Şifalı Bitkiler - Ginseng

GİNSENG OTU
Ginseng’in botanik ismi olan "Panax", Yunanca "tam iyileşme” anlamına gelen “panacea” kelimesinden türetilmiştir Ginseng’in tüm şifalı bitkiler içerisinde en etkili adaptogen (strese karşı direnci artıran bir ajan) olduğu düşünülür Ginseng, fiziksel aktiviteleri ve vücut direncini artıran bir bitkidir ve fiziksel ve mental (zihinsel) dayanıklılığı artırır Ginseng’in uzun bir süreden beri, özellikle erkeklerin üretkenliğini, erkeklik hormonu (testesteron) ve sperm miktarını, cinsel gücünü ve dolaşım sistemlerini (özellikle prostata karşı) olumlu bir şekilde etkilediği de bilinmektedir Ayrıca o, erkeklerde aşırı stres ve yorgunluktan kaynaklanan performans düşüklüğünü de giderebilmektedir Ginseng’in kadınlar üzerindeki beynin hafıza (bellek) merkezlerini uyarıcı etkisinin bulunması ise yenidir MS 1 yüzyıla ait bir Çin metnine göre; Ginseng, zihni güçlendirici, irfan ve bilgeliği artırıcı bir şifalı bitki olarak tanımlanmakta ve düzenli kullanımının yaşam süresini artıracağı belirtilmektedir Kırmızı Kore Ginsengise Uzakdoğu ülkelerinde 2000 yıldan fazla bir süredir kullanılmakta olan geleneksel şifalı bitkiler içerisinde en yaygın olanıdır Ayrıca Uzakdoğu insanları arasında gizemli bir bitki olarak büyük bir ün ve şöhrete sahiptir Çoğu insan Ginseng’in kuvvet verici bir tonik ve çeşitli hastalıklara karşı bir koruyucu olduğuna inanmaktadır Çin kaynakları; Kırmızı Kore Ginseng’inin kalp, akciğer, sindirim sistemi organları, ve böbrekler üzerinde oldukça etkili bir tonik etkisine sahip olduğunu yazmaktadırO aynı zamanda ruhsal düzeni sağlayıcı, korkuları giderici, , zihni açıcı, anlayış yeteneğini, ve yaşam süresini artırıcı bir şifalı bitki olarak da belirtilmektedir Günümüzde, Kırmızı Kore Ginseng’i sadece Uzakdoğu ülkelerinde kullanılmamakta, aynı zamanda tüm dünyada yaygın bir şekilde kullanılmaktadır Kırmızı Kore Ginseng’i, diğer ginsenglerden özellikle farklıdır Kırmızı Kore Ginseng’inin üretimi 6 yıl sürmekte ve diğer ginsengler 8-9 çeşit faydalı madde içerirken, Kırmızı Kore Ginseng’i 22 çeşit faydalı madde (ginsenosides) içermektedir Aynı zamanda Kırmızı Kore Ginseng’i, yaşlanma etkilerini geciktirici anti-oksidant maddeler ve diğer herhangi bir ginseng türünde bulunmayan insülin benzeri maddeler de içermektedir Son yirmi yılda bilimadamlarınca Kırmızı Kore Ginseng’inin insan vücudu üzerindeki etkileriyle ilgili araştırmalar, onun vücut üzerinde bir kaç değişik şekilde etki yaptığını bilimsel olarak ortaya koymuştur Yapılan bu araştırmalara göre; a) Kırmızı Kore Ginseng’ inin Karaciğer Üzerindeki Etkileri:
Kırmızı Kore Ginseng; karaciğeri, alkol tüketiminin, toksik ve çeşitli hastalıkların etkisinden korumaktadır Deney ve araştırmalar; Kırmızı Kore Ginseng’inin vücudun protein, nükleik asit sentezi, karbonhidrat ve yağ metabolizmasını uyardığını göstermiştir O aynı zamanda vücut tarafından üretilen veya dışardan alınan toksik maddelerin yanmasını ve onların vücuttan atılmasını da hızlandırmaktadır Bu yüzden Kırmızı Kore Ginseng’i, karaciğer sağlığını korumakta ve karaciğer hücrelerinin yenilenmesini kolaylaştırmaktdır b) Kırmızı Kore Ginseng’ inin Stres Üzerindeki Etkileri:
