Israf , iflah etmez -1

Yiyip içmekte israfa kaçanlar,bir zaman sonra o israfın getirdiği fazlalıklardan kurtulma mücadelesi veriyorlarVarlıklılar, yeme içme çokluğundan;yokluk içindekiler de, açlıktan perişanlık çekiyorlarZira,israf bencil yapıyor;bencillik de cimrileştiriyorBöylece ortaya dengesiz bir dünya çıkıyor:

Bir yanda müsrifler,diğer yanda açlarSodom ve Gomore ahalisi,yiyemez oluncaya kadar yedikten sonra,kusma çukurlarına koşup midelerini boşaltıyorlar,sonra da,tekrar yemeye koşuyorlrdı…Ama o toplumda da açlar vardı…

Mevlana deyişiyle,bir yanda, içi boş lüks elbiseler,diğer yanda da elbisesiz adamlar…Şairler Sultanı’na göre de, “Başsız başsız adamlar!”

İmam Azam,devrinin en zengin adamı olarak,ne güzel der: “İsrafta hayır yoktur; hayırda da israf yoktur”

Bu muhteşem Alim,taksitle bir şey almazmışSebebini soranlara da, “Benim, o kadar süre yaşayacağıma dair garantim yok” dermiş

Asıl marifet,zenginken müsrif olmamaktırFakir zaten tutumlu olmaya mecburdurBeş yıldızlı otellerin,lokantaların açık büfe ortamlarında israfa düşmemek ise,yiğitliktir

Bollukta tutumlu olmak,nimetin devamına fiili bir duadırÇünkü israf,nimeti nimet saymamak, ,küçümsemek ,önemsiz ve değersiz görmek demektir

Nimeti hor görmek ise,nimetin sahibini takdir etmemek demektirBu takdirsizlik ve kıymet bilmezlik, bazan itham ve iftira boyutlarına bile varabilirBu da,israf kötülüğünün ,giderek inançsızlığı nasıl doğurduğunu gösterir

Basit ve önemsiz sanılarak,takdir edilmeyen nimet israf edilirİsraf ,nimete fiili bir şükürsüzlüktürŞükürsüzlük ise,Yüceler Yücesi’ne saygısızlık,sevgisizlik ve takdirsizliktir

Her nimetin gönderen hanesinde tek isim vardır:

“-Allah (cc)”

Onun nasibettiği her şey,çok değerlidirDeğerli şeyler ise,israf edilmemelidirBizim sunduğumuz bir hediyeyi, kıymetsiz görerek,buruşturup çöpe atan bir insana, biz nasıl bakarız?

Rahmetli dedem,abdest alırken büyükçe bir tahta kaşık kullanır,suyun zerresini damlatmamaya özel bir özen gösterirdiÇocuk yaşımızdayken,onun bu gayreti çok tuhafımıza giderdiO da bize, Güzeller Güzeli’nin hadisini hatırlatırdı:

“-Bir ırmaktan abdest alırken bile,suyu israf etmeyiniz”

Bütün büyükler,israftan kaçınmışlardır Az eşya ile,çok sade yaşamışlardırMaddi boyutları bakımından küçülenler,manevi boyutlarıbakımından büyümüşlerdirYani, “Beden inceldikçe,ruh kalınlaşmıştır”

Osmanlı,manevi ihtişam döneminde mütevazı Topkapı Sarayı’nı,çöküş döneminde ise, Dolmabahçe Sarayı’nı yapmıştır

Mana da derin ve zengin olan,madde de israflı yükseltilere tenezzül etmez

Ancak,israfla cömertliği birbirine karıştırmamak gerekirCömertin varlığı elinde olur;onu HAKİKİ SAHİBİ adına tasarruf eder;müsrif kendini mal sahibi sanır,emanetçi olduğunu unutur,harcama kurallarını da kendisi koyar …

Müsrif,döke saça kendine harcarken mutludur;cömert başkasına verirken huzur bulur…Alışverişte sıkı pazarlık yapar ama,kazandığının birkaç katını sadaka ve yardım olarak sarfederken eli titremez,tam tersine yüreği sevinçlerle dolarMehmet Akif dedem, ne güzel örnektir bu hususta…Dostu Rıza Efendi onu şöyle anlatır:

