Bağlama

Bağlama, Türk Halk Müziğinde yaygın telli bir sazdır Yörelere ve boyutlarına göre değişik isimlerle tanınır; kopuz, cura, saz, çöğür, dombra, ikitelli, tanbura vb Kullanılan tekniğe göre mızrap veya parmaklar ile çalınır Parmaklarla çalma tekniğine şelpe ve dövme denir Genellikle altta iki çelik ile bir sırma bam, ortada iki çelik ve üstte bir çelik ile bir sırma bam teli olmak üzere toplam 7 tellidir

Bağlama ailesi

Bağlama, kullanım amaçlarına göre farklı tür ve boylarda çalınmaktadır Günümüzde genellikle aşağıdaki türlerle tanınır

• Cura (en küçük boy)

• Çöğür (kısa kol bağlama)

• Tanbura (uzun kol bağlama)

• Divan sazı (büyük boy bağlama)

• Meydan sazı (en büyük boy bağlama, nesli tükenmek üzere)

• elektro saz (gitar manyetikleri ile donatılmış bağlama)

Elektro bağlama

1960´larin sonuna dogru, bağlamanın sesini müzik yapilan mekânlarda daha çok duyurmak ve rock müziğinde de kullanabilmek için elektro bağlama Erkin Koray tarafından icat edildi Elektro bağlamalar, bağlama nın yapısal özellikleri korunarak, içine yerleştirilen elektro gitar manyetikleriyle üretildi

Bağlama düzenleri (Akortlar)

Halk müziğinde çoğunlukla karşılaştığımız düzenler: (Parantez içindekiler, üst, orta ve alt tellerin çekilmesi gereken seslerdir)

• Bağlama düzeni (La, Sol, Re)

• Bozuk düzen, kara düzen (Sol, Re, La)

• Misket düzeni (Fa#, Re, La)

• Fa müstezat düzeni (Fa, Re, La)

• Abdal düzeni (La, La, Sol)

• Zurna düzeni (Re, Re, La)

• Do müstezat düzeni (Sol, Do, La)

Bağlama Metodları

Notaların Portedeki Yeri

Porte üzerindeki 1’inci çizgi (Mİ) 2’nci çizgi (SOL) 3’üncü çizgi (Sİ) 4’üncü çizgi (RE) 5’inci çizgi (FA) dır Çizginin ara boşlukları 1’inci aralık (FA) 2’nci aralık (LA) 3’üncü aralık (DO) 4’üncü aralık (Mİ) dir



Bağlama


Türkiye’de kullanımı en yaygın olan telli halk çalgısıdır Yörelere ve büyüklüğüne göre, Bağlama, Divan Sazı, Bozuk, Çöğür, Kopuz, Irızva, Cura, Tambura gibi adlar verilmektedir Bağlama ailesinin en küçük ve en ince ses veren çalgısı curadır Curadan biraz daha büyük ve curaya göre bir oktav kalından ses veren çalgı ise tamburadır Bağlama ailesinin en kalın ses veren çalgısı ise divan sazıdır Tamburaya göre bir oktav kalından ses verir


Bağlama; tekne, göğüs ve sap olmak üzere 3 ana kısımdan oluşmaktadır Tekne kısmı genelde dut ağacından yapılmaktadır Ancak dut ağacının dışında ardıç, kestane, ceviz, gürgen gibi ağaçlar da kullanılmaktadır Göğüs kısmı ladin ağacından, sap kısmı ise gür-gen, ak gürgen ya da ardıç ağacından yapılmaktadır


Sap kısmının tekneden uzak kısmı üzerinde tellerin bağlandığı burgu adı verilen parçalar vardır Bağlamanın ayarı bu burgular kullanılarak yapılmaktadır Sap kısmı üzerinde misina ile bağlanmış perdeler bulunmaktadır Bağlama, mızrap ya da tezene adı verilen kiraz ağacı kabuğu veya plastikten yapılan araçla çalındığı gibi bazı yörelerimizde parmakla da çalınmaktadır Bu çalım tekniğine şelpe adı verilmektedir


Bağlama üzerinde ikişerli veya üçerli gruplar halinde 3 grup tel bulunmaktadır Bu tel grupları değişik biçimlerde düzenlenebilmektedir Örneğin bağlama düzeni adı verilen biçimde alt gruptaki teller yazılış itibariyle la, orta gruptaki teller re,üst gruptaki teller ise mi seslerini vermektedir Bu düzen biçimi dışında kara düzen (bozuk düzen), misket, müstezat, abdal, rast gibi düzenler de vardır