06-22-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Bergamalı Apollonius
Bergamalı Apollonius M Ö 262 Bergama'da doğdu, M Ö 190 İskenderiye'de öldü; Yunan matematikçi
Zamanında çok bilinmeyen, fakat 1600 yıllarında değeri anlaşılan Yunan matematikçilerinden biri Bergamalı Apollonius'tur Eski devirlerin en büyük matematikçilerinden biridir M Ö 267 veya 262 yıllarında, Pamfiye denilen Teke sancağının Perge kentinde dünyaya gelmiştir Mısır'ın İskenderiye kentine giderek, Öklid'ten sonra gelen matematikçilerden dersler alarak kendini yetiştirmiştir Bir aralık Bergama'ya giderek orada kalmış, burada matematikçi Ödemus ve eski Bergama hükümdarı Atal ile ilmi ilişkilerde bulunmuştur Matematikçi Pappus, Apollonius'un, bencil, üne düşkün, kibirli ve gururlu birisi olduğunu yazmaktadır Apollonius'un yaptığı çalışmalar ve buluşları onun bu zayıf taraflarını örtecek kadar kuvvetlidir Çarpmaya ait birçok buluşu vardır Tümü geometriye ait olan yedi sekiz kitabı vardır Konklere ait buluşları onu şöhretin zirvesine çıkarmıştır Birçok eserinin kaybolmasına karşın, bazı yapıtları Pappus tarafından yeniden ortaya çıkarılmıştır
Öklid geometrisini benimseyerek onu daha ileri düzeylere ***ürmüştür Teorik ve sentetik geometrici olarak, 19 yüzyıldaki Steiner'e kadar Apollonius'un bir eşine daha rastlanamaz Konikler adı altında bugün bildiğimiz elips, çember, hiperbol ve parabol kesişimlerine ait problemlerin birçoğu Apollonius tarafından bulunmuştur Konikler her ne kadar Apollonius'tan 150 yıl kadar önce üzerinde çalışılmışsa da, Apollonius kendisinden önceki çalışmaları ve kendi öz buluşlarını sekiz kitapta toplamıştır Bunların çoğu onun çalışmaları ile ilerlemiştir Yedi tane de yeni araştırması vardır Bu araştırmaların bazıları Arapça'dan çevirmedir Yine, analitik geometri özelliklerinin hemen hemen tümünü Apollonius'a borçluyuz
Dairesel tabanlı ve tepesinin her iki tarafından sonsuza kadar uzatılmış bir koni bir düzlemle kesilirse, düzlemle koni yüzeyinin kesişimi olan eğri, doğru, çember, hiperbol, elips veya parabol olacağını ilk kez Apollonius göstermiştir Merminin yörünge denkleminin bir parabol olacağı yine Apollonius tarafından bulunmuştur Ayrıca, astronomide önemli buluşları vardır
Elips, hiperbol ve parabol, Eflatun tarafından mekanik eğriler olarak adlandırılmıştır Bu eğriler, yalnız cetvel ve pergel yardımıyla çizilemezler Buna karşın, pergel ve cetvel yardımıyla, bu eğrilerin istenilen sayıda noktalarını elde edebiliriz Apollonius ve konikler üzerine çalışma yapanların diğer bir hizmeti de, Kepler ve Kopernik'in Güneş ve gezegenlerin yörüngelerini hesaplamasında kullanmasıdır Eğer bu geometriciler olmasaydı, Newton çekim kanununu belki de hiç bulamayacaktı Yani, Kepler'in gezegenlerin yörüngeleri hakkındaki ince ve ustalıklı kullandığı hesaplamaları, Newton'un çekim kanununa ortam hazırlamıştır Pergel ve cetvel yardımıyla üç çembere teğet çizme, Apollonius problemi olarak bilinir Yine, sabit iki noktaya olan uzaklıkları oranı sabit olan noktaların geometrik yeri, bu sabit noktaları birleştiren doğru parçasını, verilen orana göre içten ve dıştan bölen noktalar arasındaki uzaklığı çap kabul eden bir çemberdir
|
|
|