Aminler-alifatik,aromatik,etil,metil,trimetil-Aminlerin Hazırlanması

Aminler-alifatik,aromatik,etil,metil,trimetil-Aminlerin hazırlanması

Aminler, organik bileşiklerin son derece kullanışlı bir grubudur Doğal olarak insan bedeninde bulunmalarının yanısıra ilaçlar, zehirler ve boyalar da amin içerir Kimyasal olarak aminler, yer değiştirmiş amonyak olarak düşünülebilir Aminler, amonyakdaki (NH3) hidrojenlerin, metil grubu (CH3) gibi organik köklerle, sırayla yer değiştirmesiyle türemişlerdir Yer değiştiren atom sayısına bağlı olarak birincil, ikincil, üçüncül aminler olarak adlandırılırlar ALİFATİK aminler, amonyaktan biraz daha baz özelliklidir Aminlerin baz özelliğil yer değiştirdikleri hidrojen atomu sayısıyla artarTıpkı amonyak gibi, asitlerle tuz oluştururlar ve bazlarla (kostik soda) yeniden serbest amine dönüşürler Hafif alifatik aminler, amonyaktan farklı olarak, havada yanan, balık kokusunda gazlardır Hafif AROMATİK aminler, sıvıdır ve havada isli bir alevle yanarlar Aromatik aminler, amonyaktan daha az baz özelliklidir

Aminlerin hazırlanması:

Birincil aminler amonyağın alkillenmesiyle elde edilir Bunun için metil klorür gibi alkil tuzları amonyakla tepkimeye sokulur

2 NH3 + CH3Cl --> CH3NH2 + NH4Cl
amonyak metil metil amonyum
klorür amin klorür

Alkil tuzlarının fazlasının katılmasıyla, ikincil ve üçüncül aminler oluşur Aminler, ayrıca amidlerin (RCONH2) brom ye kostik soda ile tepkimesinden de elde edilir (R, organik köktür) Üçüncü bir yöntem ise, indirgenler kullanılarak nitril (RCN) ya da amidlerin (RCONH2) birincil aminlere indirgenmesidir (RCH2NH2) Endüstride etil ve metil aminler, uygun ALKOL'lerin KATALİZÖR'ler yardımıyla, amonyakla birlikte ısıtılmasıyla elde edilirler
Aromatik birincil aminler, nitro bileşiklerinin indirgenmesiyle oluşturulur
Aminlerin kullanılışı: Balık esaslı maddelerin bozunmasıyla aminler oluşur Ringa balığının beyninde, tüm trimetil aminler bulunmuştur Etilamin, lastik endüstrisinde kullanılmaktadır Diasitik aminler gibi karmaşık aminler de vardır

Bunların en bilineni PROTEİN'lerin çürümesi ile oluşan, son derece zehirli ve insanlar için öldürücü olabilen ptomain'lerdir Ancak, ptomainlerin zehir etkisi, genellikle bakteri gibi başka nedenlere bağlıdır

Anilin ve adrenalin, en İyi bilinen aromatik amin Örnekleridir Kilinin ve striknin gibi alkaloidler, son derece karışık halkalı aminlerdir Anilin, boya ve ilaç hammaddesi olarak kullanılır Anilin, nitrit asit ile tepkimeye girerek diazo bileşikleri oluşturur Diazo tepkimesi, kimya endüstrisinde çok kullanılır Burada tepkime, aromatik bileşiklerin temeli olan benzen halkasına bağlı NHa grubu üzerinden yürür Diazo bileşikleri son derece etkindir ve bu nedenle, çeşitli aromatik bileşikler vermek üzere, benzen halkasına farklı grupların bağlanmasına uygundur

Başka önemli bir tepkime, diazo tuzlan çözeltisine seyreltik alkali içinde fenollerin ya da seyreltik asit içinde aromatik aminlerin katılmasıyla ortaya çıkar Bir bağlanma tepkimesi olur ve azo bileşikleri oluşur Genellikle parlak bir turuncu ya da kırmızı renkte olan aza bileşikleri, boya olarak kullanılır

AMİNLER

Aminler,bir ya da birkaç hidrojen atomunun yerine hidrokarbon gruplarının geçmesiyle amonyaktan türeyen ve bileşiminde azot bulunan organik bileşikler grubuAmonyaktaki hidrojen atomlarından yalnızca birinin yerini bir organik grubun almasıyla oluşan bileşiğe birincil amin denirve RNH2 genel formülüyle gösteriliriki hidrojen atomunun yerine iki organik grup geçtiğinde ikincil aminler ( R2NH),hidrojen atomlarının tümü yerlerini organik gruplara bıraktığında üçüncül aminler (R2NH) hidrojen atomlarının yerine iki organik gruplara bıraktığında üçüncül aminler ( R3N) oluşurBu bileşikler temel özellikleriyle amonyağa benzer,amonyak gibi baz özelliği taşır ve asitlerle tepkimeye girerek tuzları oluştururlarbirincil ve ikincil aminler birçok organik asitle ya da asit anhidritiyle yeniden tepkimeye girerek amitleri verirMolekülün hidrokarbon bölümü ( yalnız karbon ve hidrojen atomları içeren gruptan oluşan bölüm)ne kadar geniş olursa,aminlerin uçuculuğu ( oda sıcaklığında buharlaşma eğilimi) ve suda çözünürlüğü de o derece azalırAminlerin kaynama noktası öbür azot bileşikleri gruplarının çoğundan daha düşüktürbaz özellikleri de genellikle daha güçlüdürDoğadaki azot bileşiklerinin pek çoğu amin ya da amin türevleridirDoğa da var olan aminler arasında bazı bitkilerde bulunan alkaloitler ile proteinleri oluşturan aminoasitler sayılabilir

Bazı aminler,lastik,boya ,ilaç,sentetik reçine,sentetik elyaf üretimi ve daha birçok uygulamada kullanılan önemli sanayi hammaddeleridirAminlerin üretiminde başvurulan çeşitli yöntemler genel olarak iki kategoriye ayrılırBaşka türden organik azot bileşiklerinin kimyasal olarak indirgenmesi ( moleküldeki oksijenin yerini hidrojen atomlarının alması)ve amonyağın ya da aminlerin organik bileşiklerle tepkimeye girmesiAminler ,amin köküne bağlı grubun adını öne alarak adlandırılırörneğin,dimetilamin( CH3)2NH

Kaynak;AnaBritannica cilt 2 frmsinsinet için derlenmiştir