Karaciğer Yağlanması

Karaciğer yağlanması


Herhangi bir nedenle doktora gittiğinizde genellikle tesadüfen bulunan karaciğer yağlanması günümüzde sıkça karşılaşılan bir sağlık sorunudur Tıp dilinde hepatosteatoz diye anılan karaciğer yağlanması karaciğer hücrelerinde aşırı yağ birikmesi anlamına gelir

Karaciğer yağlanmasının pek çok nedeni ve nedene bağlı pek çok sınıflaması vardır Ancak kolay anlaşılabilir olması açısından şöyle bir gruplama yapabiliriz:

· Alkole bağlı karaciğer yağlanması

· Hastalıklara ve ilaçlara bağlı karaciğer yağlanması

· Beslenme ve yaşam şekline bağlı gelişen karaciğer yağlanmaları

Alkole bağlı karaciğer yağlanması sirozla sonuçlanabilen ciddi bir sağlık sorununun ilk devresidir Bu nedenle de çok önemsenmelidir

Hastalıklar denildiği zaman Hepatit A, B, C hastalığı, Karaciğer kanseri, Karaciğerde demir depolanması (hemokromatoz), Karaciğerde bakır depolanması (Wilson hastalığı), Diyabet hastalığı, Metabolik sendrom… gibi Bu hastalıklarda görülen karaciğer yağlanmasının tedavisi ancak hastalığın tedavisi ile mümkündür

İlaçlar ise başlıca tetrasiklin grubu antibiyotikler, parasetamol, kortizon… Eğer her ilaç doktor kontrolünde kullanılırsa eminim ilaca bağlı karaciğer yağlanmasının görülme sıklığı çok azalacaktır

Ve son olarak günümüzde en sık karşılaştığımız alkol, hastalık ve ilaçlara bağlı olmayan karaciğer yağlanmasındaki patlamanın nedeni, aşırı kalori tüketimi, yanlış ve dengesiz beslenme, yağ ve karbonhidrat tüketimindeki artış, rafine ürünler, doğal olmayan besinler ve tabii ki hareketsiz, sporsuz yaşam Sonuç şişmanlık!!!

Şişmanlıkla beraber cilt altı yağ dokusu ve daha tehlikeli organ çevresi yağ dokusu gelişiyor Bunlar olurken vücudumuzun metabolizma fabrikası olan karaciğerin de yağ biriktirmesi kaçınılmaz oluyor Yağ önce karaciğer hücrelerinin içinde birikirken zamanla birikim artınca karaciğerin büyümesi ile karşımıza çıkıyor

Karaciğer yağlanmasının başka bir hastalığın sonucu oluşmadıkça tek başına çok fazla endişe verecek bir durum değildir Çok çabuk düzelebilir Ancak ayni zamanda başka hastalıklarla beraber görülebileceğinden, karaciğer yağlanması olan kişilerde bu hastalıklar mutlaka araştırılmalıdır ve sonuca göre tedaviye başlanmalıdır

Karaciğer yağlanması tanısı; muayenede ele gelen karaciğer (her zaman değil), kanda yükselen karaciğer enzim değerleri [AST(SGOT), ALT (SGPT)] ve ultrasonografi ile belirlenen karaciğer yağlanması ve büyümesi ile konulur Tomografi ve MR gibi ileri görüntüleme araçlarına ihtiyaç genelikle duyulmaz Kesin tanı için en iyi test karaciğer biyopsisidir

Unutmayın tavuk butu beyaz et değildir! Beyaz et denildiği zaman tavuk etinin sadece göğsü, hindi eti ve yağsız balık anlaşılmalıdır
Karaciğer yağlanmasında neler yapalım

Alkolle ilişkisiz karaciğer yağlanmasının, siroz, karaciğer kanseri, karaciğerin depo ve immün hastalıkları ve benzeri ciddi nedenler elendikten sonra sonuçları tehlikeli olmayan bir sağlık olduğunu belirtmiştik

Ancak karaciğer yağlanmasının herhangi bir özel tedavi şekli yoktur Yapılabilecek en iyi şey özellikle beslenme seklini değiştirmektir Hayvansal yağlar karaciğer için oldukça zararlıdır Hayvansal yağlardan, sakatat, yağlı et, tavuk derisi ve butu, yumurta gibi kolesterol içeren yiyeceklerden uzak durun Mümkün olduğunca yağsız yemeği tercih edin

Sebze, meyve, beyaz et ve lifli gıdaları tüketmeye özen gösterilin

Şeker vücutta yağa dönüştürüldüğü için karbonhidrat ve seker tüketiminizi mümkün olduğu kadar azaltın