Araştırmalar, Kırmızı Kore Ginseng’inin stresi azaltıcı ve hatta yok edici etkileri olduğunu ortaya koymuştur O, fiziksel stresi (radyasyon, soğuk ve sıcaktan kaynaklanan), kimyasal stresi (bazı kimyasal maddelerin ve alkol alımından kaynaklanan) ve biyolojik stresi (virüs veya bakterilerden kaynaklanan) gidermektedir O, zihni güçlendirmekte, radyasyon veya radyasyon (ışın) tedavisinin yol açtığı hücre tahribatını azaltabilmektedir Bu yüzden radyasyon (ışın) tedavisi gören hastalar için de oldukça faydalı olabilir c) Kırmızı Kore Ginseng’ inin Diğer Etkileri:
Şeker hastalığının iyileşmesine yardımcı olabilir ve kandaki şeker, lipit ve kolesterol seviyesini düşürür Tümör hücrelerinin çoğalmasını yavaşlatabilir ve hatta engelleyebilir Anemiye (kansızlık) karşı iyi gelir ve özellikle kanser hastalarında görülen kandaki bazı eksiklikleri giderebilir Bağışıklık sistemini güçlendirir ve kalp-damar sistemi üzerinde olumlu etkisi vardır


GİNSENG RADİXEn eski çağlardan günümüze kadar bilinen ve kullanılan Ginseng Radix drogu, Panax ginseng bitkisinin kök kısımlarından oluşur Panax ginseng Araliaceae familyasından, yaklaşık 50 cm boyunda bir bitki olup yaprakları oval, dişli, koyu yeşil renkte ve vertisillat diziliştedir Küçük küme şeklindeki yeşil-sarı çiçekleri parlak küme şeklinde kırmızı meyvaların oluşmasına yol açar Piyasada farklı türlerden elde edilen çeşitli ginseng drogları bulunmaktadır Bu drogların kimyasal içerikleri ve taşıdıkları etken madde oranları birbirinden farklı olup dolayısıyla etkileride farklıdır Ginseng olarak bilinen drogların elde edildiği bitkiler: Kore ginsengi: Panax ginseng (Kore ve Çin Halk Cumhuriyeti’nde yetiştirilir) Amerikan ginsengi: Panax quinquefolium (ABD ve Kanada’da yetiştirilir ve Hong Kong’a ihraç edilir) Japon ginsengi: Panax pseudoginseng subsp japonicus (Çin, Vietnam ve Japonya’da yetiştirilir) Sanchi ginseng: Panax notoginseng (Yunnan’da yetiştirilir) Himalaya ginsengi: Panax pseudoginseng spp himalaicus var angustifolius Vietnam ginsengi: Panax vietnamensis Sibirya ginsengi: Eleutherococcus senticosus Sibirya ginsengi diğerlerinden farklı olarak bir Panax türünden değil, aynı familyadan olan Eleutherococcus senticosus bitkisinden elde edilmiştir Avrupa farmokopesinde ve ESCOP monograflarında Panax ginseng ve Eleutherococcus senticosus kayıtlıdır Ginseng Radix’in tarihten bugüne gelişi incelendiğinde, bulunabilen en eski kayıt, aynı zamanda botanikle ilgili yazılmış ve sistematize edilmiş en eski kayıt olan, efsanevi Çin imparatoru Shen Nung tarafından hazırlanan farmakopedir MÖ 2700’lü yıllarda 1000’den fazla bitki içeren “Pen Ts’ao” isimli farmakopeyi yazan Shen Nung, Panax ginseng’i bitkilerin kralı olarak adlandırmış ve ondan şu şekilde bahsetmiştir: “Ginseng bir toniktir Hayvanların ruhlarının sakinleştirilmesinde, insan ruhunun dengeye getirilmesinde, korkunun önlenmesinde, kötü enerjinin uzaklaştırılmasında, görme yeteneğinin geliştirilmesinde ve gözlerin parlamasında, kalbin