Ozanlarımız - DERVİŞ ALİ

DERVİŞ ALİ

Derviş Alim derki koyman hayını
Herkes beğenmiştir kendi huyunu
Dibi delik kaba hakkın suyunu
Taşıyıp yorulma dolduramazsın



19 Yüzyıl Bektaşi ozanlarındandır İki şiirinde 1856-1860 tarihlerini veriyor Şiirlerinden Orta Anadolulu, daha çok Sivas köylüsü olduğu seziliyor Oldukça güçlü bir sanatçıdır Yeniçeriliğin kaldırılışından sonra Anadolu ve Rumeli'deki tekkelerin kapatılmasından duyduğu üzüntü üzerine yazdığı nefesten, yeniden kuruluş ve kurtuluş için Şah'ın yollarını gözlediği anlaşılıyor Bir şiirinden Hacı Bektaş Veli evlatlarından, çağdaşı Feyzullah Çelebiyi mürşit tanıdığı anlaşılıyor Onu çok sevdiği belli

Gerçek kimliği, doğum-ölüm tarihleri bilinmeyen Derviş Ali'nin, on dokuzuncu yüzyılın son yarısına değin yaşamış bir Alevi ozanı olduğu biliniyor Ancak, yine de yaşamı hakkında ayrıntılı ve toplu bir şey bilinmemektedir 1897'de yazmış olduğu iki şiirinden zamanını çıkarabiliyoruz

Son dönemlerde düzenlenmiş yazma dergilerde, bir çok şiirine rastlanıyor Sosyal ve kişisel eleştirilerle dolu, öğütsel kurallar içeren koşma tarzında yazdığı şiirler yanında, din dışı doğa güzelliklerini yansıtan şiirleri de vardır

Coşkulu sade bir söyleyişi var İnançlarını ve sevgisini basite düşmeden yalın bir dille söylemiştir Çağına göre daha duru bir dil kullanır Şiirleri kitap halinde yayınlanmamıştır



Eserlerinden bazıları:

1
Yeri göğü arşı kürsü yaradan
Men Ali'den başka Tanrı görmedim
Yaradub kulunun kısmetin veren
Men Ali'den başka Tanrı görmedim

Bin bir ismi vardır bir ismi Allah
Eğer inanmazsan hem vallah billah
Ademi görmüşüm elhamdülillah
Men Ali'den başka Tanrı görmedim

Cennet-i alanın altundur taşı
Her ne görür isen hikmettir işi
Yüz yiğirmi dört bin nebiler başı
Men Ali'den başka Tanrı görmedim

Ali gibi er gelmedi cihane
Ana da buldular dürlü bahane
Yedi kez uğradım ulu divane
Men Ali'den başka Tanrı görmedim

Derviş Ali'm bu ikrara beli dir
Dilim söyler ama kendim delidir
Allah bir Muhammed Tanrı Ali'dir
Men Ali'den başka Tann görmedim



2
Ta ezelden meyil verdik bu sırra
Mayası Hak'dandır boyandık nura
Arşdan yüz dört kitab inince yere
Kur'an Muhammed'e inen Ali'dir

Ali'm Zülfikar'ı ele alınca
Şeriatı tarikatta bulunca
Kudüs-Şerif cami'ine girince
Temcid ezanı okuyan Ali'dir

Şems ü Kamer zuhur etti cihane
Sofu yoktur tuttuğu iş bahane
Yarın varılınca ulu divane
Divanda suçunu soran Ali'dir

Kim getürdü muvafıkı cemine
La'net olsun ol Yezid'in şanına
Taliblik etmedi kerem Kanına
Yezid'i dergahdan süren Ali'dir

Dergaha akıyor pınarın başı
Alnında yıldızı tuğradır başı
İmam Hasan on iki imamlar başı
Güneş Hüseyn dersin veren Ali'dir

İmam Zeynal kalbimizde salavat
Şah imam Bakır'dan bulduk mahabbet
Ca'fer'i görünce artıyor firkat
Serimi sevdaya salan Ali'dir

Kazım-ı Musa Rıza'ya varalım
Taki Naki Askeri'yi görelim
On iki imamlara yüzler sürelim
İmamları candan seven Ali'dir

Hasan Askeri'nin açıldı bahtı
Doksan bin erle kıla hucceti
Menşurun sahibi Muhammed
Mehdi Kıyamda yarasın saran Ali'dir

İsa peygamberim Şam'a girince
Yer ve gök titredi Ali gelince
Ali'm Zülfikar'ı ele alınca
Yezid'i bölük bölük eden Ali'dir

Gel hey Derviş Ali'm Hızır üstadım
Muhammed Ali'den vardır küşadım
Yedi derya gibi artar feryadım
İçüp serçeşmeden kanan Ali'dir

3
Erenler, Veliler, Kırklar, Yediler
On iki imamlar kurbanıyız biz
Okundu tekbiri, durduk kıbleye
On iki imamlar kurbanıyız biz

Şahım sen kimseye bulma bahane
Bir zaman söylensin iki cihane
Rıza lokmasını ulu divane
On iki imamlar kurbanıyız biz

Anamız Meryem'dir, atamız
Cibril Nefesten zahirdir hükmüne kail
Bizi şaha kurban etti Azrail
On iki imamlar kurbanıyız biz

Yedi kerre yünceğizim kırptılar
İbrahim'in sürüsüne kattılar
Etimi de pare pare ettiler
On iki imamlar kurbanıyız biz

Kurbanlık koç ile bile yıkandım
Feriştehler çaldı, ben de sayıldım
Kırklar makamında ben de doyuldum
On iki imamlar kurbanıyız biz

Derviş Ali' im, kanın na-haka dökme
El ne derse desin, sen ana bakma
Şah yürümedikçe postundan çıkma
On iki imamlar kurbanıyız biz


Mahlası Derviş Ali'ye ait türküler :

Ala Gözlü Nazlı Pirim

Ala Gözlü Nazlı Pirim
Gönül Senin Pervendedir
Ben Severim Sen Kaçarsın
İman Senin Nerendedir

Sultanım Ali Lokmanım Ali
Rehberim Ali Yetiş Ya Ali

Derviş Alim Der Övdüğüm
Aşkın Hayalin Kurduğum
Suç Benim Değil Sevdiğim
Sana Meyil Verendedir


Gönül Gel Seninle

Gönül Gel Seninle Muhabbet Edelim,
Araya Kimseyi Alma Sevgilim
Ya Benim Kimim Var Kime Yalvarayım,
Kaldır Kalbindeki Karayı Gönül

Solmazsa Dünyada Güzeller Solmaz,
Bu Dünya Fanidir Kimseye Kalmaz
Yalan Dolan İle Sofuluk Olmaz,
Mümin Olan Bekler Sırayı Gönül

Derviş Ali’m Öğüt Verir Özüne,
Gönül Lütfeyledi Geldi Sözüne
Azrail Konarsa Göğsün Düzüne,
O Zaman Görürsün Karayı Gönül


Nefes Harceyleme

Nefes harceyleme salma araya
Bir özün bilmeze bildiremezsin
Müşteri olmadan gelip geçene
Gel al demeyinen aldıramazsın

Ne güzel kapıdır görünen kapı
Ordan gelir geçer kulların hepi
Yüzbin emek çeksen yapılmaz yapı
Kumdan duvar örme kaldıramazsın

Derviş Alim derki koyman hayını
Herkes beğenmiştir kendi huyunu
Dibi delik kaba hakkın suyunu
Taşıyıp yorulma dolduramazsın