Kerkük Kızı

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-03-2012

Kerkük Kızı, Bağdat Radyosunun Türkmence bölümünden sesini duyuran, ırak Türklerinin ilk kadın ses sanatkârıdır

Asıl adı Selime’dir

1928 yılında Kerkük’ün Avcılar mahallesinde doğmuştur

Umumiyetle Türkmeneli bölgesinde, özellikle de Kerkük ilinde ve Kerkük’e bağlı ilçe ve kasabalarında Kerkük kızı adıyla anılmıştır

Kerkük’ümüzün emekli belediye muhasebecisi Salih Efendi’nin eşi olan bu değerli ev hanımı ses sanatkârımız, üçü kız ikisi erkek beş çocuk anasıdır

Eşine ve çocuklarına çok bağlıdır, yüzünde daima derin ve de anlamlı bir tebessüm vardır

Radyoda ilk kes bir Türkmen kadın sanatkârının sesini duyurması, Türkmeneli halkı, özellikle de Kerküklerin sevinçle karşılanmış ve ırak Türklerinin gönlünde taht kurmuştur

Türkiye’mizin Sanat çevrelerinde de beğenilen Kerkük kızı, ırak Türkmen kültürü ile büyük benzerlik taşıyan şanlıurfa’da da büyük bir üne kavuşmuştur

Bağdat Radyosunun Türkmence bölümünde okuduğu şarkı ve türkülerle sanat hayatını yaşatmış ve hoyrat tarzında Muçula ve Muhalif usûllerini büyük bir ustalıkla icra etmiştir

Sosyal hayatımızda kadının konumu ile ilgili eski ananeyi ilk yıkan, cesur ve müstesnâ bir kadın olarak tanınmıştır

Uzun hava türü olan bu usûlleri okudukça, Kerküklüler tarafından daha da çok sevilmiş, hatta Ona Kerkük kızı adını vererek ödüllendirilmiştir

Kerkük kızı, Kerkük’te kadınlara mahsus birkaç konser vermiştir

Bir sohbette kendisini anlatırken, müziğe küçük yaşta ilgi duyduğunu ve Türkmen sanatçılarından dinlemiş olduğu mani ve hoyratları ezberlediğini söylemişti

Değerli ses sanatkârımız Abdülvahit Küzeçioğlu’nun yardımıyla bir çok Hoyrat ve türküyü Radyo Evi için kaydetmeye muvaffak olmuştur

Gizlilik perdesinden çıkmayan ve sesiyle, diğer kadın türkücülere iyi bir örnek olan sanatkârımız, bu sahada başarılı adımlar atmıştır

Bu eşi görülmemiş adımlar takdire şâyandır

Ümidimiz, güzel sese sahip olan çekingen bayanlarımızın da bir an önce Kerkük kızı kadar cesur olup onun izinden yürümeleridir

Gerçekten de Selime hanım 1958 senesinde karşımıza bir kadın ses sanatçı olarak çıkmış; o tarihlerde Türk ve İslam dünyasında bu alanda ender görülen öncü kadın sanatçıların listesine hem Kerkük kızı adını altın harflerle yazdırmış hem de Türkmeneli müziğini kadın sesiyle dünyaya duyurmuştur

Uzun seneler geçmesine rağmen Türküleri ve Hoyratları Türkmeneli halkınca hala haz alarak dinlenen, narin sesiyle, Hoyrat okuma ustalığıyla Türkmeneli klasiklerinde yer edinmiştir

Türkmenelinin mümtaz evladı olan Kerkük Kızı’nı, Türkmeneli ses sanatında kadınların da yer alması gerekliğini bize bilfiil bu görevi üstlenerek gösterdiği için ve Türkmen toplumun önemli bir eksikliği giderdiği için de ona her zaman minnettarız

Görevini başarıyla ifa eden sanatkârımızı her zaman yad edeceğimizi belirtir, kendisine ulu Tanrıdan sağlık, afiyet ve de uzun ömürler niyaz ederiz

Kerkük kızının Bağdat Radyosu Türkmence bölümüne kaydettiği Hoyrat ve türkülerden örnekler aşağıda 1 –Kerkük Hoyratları ve Manileri –Atâ Terzibaşı

Ötüken Yayın evi

Nu

95

Kültür Serisi:8

Birinci Cilt

Üçüncü Baskı

1975-İstanbul

2 - Kerkük Kızı

Sevilen Kerkük Manileri -Ahmet FİKRİ 1961- Kerkük

Kaynak: ırak Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği – Genel merkezi , kadın kollarının yayın organı olan Türkmen Bohçası dergisinde yıl:1sayı :2 kasım –aralık 2002