çalışması üzerinde, vücudun canlandırılmasında ve yaşam süresinin uzatılmasında faydalıdır” Shen Nung’un farmakopesinde bahsettiği gibi, Panax ginseng geleneksel olarak Kuzey ve merkez Çin’de; yaşlılarda tonik, orta yaşın üzerindeki insanlarda uzun ve sert kışlara karşı dayanıklılığı arttırmak amacıyla kullanılmıştır Günümüzde ise, en iyi stimülan ve tonik etkiye sahip şifalı bitki olarak özellikle sporcular için fiziksel stresi azaltmak amacıyla kullanılmaktadır Ayrıca afrodizyak olarak kullanımı da yaygındır Panax ginseng, 1843 yılında Rus botanikçi Carl Anton Meyer tarafından isimlendirilmiştir Cins ismi olan “panax”, Yunanca “çare, şifa” anlamına gelen “panakeia” kelimesinden, tür ismi olan “ginseng” ise Çince “adam şekli” anlamına gelen “Jen-shen” kelimesinden türetilmiştir Bitkinin kökü şekil olarak insana benzetilmektedir Yabani olarak Çin’in kuzey doğusunda, Kuzey Kore’de, Doğu Rusya’da yetişir Günümüzde kültürü yapılmaktadır Ancak, kültürü yapılması oldukça zor bir bitkidir Tohumlar ilkbaharda verimli, susuz toprağa ekilir pH yaklaşık 55 olmalıdır Bitki sazlarla kaplı yapıların altında, gölgede yetiştirilir, ısı yaklaşık 10˚C olmalıdır Olgunluğa erişmesi en az 4 yıl alır ve genellikle 6 yaşına geldiğinde, sonbaharda hasatı yapılır Drog olarak bitkinin kökleri kullanılır Hasatı yapılan bitkinin köklerinin dış katmanı çıkarıldıktan sonra; doğrudan güneşte kurutulursa, beyaz ginseng , buharla pişirilip, önce yapay kurutma, daha sonra da güneşte kurutma yapılırsa kırmızı ginseng oluşur Günümüzdeki modern analiz metodlarıyla Panax ginseng köklerinden birçok bileşik izole edilmiştir Bunlardan en önemlileri protopanaxadiol ya da panaxatriol türevi dammaran tipi steroidal ve pentasiklik triterpenik saponinlerdir Bu saponinler ginsenozit adını alır 30 civarında ginsenozit tanımlanmıştır Panax türleri taşıdıkları ginsenozitler bakımından farklılık göstermektedir Protopanaxadiol türevi saponinlere örnek; ginsenozit Ra1, Ra2, Ra3, ginsenozit Rb1, Rb2, Rb3, ginsenozit Rc ve Rd, malonil ginsenozitler Rb1, Rb2, Rc ve Rd Protopanaxatriol türevi saponinlere örnek; ginsenozit Re ve Rf, 20- gluko-ginsenozit Rf ve Rg1, Rg2 , Rh1 ginsenozitleri Bu ginsenozitler içerisinde en önemlileri Rb1, Rb2, Rc, Rd, Re, Rf, Rg1 ve Rg2’dir Bitkide en çok bulunanlar ise Rb1, Rb2 , Re ve Rg1’dir 6 yaşındaki bir ginseng kökünde total ginsenozit miktarı %07 ile %3 arasında değişiklik gösterir Panax ginseng kökleri ginsenozitlerin dışında Panaxosidler taşır Bunlar A, B, C gibi adlandırılırlar Panaxosidlerin hidrolizi sonucu başlıca olarak oleanolik asit, panaxadiol ve panaxatriol oluşur Ginseng köklerinde bulunan bileşiklerden terapötik aktiviteye sahip peptidoglikanlar diye adlandırılan 2 farklı grup bileşik daha vardır Bunlardan biri yüksek molekül ağırlığına sahip polisakkaritler(=glikanlar), diğeri de asetilenik bileşiklerdir Panax ginseng içinde bulunan glikanlar panaxanlar olarak adlandırılırlar ve A-U arası sınıflandırılırlar Yapılan çalışmalar glikanların hipoglisemik, antiülser ve immünolojik etkilere sahip olduklarını göstermiştir Asetilenik