Gebelikte İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedeni ve Gebelikte İdrar Yolu Enfeksiyonun Tedavisi

Gebelikte idrar yolu enfeksiyonları sıklıkla karşımıza çıkan ve tedavi edilmesi gereken bir durumdur Gebelik dönemi idrar yolu enfeksiyonlarına eğilimin arttığı bir dönemdir Bu enfeksiyonlar basit bir sistit (mesane enfeksiyonu) olabileceği gibi, pyelonefrit (böbrek enfeksiyonu) gibi şiddetli de olabilir
Anne adaylarının yaklaşık % 10-15' inde idrar yolu enfeksiyonu görülür Bu oran gebe olmayan kadınlardan daha yüksektir Çünkü gebelik boyunca idrar yollarındaki hormonal ve mekanik etkiler nedeniyle (büyümüş rahimin idrar yollarına basısı) idrar akışı yavaşlamıştır Gebelik döneminde, bakterilerin idrar yollarına yerleşmesini engelleyen koruyucu mekanizmalar olumsuz etkilenmişlerdir

Gebelikte yükselen progesteron hormonunun düz kasları gevşetici etkisi nedeniyle idrar akımı yavaşlar Bakterilerin üst idrar yollarına geçişini önleyen kapak mekanizması da bu olaylardan etkilenir ve koruma görevini yeterince yerine getiremez Bu durum mikroorganizmaların kolaylıkla çoğalmasına neden olur En sık rastlanan mikroorganizma normalde barsak florasında bulunan Ecoli' dir Bunun dışında diğer cilt yüzeyi ve barsak florasında bulunabilen mikroorganizmalar da sorumlu olabilir

İdrar yolları iltihabı 3 formda karşımıza çıkar

1 Asemptomatik bakteriüri: Gebenin şikayeti olmadan idrar testinde enfeksiyon ajanının saptanması durumudur Mesaneye (idrar kesesine) ulaşan bakteriler, hiçbir belirti vermeden buraya yerleşirler Anne adaylarının %10' unda asemptomatik bakteriüri saptanır
İdrar kültüründe belli sayının üzerinde bakteri kolonisinin ürediği (ör Ecoli için 100000' in üzerinde) tespit edildiğinde ve anne adayının yakınması olmadığında, asemptomatik bakteriüri tanısı konur
Normal insanlarda da sıklıkla karşımıza çıkabilen bu durumun, gebelikte tedavisi zorunludur Aksi halde ciddi böbrek enfeksiyonlarına ve erken doğum (37) gibi istenmeyen durumlara neden olabilir Tüm gebeler her ay düzenli olarak asemptomatik bakteriüri açısından taranmalıdır Basit bir tam idrar testi ve idrar kültürü doğru neticeyi verecektir
İdrar kültüründe üretilen bakterinin hangi antibiyotiklere duyarlı olduğu da araştırılır (Kültür-Antibiyogram) Mikroorganizmanın hassas olduğu ve gebelikte kullanılabilecek bir antibiyotik ile tedaviye başlanır Korunma ve tedavi için gebelik boyunca günde en az 3 lt su içilmelidir

2 Sistit: Mikroorganizmaların mesane (idrar kesesi) duvarına yerleşmesi sonucu oluşur Gebelikte bu durum ortaya çıktığında belirgin yakınmalara neden olur Başlıca şikayetler sık idrara gitme, idrar yaparken yanma hissi, idrarın renk ve kokusunda değişikliktir Genellikle ateş olmaz Tam idrar tahlili ve idrar kültür antibiyogramı ile ajan mikroorganizma izole edilmelidir En kısa zamanda uygun antibiyotik tedavisi başlanmalı, bol sıvı alınmalıdır Tedavi bitiminde idrar kültürü tekrarlanarak hastalığın tam olarak geçip geçmediği araştırılmalıdır Tedavinin yetersiz kaldığı durumlarda yakınmalar devam edecek ve daha ciddi sorunlara yol açabilecektir

3 Akut pyelonefrit: İdrar yolu enfeksiyonlarının en ciddisidir Enfeksiyonun böbrek parankimini tutması durumudur Gebeliklerin %1' inde görülür Belirtileri; yüksek ateş, titreme, sık idrara çıkma, idrar yaparken yanma, bulantı kusma ve böğür ağrısıdır Teşhis, fizik muayene ve idrar tahliline ek olarak yapılan kan analizleri ile konur


Gebelerde hastaneye yatırılarak yakın takiple tedavisi gerekmektedir Hastanedeki tedavi prensipleri; uygun antibiyotiğin seçimi ve hastaya enjeksiyon yolu ile uygulanması, damar yolu ile bol miktarda sıvı takviyesidir Bu arada böbrek enfeksiyonuna sebep olabilecek diğer durumlar (örneğin böbrek taşı) araştırılır Ateşsiz geçen 24 saat sonrasında ağızdan antibiyotiğe geçilerek gebe evinde takibe alınabilir
Pyelonefrit geçiren bir gebede bu durumun tekrarlama riski %10' dur Bu nedenle gebeliğin geri kalan döneminde baskılayıcı antibiyotik tedavileri uygulanmalı, bol sıvı alınması önerilmeli ve enfeksiyonun erken tanısını sağlamak için idrar kültürleri ara ara tekrarlanmalıdır