Ay Ve Ayın Yapısı..

UZAY COĞRAFYASI



AY VE AY'IN YAPISI

- Ay, Yerkürenin uydusu olan küçük bir gezegendir Güneş'ten aldığı ışığı yansıttığı için parlak görülür Ay'daki kraterlerin, göktaşlarının çarpmasıyla oluştuğu sanılmaktadır

- Ay'a ilk defa 20 Temmuz 1969'da inilmiştir Yapılan incelemeler sonucunda aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır:

- Ay'da hava ve su olmadığı için hayat yoktur

- Gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı çoktur Gündüzleri 100C ye çıkan sıcaklık geceleri sıfırın altına düşer

- Ay'dan gökyüzü atmosfer olmadığı için simsiyah görünür

- Ay'ın yüzeyi gri renkli kum ve kayalarla kaplıdır

- Yüzeyinde krater adı verilen büyük çukurlar vardır Bu kraterler, uzayda dolaşan büyük kayaların Ay'a çarpması sonucu oluşmuştur

Ay, üç değişik hareket yapar:

1 Kendi çevresinde döner Bu dönüşünü 29,5 günde tamamlar

2 Yerküre çevresinde döner Bu dönüşünü de 29,5 günde tamamlar

3 Yerküre ile birlikte Güneş'in çevresinde döner Bu dönüş bir yıl sürer

Ay'ın kendi çevresinde ve Dünya çevresindeki dönüşlerini aynı sürede tamamlaması nedeniyle biz hep aynı yüzünü görürüz Ay'daki gece ve gündüz 5'er gün sürer

Ay'ı her gün aynı saatte, aynı yerde göremeyiz Bunun nedeni, Dünya'nın kendi çevresindeki hareketi ile Ay'ın Dünya çevresindeki hareketidir Ay'ın görünümündeki farklılıklara Ay'ın evreleri denir

Ay'ın dört ana evresi vardır:

Yeniay: Bu evrede Dünya, Ay ve Güneş aynı doğrultudadır Ayın ışık almayan yüzü Dünya'ya dönük olduğundan yeniay görülmez

İlkdördün: Ay, Güneş batarken tepemizde gözlenir

Dolunay: Ay, Güneş batarken doğuda gözlenir

Sondördün: Güneş doğarken tepemizde gözlenir

GÜNEŞ, DÜNYA VE AY ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Güneş, Dünya ve Ay'ın hareketleri, Dünyamızı etkileyen iki önemli olaya yol çar Bunlardan biri, Güneş ve Ay tutulması, diğeri ise gel-git olayıdır

Güneş Tutulması: Güneş tutulmasında Ay, Güneş ve Dünya'nın arasına girer Bu konumda Dünya'nın bir bölümü Güneş'ten doğrudan ışık alamaz Bu olay, Dünya'nın bu bölgesinde yaşayanlar için Güneş tutulmasıdır

Ay Tutulması: Ay tutulmasında Dünya, Güneş ve Ay arasına girer Bu durumda Ay'ın tamamı ya da bir bölümü belirli bir zaman diliminde Güneş'ten ışık alamaz Dünya'nın gölgesi üzerine düştüğünden Ay kararmış görünür Bu olaya Ay tutulması denir

Gel-Git Olayı: Kütle çekimi kanunu uyarınca Güneş, Dünya ve Ay da birbirlerini çekerler Ay, Dünya'yı kendine doğru çekerken, çekim kuvveti Dünya'nın Ay'a yakın bölgelerinde daha fazla olur Bu durumda Ay'a yakın bölgelerdeki sular kabarırken, bıraktıkları boşluk diğer bölgelerin suları tarafından doldurulur Yani bir bölgede gel denilen kabarma olayı yaşanırken, başka bir bölgede git olayı yani alçalma olayı meydana gelir Gel-git olayı bir yerde 6 saatte bir yinelenir Suların kabarmasından 6 saat sonra sular çekilir Daha sonraki 6 saatte yine kabarır Öyleyse iki kabarma ya da alçalma arasındaki süre 12 saattir

Gel, git olayı nedeniyle; Dünya'nın kendi etrafında dönüş hızı azalmaktadır(günler uzamaktadır) Ay, giderek Dünya'dan uzaklaşmaktadır