06-24-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Tunalı Hilmi kimdir,Tunalı Hilmi hayatı,Tunalı Hilmi biyografisi
Türk siyaset adamı 28 Ağustos 1871′de Eskicuma’da doğdu Jön Türk ve Türkçülük Hareketlerinin önde gelen adlarındandır Fatih Askeri RÜşdiyesi’ni bitirdi Kuleli Askeri İdadisi öğrencisiyken Teşvik adlı gizli bir haftalık dergi çıkardığı için tutuklandı Daha sonra girdiği Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane’de “Gizli Mektepliler” adlı bir örgüt kurdu Ekim 1895′te, son sınıf öğrencisiyken Avrupa’ya kaçarak Cenevre’ye yerleşti Öğrenimini Cenevre üniversitesinde sürdürerek pedegoji bölümünü bitirdi Avrupa’da ilk yıllarını Jön Türk hareketinin kuruluş çalışmalarıyla geçirdi
Meşveret ve Mizan gazetelerinde yazılar yazdı Hutbe adını verdiği küçük broşürlerde Jön Türklerin düşüncelerini dile getiren propaganda yazıları kalem aldı Mücadele çizgisini ılımlı bulduğu İttihat ve Terakki Cemiyeti içinde Osmanlı İhtilal Fırkasını kurdu (Ocak 1896) 1898′de İttihat ve Terakki Cemiyeti müfettişi olarak Mısır’a gitti, Cemiyetin Kahire’deki şuubesini örgütleyerek Avrupa’ya döndü
II Meşrutiyet’in ilanından (1908) sonra İstanbul’a geldi, başta İnkılap olmak üzere çeşitli yayın organlarında yazılar yazdı 1920′de Bolu mebusu olarak Son Osmanlı Meclisi Mebusanına girdi İstanbul’un işgali ve meclisin çalışamaz duruma düşüp dağılması üzerine Ankara’ya geçti ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde gene Bolu’yu temsil etti mayıs 1920′de Ereğli’yi(Karadeniz) işgal etmek isteyen fransız birliğine karşı direnişi örgütledi
1921 Anayasası’nın hazırlık çalışmalarına katıldı ve TBMM’deki uzun ve ateşli konuşmalarından ötürü adından sık sık sözettirdi II ve III Dönemlerde (1923-27 ve 1927-31) TBMM’de Zonguldak milletvekili olarak görev aldı
Tunalı Hilmi’nin en önemli yapıtı, Un projet d’organisation de la souverainete du peuple en Turqie (Türkiye’de halk Hakimliği(düzen) Bir şart- Bir dilek, 1904)adıyla yayımladığı ayrıntılı anayasaya tasarısıdır Bu çalısması Fransızcasından çevrilerek Tarih ve Toplum dergisinde “Tunalı Hilmi’nin Halk Hakimiyeti Risalesi ve Anayasa Tasarısı” adı altında yayımlandı(mart 1984, sayı 3) Öbür yapıtları arasında Evvel ve Ahir(ty), Makedonyai Mazi, Hal, İstikbal(1898), Peşte’de Reşid Efendi ile (1899), Rezalet yine İspanya’da(1900), Kongre, Cevapları-Cevabımız(1901), Kongre Nedir, Nasıl Olmalıdır?(1901), Bİr Dİlek(1902), Memiş Çavuş Büyük Millet Meclisinde (1923) sayılabilir
Ayrıca dil üzerine mecliste yaptığı şiddetli konuşmalarıyla bilinir
22 Kasım 1928′de İstanbul’da öldü
|
|
|