ve farklı antijenite kazanmaktadır Bir normal hücrenin kontrolden çıkarak hızla bölünmesiyle oluşan kanserli hücrede birçok anormal doku antijeni belirmektedir Tümör hücrelerinde yeni yeni antijenler oluşmakta ve normal antijenlerin kaybına veya değişikliğine neden olabilmektedir Erken fötal dönemde, normalde bulunan protoonkogenlerin ( kansere sebep olabilme potansiyeli olan gen) farklılaşmasıyla anormal genler oluşmakta ve bunlara selüler onkogenler adı verilmektedir




İmmün sistem (bağışıklık sistemi) ve kanser oluşumu arasındaki ilişki


Bağışıklık sistemi yabancı doku antijenlerini kolayca tanıyabilir ancak, tümör dokusunu organizmadan kolayca atamaz İnsanda bir saniyede bir milyara yakın hücre çoğalması olmakta ve somatik olarak bunların birkaçı, günde yüzlercesi mutasyonla farklı hücreler oluşturmaktadır Bu farklı hücrelerin temizlenmesinde hücresel immün cevap mekanizması rol oynamaktadır Buna, immün sistemin kansere karşı ?immün denetimi? denmektedir İmmün sistem, tümör oluşumunu denetlemekte, aynı zamanda tümör hücresi ve antijenlerine karşı immün cevap çıkarmaktadır Hücresel immün cevap baskılandığı zaman kanser oluşumu artmaktadır


Yenidoğan ve yaşlılık dönemlerinde immün cevap mekanizması zayıflamaktadır Yaşlılarda prostat kanseri, çocuklarda nöroblastoma sık görülmektedir İmmün sistemi baskılayıcı ilaç kullananlarda tümör oluşumu riski artmaktadır İmmün sistem bozukluğu olan hastalarda da bazı kanser tipleri gelişebilmektedir




Kanser neden öldürür?


Kanser hastalarının çoğu, kalp hastalığı veya başka enfeksiyonlar gibi kanserle ilgisi olmayan nedenlerden dolayı ölür Tümörün bulunduğu bölge ve tümörün yayıldığı bölgenin büyüklüğü ölümü direkt veya indirekt olarak etkileyen nedenlerdir Ölümün temel nedeni, beyin, akciğer, karaciğer gibi hayati önemi büyük olan organlarda tümör oluşması veya tümörün bu organlara yayılmasıdır