bileşikler ise; panaxinol, panaxidol ve pirazin türevlerinden oluşur Vanilik asit ve salisilatlar gibi fenolik bileşikler ve β-elemen, panasinsanol A ve B, ginsenol, eremofilen gibi 27’ye yakın seskiterpen taşır Kırmızı kore ginsenginden ayrıca dibenzosiklooktadien tipi lignanlar izole edilmiştir Ginseng köklerinden izole edilen minör bileşikler steroller, D grubu vitaminler, flavonoitler ve aminoasitlerdir Sibirya ginsengi, Araliaceae familyasına ait, 1-3 m boyunda, çalı şeklinde bir bitkidir Kore ginsengi ya da Amerikan ginsengi ile bir benzerliği yoktur Kore ginsengi kadar popüler olmasa da 2000 yıldan bu yana kullanıldığına dair kayıtlar vardır Geleneksel olarak, soğuk algınlığı ve grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarında kullanılmakla birlikte yaşam kalitesini arttıran bir drog olduğuna inanılmıştır Günümüzde ise, strese bağlı rahatsızlıklarda ve atletlerde kullanımı yaygındır Çernobil kazası sonrası birçok Rus vatandaşına, radyasyonun etkilerinden korunmak amacıyla Eleutherococcus senticosus verilmiştir Sibirya ginsengi immünomodülatör ajan olarak kardiyovasküler rahatsızlıklarda, konsantrasyon ve hafıza güçlendirilmesinde, stres, depresyon ve yorgunluğa karşı dayanıklılığın arttırılmasında kullanılmaktadır Adaptojen ve immünstimülan özelliği nedeniyle kemoterapi tedavisi gören hastalara ve radyasyona maruz kalanlara reçete edilmektedir Rus araştırmacılar tarafından yapılan çalışmalar, Eleutherococcus senticosus’un ilaçların yan etkilerini ve toksik etkilerini azalttığını, mental aktiviteyi arttırdığını, soğuk algınlığı ve hafif enfeksiyonlara karşı direnci geliştirdiğini göstermiştir Sibirya ginsengi kullanan bazı hastalarda orta şiddetli diyare görülmüştür Eğer uyumadan kısa bir süre önce alınırsa uykusuzluğa neden olabilir Kontrol altında olmayan hipertansiyon hastalarında kullanımı önerilmemektedir Gebelerde kullanımı konusunda yapılan hayvan deneylerinde herhangi bir teratojenik etki gözlemlenmemiştir Ancak, gebelik ve laktasyon döneminde kullanımı önerilmemektedir Makine ve araç kullanma yeteneği üzerine etkisi bilinmemektedir Panax türleri ve Eleutherococcus senticosus kimyasal bileşim açısından farklılık gösterir DROG / BİTKİ Kore ginsengi(Panax ginseng) Sibirya ginsengi(Eleutherococcus senticosus) ETKEN BİLEŞİKLERİ Protopanaxadiol türevi saponinler Protopanaxatriol türevi saponinler Panaxosidler Panaxanlar Asetilenik bileşikler Vanilik asit ve salisilatlar gibi fenolik bileşikler Seskiterpenler Steroller D grubu vitaminler Flavonoitler ve aminoasitler Lignanlar Triterpenik saponinler Steroidal glikozitler Hidroksikumarinler Fenilpropanoidler Mineraller(Ca, P, K, Mg, Na, Al, Ba, Fe, Sr, Cu, Zn, Mn, Cr) FARMAKOLOJİK ETKİLERİ Analjezik Antioksidan Antiaging Sedatif Hafıza güçlendirici Hipoglisemik Immünostimülan Protein, DNA ve RNA sentezini arttırıcı etki Santral sinir sistemi stimülanı Adrenal hormon üretimi üzerine stimülan etki Adaptojenik Ruhsal, fiziksel, zihinsel performansı geliştirici Adaptojen Immünomodülatör Direnç gelişimini destekleyici İlaçların ve radyasyonun yan ve toksik