yayınlanmıştır

Muhalif Usûlü

Baba bu gün

Sürme meni

Çek göze sürmemeni

Gözlerim ağam

Eskiden emekdarım

Kapuvdan sürme meni

Aman aman aman aman aman

Aman aman elivden

Hiç bilmem hara gedim

Baba bu gün

Göze daim

Çek sürme göze daim

Gözlerim ağam

Nahsı yoldan gelisen

O yola göz edeyim

Aman aman aman aman aman

Aman aman elivden

Hiç bilmem hara gedim

Muçula Usûlü

Zalim zalim zalim zalim

Harab adım

Dost atar Harab adım

Rakipler yığnağ etti

Koydular harab adım

Ah men yoh sen

Düşkünüvem bu günde men zalim

Zalim zalim zalim zalim

Harab adım

Dost demez Harab adım

Avcını dağdan eder

Bir yavlış harab adım

Ah men yoh sen

Mahsübüvem zalım

07-03-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kerkük Kızı Kerkük Kızı, Bağdat Radyosunun Türkmence bölümünden sesini duyuran, ırak Türklerinin ilk kadın ses sanatkârıdır Asıl adı Selime’dir 1928 yılında Kerkük’ün Avcılar mahallesinde doğmuştur Umumiyetle Türkmeneli bölgesinde, özellikle de Kerkük ilinde ve Kerkük’e bağlı ilçe ve kasabalarında Kerkük kızı adıyla anılmıştır Kerkük’ümüzün emekli belediye muhasebecisi Salih Efendi’nin eşi olan bu değerli ev hanımı ses sanatkârımız, üçü kız ikisi erkek beş çocuk anasıdır Eşine ve çocuklarına çok bağlıdır, yüzünde daima derin ve de anlamlı bir tebessüm vardır Radyoda ilk kes bir Türkmen kadın sanatkârının sesini duyurması, Türkmeneli halkı, özellikle de Kerküklerin sevinçle karşılanmış ve ırak Türklerinin gönlünde taht kurmuştur Türkiye’mizin Sanat çevrelerinde de beğenilen Kerkük kızı, ırak Türkmen kültürü ile büyük benzerlik taşıyan şanlıurfa’da da büyük bir üne kavuşmuştur Bağdat Radyosunun Türkmence bölümünde okuduğu şarkı ve türkülerle sanat hayatını yaşatmış ve hoyrat tarzında Muçula ve Muhalif usûllerini büyük bir ustalıkla icra etmiştir Sosyal hayatımızda kadının konumu ile ilgili eski ananeyi ilk yıkan, cesur ve müstesnâ bir kadın olarak tanınmıştır Uzun hava türü olan bu usûlleri okudukça, Kerküklüler tarafından daha da çok sevilmiş, hatta Ona Kerkük kızı adını vererek ödüllendirilmiştir Kerkük kızı, Kerkük’te kadınlara mahsus birkaç konser vermiştir Bir sohbette kendisini anlatırken, müziğe küçük yaşta ilgi duyduğunu ve Türkmen sanatçılarından dinlemiş olduğu mani ve hoyratları ezberlediğini söylemişti Değerli ses sanatkârımız Abdülvahit Küzeçioğlu’nun yardımıyla bir çok Hoyrat ve türküyü Radyo Evi için kaydetmeye muvaffak olmuştur Gizlilik perdesinden çıkmayan ve sesiyle, diğer kadın türkücülere iyi bir örnek olan sanatkârımız, bu sahada başarılı adımlar atmıştır Bu eşi görülmemiş adımlar takdire şâyandır Ümidimiz, güzel sese sahip olan çekingen bayanlarımızın da bir an önce Kerkük kızı kadar cesur olup onun izinden yürümeleridir Gerçekten de Selime hanım 1958 senesinde karşımıza bir kadın ses sanatçı olarak çıkmış; o tarihlerde Türk ve İslam dünyasında bu alanda ender görülen öncü kadın sanatçıların listesine hem Kerkük kızı adını altın harflerle yazdırmış hem de Türkmeneli müziğini kadın sesiyle dünyaya duyurmuştur Uzun seneler geçmesine rağmen Türküleri ve Hoyratları Türkmeneli halkınca hala haz alarak dinlenen, narin sesiyle, Hoyrat okuma ustalığıyla Türkmeneli klasiklerinde yer edinmiştir Türkmenelinin mümtaz evladı olan Kerkük Kızı’nı, Türkmeneli ses sanatında kadınların da yer alması gerekliğini bize bilfiil bu görevi üstlenerek gösterdiği için ve Türkmen toplumun önemli bir eksikliği giderdiği için de ona her zaman minnettarız Görevini başarıyla ifa eden sanatkârımızı her zaman yad edeceğimizi belirtir, kendisine ulu Tanrıdan sağlık, afiyet ve de uzun ömürler niyaz ederiz Kerkük kızının Bağdat Radyosu Türkmence bölümüne kaydettiği Hoyrat ve türkülerden örnekler aşağıda 1 –Kerkük Hoyratları ve Manileri –Atâ Terzibaşı Ötüken Yayın evi Nu95Kültür Serisi:8 Birinci Cilt Üçüncü Baskı1975-İstanbul 2 - Kerkük Kızı Sevilen Kerkük Manileri -Ahmet FİKRİ 1961- Kerkük Kaynak: ırak Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği – Genel merkezi , kadın kollarının yayın organı olan Türkmen Bohçası dergisinde yıl:1sayı :2 kasım –aralık 2002 yayınlanmıştır Muhalif Usûlü Baba bu gün Sürme meni Çek göze sürmemeni Gözlerim ağam Eskiden emekdarım Kapuvdan sürme meni Aman aman aman aman aman Aman aman elivden Hiç bilmem hara gedim Baba bu gün Göze daim Çek sürme göze daim Gözlerim ağam Nahsı yoldan gelisen O yola göz edeyim Aman aman aman aman aman Aman aman elivden Hiç bilmem hara gedim Muçula Usûlü Zalim zalim zalim zalim Harab adım Dost atar Harab adım Rakipler yığnağ etti Koydular harab adım Ah men yoh sen Düşkünüvem bu günde men zalim Zalim zalim zalim zalim Harab adım Dost demez Harab adım Avcını dağdan eder Bir yavlış harab adım Ah men yoh sen Mahsübüvem zalım