“-O,ne yüksek bir insandı!Onun şahika-i faziletine erişmek ne mümkün!Fakir veya yetim bir çocuk görse,hemen kesesini boşaltırdıParası yoksa,ağlardıYardım için arkadaşını teşvik ederdiAhbabının kesesini kendi kesesi gibi,kendi kesesini de ahbabının kesesi gibi bilirdi

Nazarında paranın hiç kıymeti yoktuElinden gelse,yeryüzünden fakirliği ve sefaleti kaldırırdıİnsanlara karşı,o kadar hayırhahtı”

Dünya,maddi bir israf çılgınlığı yüzünden krize düştüAncak,derin bir ekonomik kriz ile,tutumlu olmayı hatırladıAncak, kerhen hatırladığı tutumluluğu uygulaması,hiç de kolay değildirTutumluluk,bir alışkanlık ve eğitim işidir

Bu sebeple,daha çocukluktan itibaren,yeni nesillere,israftan kaçma alışkanlığı kazandırılmalıdırMesela,çocukların,mutlaka bir kumbaraları olmalıdırAlmak istediklerini, hemen önlerinde bulmamalılar

Eski eşyalarını biriktirmeyi ve onlarla yoksul yaşıtlarını sevindirmeyi düşünebilmeliler

Yiyecekleri kadar yemek almalı;tabaklarında yemek bırakmamalılarMeyveleri birbirlerine atacak malzeme olarak görmemelilerYemeğe Allah’ın adıyla başlayıp,doyduktan sonra da nimetin Sahibi’ne şükretmeyi unutmamalılar

Büyükler,bu hususta da küçüklere mutlaka örnek olmalılar

Müslüman evinde israf olmazBu sebeple de,Müslüman’ın evinden çöpe pek az şey çıkar

Zira orada karpuzun,portakalın,limonun kabuğu işe yarar…Yenen zeytinin çekirdeği tesbih olurBayat ekmek köfte olurEkşimiş yoğurt ayranlaşırEskimiş eşya görev değiştirir,işe yaramaya devam eder

İsraf kalksa,ekonomik durum kendiliğinden düzelir,krizden eser kalmaz

Evliliği ,israfla başlayan gençleri,iktisada nasıl alıştıracağız?Gösterişli davetiyeler,orijinal nikah şekerleri,lüks salonlar,pahalı elbiseler ,gelinlikler,yuvaya mutluluk getiremiyor;eşya işe yaramıyor

Selamı da israf etmeyiniz,kelamı da…Alana veriniz selamı,dinleyene söyleyiniz…Söyleyeni dinleyiniz hayırsa…Eğer selamınız alınmazsa,siz alınız tekrar…Kelamınız boşa gidecekse,tutun çenenizi…Ne selam israf olsun,ne de kelam…

Sevginizi de, kalbinizde bastırarak israf etmeyiniz;sevilecek bunca güzel şey yaratmışken Rabbimiz… VEHBİ VAKKASOĞLU

İsraf,saçıp savurmak,boş yere harcamak,kıymetli olanı kıymetsiz yerde kullanmak demektirBu yüzden müsrif,hem kendine ,hem de başkasına zarar verir

Müsrif,hem akılsız,hem de ahlaksızdırEn büyük zararı kendisine verirKötü örnek olur,zayıf karakterli ve bilinçsiz insanları da etkilerSavurganlığı nisbetinde, insanların kızgınlığını,kırgınlığını ve nefretini kazanır

İsrafın altında,bir kendini gösterme,merakı vardırBaşkalarına üstünlük taslama,varlığını görünür kılma,değersizliğini abartılı saçıp savurmlarla örtüp gizleme duygusu,israfı körükler