etkilerini azaltıcı Üst solunum yolu enfeksiyonları Kardiyovasküler rahatsızlıklar ve mental aktivite üzerine Stres, depresyon ve yorgunluğa karşı etkilidir {mospagebreak} Ginsenozitlerin farmakolojik etkileri aşağıdaki tabloda yer almaktadır Rb1 Santral sinir sistemi üzerinde yatıştırıcı etki, hafıza güçlendirici, analjezik, sedatif, sakinleştirici, antioksidan ve antiaging Rb2 Hipoglisemik, DNA ve RNA sentezini hızlandırır, immünostimülan Rc Santral sinir sistemi üzerinde sakinleştirici Rd Adrenal hormonların üretiminin stimülasyonu ve strese dayanıklılık ve öğrenmenin hızlandırılması Re Diyabetlilerde kandaki glukoz seviyesinin normal düzeye getirilmesi Rg1 Santral sinir sistemi ve immün sistem stimülanı Protein, DNA ve RNA sentezini hızlandırır Panax ginseng binlerce yıldır Çin’de yorgunluk ve güçsüzlük gidermek, dayanıklılığı ve konsantrasyonu arttırmak ve hastalığın iyileşme dönemini hızlandırmak amacıyla kullanılmaktadır Günümüzde yapılan klinik çalışmalarla ruhsal, fiziksel, zihinsel performansı geliştirdiği, iyileşme sürecini hızlandırdığı ve diğer metabolik parametreleri (immun sistem gibi) düzenlediği görülmüştür Ginseng son 20-30 yıldır Çin, Kore, Japonya, Rusya ve birçok ülkede ayrıntılı olarak araştırılmaktadır Bu araştırmalar sonucunda ginsengin adaptojenik özelliği olduğu ortaya çıkmıştır Bu özellik strese, yorgunluğa, soğuk algınlığına karşı dayanıklılığı arttırmaya yardımcı olur Deneyimler açlığa, aşırı ısıya, zihinsel ve duygusal strese karşı vücudun dayanıklılığını belirgin şekilde geliştirdiğini göstermiştir Ayrıca, vücut uykuya ihtiyaç duyduğunda sedatif etki meydana getirdiği görülmüştür Ginsenozitler, vücudun stres hormonlarının aktivitesine benzer yapıda etki göstererek sedasyon meydana getirirler Ginseng immün sistem üzerine etki ederek karaciğer fonksiyonlarına ve enfeksiyonlara karşı direncin artmasına neden olur Ginsenle ilgili hayvanlar ve insanlar üzerinde birçok klinik çalışma yapılmıştır Bunlara örnek olarak; 60 sağlıklı kadın ve 60 sağlıklı erkek üzerinde yapılan plasebo kontrollü çift kör çalışmada, ginseng grubuna 12 hafta boyunca günde 200mg standardize ginseng ekstresi verilmiş, 12 hafta sonunda ginseng grubu ve plasebo grubu karşılaştırıldığında, kandaki cinsiyet hormonları seviyesinde anlamlı bir değişiklik görülmemiştir (Med Welt 1981;32:751-6) {mospagebreak} 16 sağlıklı erkek üzerinde psikomotor performans üzerine yapılan plasebo kontrollü çift kör çalışmada, 12 hafta boyunca ginseng grubuna günde 200mg standardize ginseng ekstresi verilmiş, 12 hafta sonunda ginseng grubu plasebo grubuna göre yalnızca aritmetik zeka yönünden pozitif farklılık göstermiştir (Ethnopharmacol 1986;16:15-22) Atletlerde yapılan klinik çalışmalar sonucu Ginseng radix’in yalnızca dayanıklılığı arttırdığı ancak, optimum performansı geliştirmediği görülmüştür (Acta Ther 1993;19:337-47) Immünomodülasyon üzerine yapılan klinik çalışmalarda, yaşları 18-50 arasında değişen sağlıklı kadın ve erkek denekler üzerinde yapılan plasebo kontrollü çift kör çalışmada, günde 200mg standardize ginseng ekstresi verilmiş, çalışma