İsraf,lüksün anasıdırDış dünyasını sun’i yıldızlarla süsleyenler,iç dünyalarının semasını yıldızsız bırakıp,hep karanlıkta kalanlardırDaima,kendi bolluğu ve refahı adına; yoklukla,açlıkla,imkansızlıkla boğuşanları görmezden gelen, zalim bir gafletin anasıdır israf…

İnsanın içinde zaten var olan bu canavarı,Batı Medeniyeti besledi,büyüttü ve kışkırttıİsraf, tüketim ekonomisiyle sıradan ve normal bir iş,hatta bir fazilet haline geldiTopluma benimsetilen bu yanlış idrak sayesinde, artık utanılacak değil,övünülecek ve imrenilecek bir özellik haline geldiKazandığı bu itibar sebebiyle de,israf,artık dizginlenemez ve önüne geçilemez bir hale geldi

Bu sonuçta,tabii ki basının da, çok mühim bir katkısı vardırZira,bir çok israfı,allaya pullaya reklam ve haber konusu yapıyor,dolayısıyla da, insanları müsrif olmaya özendiriyorBasının verdiği genel mesaj,şöyle özetlenebilir:

“Eskiyi at,yeniyi al!Eskimeden at,ihtiyaç olmadan al!Daha çok,daha sık,daha lüks al!Al,al,al! At,at,al! At,al;al at!

Değerin, alabildiğinin değeri kadar…Alamayan değersizdir,hiçtirİnsan oturduğu ev kadar,bindiği araba kadar,müdavimi olduğu lokanta kadar,kısacası harcadığı para kadar değerlidir

Böyle düşündüren maddeci inancın mabedi,alış veriş merkezleridirParıltılı ihtişamlarıyla,hep alan,kazanan ,oyalayan ,çalıp çığıran,eğlendiren, hatta sömüren merkezler…Bir itibar kazandırdığı sanılan markalar dünyasına mahkum,modanın peşinde,modacının kulu kölesi olan insanlar…

Reklamlar,sanal ihtiyaç alanları oluşturuyorBöylece,temel ihtiyaç maddeleri çeşitlendikçe çeşitleniyor,insanın olmazsa olmazı, dörtten dört bine çıkıyor,çıkarılıyorSürekli artan ve yenilenen ihtiyaçlarını ele geçirmekte zorlananlara,tüketim ekonomisi olmayan parayı harcama imkanı sağlıyorBöylece ortaya,kredi kartları çıkıyorOlmayanı harcayan müsrifler sebebiyle,g ünümüz ekonomisinin en tehlikeli kara deliği haline gelen kredi kartları…

Bu bencil yaşama biçimi,tamamiyle israf üzerine kuruludurİsraf ise,dipsiz bir kuyu gibidir,sonu kapkaranlık,bir türlü görünmüyor Fakat ,görünen tek gerçek o ki,israf iflah etmiyor

İsraf,nice bitmez sanılan serveti,hazır parayı bitiriyorBitmez,tükenmez sanılan birikimler,miraslar güneş görmüş buz gibi eriyiveriyor

İsrafa bulaşmamak için,önce insanın dünyaya bakışını düzeltmek gerekiyorBu dünya sonlu ve sınırlı bir yaşama alanıdırDevam eden bir yolculuğun mola yeridirBütün himmeti,emeği,gayreti buraya sarfetmek müthiş bir yanlıştır

Bu yanlışta karar kılan insan, dünyanın bütün imkanlarını sadece kendisi içinmiş gibi bilir ve tüketirTabii ki böyle bir açgözlülükle menfaatine saldıran kişi,dünya ile birlikte,kendisini de tüketir




Oysa ki bu dünya,sadece bize ait değildirBizden sonra geleceklere de, yetmesi gerekirYüce Yaratıcı’nın emrettiği gibi tutumlu yaşandığında,bütün zamanlarda herkese de yetecektir




İsrafa dağlar dayanmaz;her hazırın bir tükeniş anı vardır

Asıl yatırımı sonsuz ve sınırsız dünya için yapmak gerekir

Bu sebeple Rabbimiz uyarır:

“-Yiyin,için ama israf etmeyin!” VEHBİ VAKKASOĞLU