sonucunda, “doğal katil hücre” aktivitesinin anlamlı şekilde arttığı gözlemlenmiştir (Drugs Exptl Clin Res 1990,16:537-42 Soldati FProceedings of 5th International Ginseng SymposiumSeoul, Korea 1988:108-14) Ginseng preparatları oral yoldan kullanılır Doğrudan çiğnemek yoluyla ya da instant çay olarak infüzyon şeklinde kullanılabilirÇin’de ginsengin çorba ile alınması yaygındır Sebze çorbasının 1 porsiyonuna 1g kurutulmuş ginseng kökü ilave edilerek içilir Yetişkin dozu kurutulmuş kök olarak 05g-2g/gün, ekstre olarak 200-600mg/gün olarak belirlenmiştir Tedavi en az 3 hafta, en faz 3 ay devam edebilir Bitkisel kaynaklı ya da sentetik ilaçlar kullanırken dikkat edilmesi gereken hususlar ginseng preparatları için de geçerlidir Diyabetli hastaların ginseng preparatlarını doktor kontrolü altında kullanmaları gerekmektedir Önerilen dozun üzerinde kullanılması tavsiye edilmemektedir Ginseng irritasyon, konfüzyon, baş dönmesi, aritmi, kanama, karın ağrısı, diyare, hipertansiyon, ciltte aşırı duyarlılık reaksiyonları, diyabetin tekrarlanması, kandaki glukoz seviyesinin azalması gibi yan etkilere neden olabilir Warfarin ile tedavi gören bir hastada, aynı anda ginseng kullanımı sonucu ilaç etkileşimi bildirilmiştir Bu nedenle tavşanlarda yapılan çalışmalar sonucunda, ginsengin warfarinin farmakodinamiği ya da farmakokinetiği üzerinde bir etkisi olmadığı görülmüştür Gebelerde ve laktasyon döneminde kullanımı ile ilgili hayvanlarda yapılan çalışmalar sonucu fetal gelişim üzerine olumsuz bir etkisi olmadığı gözlemlenmiştir İnsanlardaki etkisi üzerine bir bilgi mevcut değildir Genel tıbbi deneyimlere göre gebelik ve laktasyon döneminde doktor tavsiyesi olmadan kullanımı önerilmemektedir Araç ve makine kullanma yeteneği üzerine bir etkisi olup olmadığı bilinmemektedir Ginseng preparatları kullanan bazı hastalardan gelen şikayetler üzerine istenmeyen etkiler üzerinde araştırmalar yapılmıştır Premenopoz ve postmenopoz dönemindeki 2 kadında, ginseng kullanımını takiben östrojen hormonunun farmakolojik etkilerine benzer etkiler görüldüğü rapor edilmiştir Postmenopoz dönemindeki 7 kadında, ginseng kullanımını takiben mastalji görülmüş ancak, yapılan araştırmalar sonucu botanik orijini bilinmeyen ginseng preparatları kullanıldığı görülmüştür Bunları takiben 100 hastada, standardize ginseng ekstresi verilerek yapılan klinik araştırmalar sonucu, östrojen benzeri yan etkiler gözlenmemiş, yapılan spesifik testler kandaki normal hormon seviyesinin değişmediğini göstermiştir Yüksek dozlarda ginseng kullanımı sonucunda uykusuzluk ve yüksek kan basıncı görülebilir Günlük önerilen dozların(>05 – 2 g) üzerinde kullanan(125 g) bir vakada serebral arter iltihabı rapor edilmiştir Yapılan in vitro çalışmalar, yüksek dozda ginseng ekstresi alınması sonucu kanda yüksek konsantrasyona ulaşan ginsenozitlerin, kompetitif inhibisyonla miyometriyumdaki progesteron reseptörlerine bağlandığı göstermiştir Batı’da ginseng ilaç olarak değil yaşam zenginleştirici tonik olarak kullanılır Özellikle sınavlar nedeniyle yaşanan strese karşı direnci arttırmak amacıyla kullanımı yaygındır Kötüye kullanımı yaygın olduğundan, maksimum kullanım süresi 6 hafta ile sınırlandırılmıştır FDA tarafından ilaç olarak değil, güvenli yiyecekler sınıfında onaylanmıştır Avrupa ve Amerika’da birçok ginseng preparatına, oral yoldan kullanılan ya da kozmetik amaçlı preparatlar da dahil, OTC kapsamında ulaşılabilir Bu preparatların içerisinde Kore ginsengi, Amerikan ginsengi ya da Sibirya ginsengi kullanılmaktadır Günümüzde ginseng; tablet, draje, tonik ve birçok formda ilaç yapımında kullanılmakla beraber, sigara, bal, çikolata, şeker, çeşitli içecekler ve karışımların içeriğinde de yer almaktadır Ayrıca bazı yemek ve çorba yapımında, kozmetik preparatlar ve sanat alanlarında da ginseng kullanılmaktadır Türkiye’de de çeşitli firmalar tarafından üretilen ginseng preparatları eczanelerde satılmaktadır




Ginseng




Panax quinquefolius Yaprak ve meyve


Bilimsel sınıflandırma Alem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Apiales
Familya: Araliaceae
Cins: '''''Panax'''''
Türler Panax ginseng
Panax japonicus
Panax pseudoginseng
Panax quinquefolius
Panax trifolius
Panax vietnamensis
Panax vietnamensis var fuscidiscus




Ginseng


Latincesi: Amerikan ginsengi için Panax quinquefolius ve Kore ginsengi içinse Panax ginseng'dir Ginseng'in botanik ismi olan "Panax", Yunanca "tam iyileşme" anlamına gelen "panacea" kelimesinden türetilmiştir
Büyük kazık köklü çok yıllık otsu bir bitkidir 6-8 yaşındaki bitkilerin köklerinin çapı 10 santimetreyi bulmakta olup, beyaz veya kırmızı renklidir Bitkinin yaşlı etli ve çatallı kökleri, ilaç olarak kullanıldığından, Çin, Japonya, Kore gibi Uzakdoğu ülkelerinde yabani olarak bulunmasının yanısıra, kültürü (yetiştirilmesi) de yapılmaktadır
Piyasa şartlarında Sibirya ginsengi olarak adlandırılan Eleuterococcus senticocus, botanik bilimi açısından ginseng cinsi içinde sayılmaz

Kullanıldığı yerler

Bitki ginsenosit adı verilen triterpenik saponositler, panaxosidesitler, panaxatnol, D grubu vitaminler taşımaktadır Ginseng, Çin tıbbının çok meşhur bir bitkisidir Bitkinin kan basıncını düzenleyici, kalp kuvvetlendirici, kolestrol seviyesini düşürücü, merkezi sinir sistemini uyarıcı ve özellikle yorgunluğu giderici özelliği vardır Ayrıca iştah açıcı ve cinsel gücü kuvvetlendirici etkisi bulunmaktadır
Ginseng'in tüm şifalı bitkiler içerisinde en etkili adaptogen (strese karşı direnci artıran bir ajan) olduğu düşünülür
Ginseng, fiziksel aktiviteleri ve vücut direncini artıran bir bitkidir ve fiziksel ve mental (zihinsel) dayanıklılığı artırır
Ginseng'in uzun bir süreden beri, özellikle erkeklerin üretkenliğini, erkeklik hormonu (testesteron) ve sperm miktarını, cinsel gücünü ve dolaşım sistemlerini (özellikle prostata karşı) olumlu bir şekilde etkilediği de düşünülmektedir
Ginseng'in kadınlar üzerindeki beynin hafıza (bellek) merkezlerini uyarıcı etkisinin bulunması ise yenidir
MS 1 yüzyıla ait bir Çin metnine göre; Ginseng, zihni güçlendirici, irfan ve bilgeliği artırıcı bir şifalı bitki olarak tanımlanmakta ve düzenli kullanımının yaşam süresini artıracağı belirtilmektedir