Karaciğerin yükünü doğal besinler tercih ederek azaltın

Düzeli olarak spor yapın ve spor yapmayı yaşamınızın bir parçası haline getirin

Mutlaka kilo verin

Alkol tüketmeyin

Karaciğer yağlanmasını azaltmanın yollarından biri antioksidan tedavisidir Bu sebeple E vitamini, betaine, N-asetil sistein ve benzeri antioksidanlar kullanın

Paracetamol, kortizon, tetrasiklin gibi karaciğere zararlı ilaçları doktor kontrolünde kullanın

Doktora gidince karaciğerinizde yağlanma olduğunu mutlaka söyleyin

Zencefil

Asırlar boyu iyi bir besin ve ilaç olarak güvenle kullanılmıştır

Bağışıklık sistemini güçlendirir,

Güçlü bir romatizma ilacıdır,

Sindirim sistemini düzenler,

Kanı sulandırır,

Zihin açıcıdır,

Bulantı kesicidir,

Anne sütünü artırır,

Sinir sistemini düzeltir
Karaciğere Faydalı Besinler

Enginar: Özellikle karaciğerden başta azot olmak üzere toksik maddelerin atılmasına yardımcı olur Taze olarak da tüketilmelidir

Devedikeni: Bu bitki hem karaciğeri yeniler hem de enfeksiyonlara iyi gelir

Hindiba: Karaciğeri zehirli maddelerden arındırır ve hazmı kolaylaştırır Yaprakları salata olarak, kökleri de kaynatılıp tüketilebilir

Havuç: İçerdiği antioxidanlar sayesinde karaciğeri temizler

ısırgan otu

Isırganotu , karaciger ve safra kesesi hastalıklarında , dalak hastalıklarında , solunum sistemi balgamlanmasında , mide kramplarında ve ülserlerinde , bagırsak ülserlerinde ve akciger hastalıklarında öncelikle önerilir Degerli etken maddeleri (Potasyum tuzları , organik asitler-formik asit , histamin , asetilkolin ve Vitamin C) alabilmek için , çay hazırlanırken , yapraklar yalnızca haslanır (kaynatılmaz) Isırganotu , koruyucu olarak da günde bir bardak içilebilir Mikroplu hastalıklarda ve mikrop salgılanan hallerde de bitki çok iyi bir yardımcıdır Belirli bir yastan sonra bedendeki demir miktarı azalmaya baslar Bu nedenle , yorgunlık ve bitkinlik halleri görülür , kisi yaslandıgını düsünmeye baslar ve verimliligi giderek azalır Iste bu durumlarda , demir içerikli taze ısırgan otu ile çok olumlu sonuçlar alınabilir Bir ısırgan otu küründen sonra , kisi kendini çok kısa bir süre içerisinde eskiye oranla çok daha rahat hisseder , enerji ve çalısma gücü geri gelir , dıs görünüm olarak da belirgin bir güzelme baslar

Aslandişi (Yabani acimarul, Karahindiba, Taraxacum officinalis, Dent de lion, Dandelion)

Bileşikgiller familyasından, yol kenarlarında, çayır ve hendeklerde yetişen bir çeşit bitkidir Yaprakları rozet şeklindedir Çiçekleri sarıdır Taze yaprakları salata olarak yenilebilir Kökünde, Teraxacin, Levulin, Inulin ve şeker vardır Yaprakları ilkbahar, kökleri ise sonbahar aylarında toplanıp kurutulur

İdrar söktürür Mesane ve kalınbağırsak iltihaplarını giderir Gögsü yumuşatır, öksürüğü keser Balgamlı ishalleri keser Karaciger şişkinliğini indirir Böbrek ve safra taşlarını düşürür Sarılıkta faydalıdır Anne sütünü artırır Taze filizleri kırıldığı zaman akan sütü de dişleri temizler Ögütülen kökü, kahveye de katılır

Devedikeni (Carduus marianus)

ASTERACEAE familyasından bazı dikenli bitkilerin ortak adı Devekengeli, meryemana dikeni gibi adlarla da anılan devedikeni boş tarla ve yol kenarlarında yetişen bir ya da iki yıllık otsu bir bitkidir





Yüksekliği 30-100 cm arasında değişen bu bitkinin derin dişli dikenli ve soluk yeşil renkli yaprakları, mor renkli küçük çiçeklerden oluşan sık başçıkları vardır Meyvelerinin ucunda beyaz renkli bir tüy demeti bulunur Eşek, deve ve keçilerin sert dilleri ile yedikleri devedikenlerinin toprak üstü bölümleri, iştah açıcı, idrar söktürücü, ateş düşürücü, romatizma ağrılarını azaltıcı etkisi vardır Meyveleri karaciğer hastalıklarına karşı kullanılır Körpe gövdeleri de kabuğu soyulduktan sonra çiğ olarak yenen devedikeni bileşiminde karaciğeri koruyucu etken maddeler; flavonolignandan meydana gelen Silymarin, taxifolin, quercetrin, albümin, miisiliaj, sabit yağ ve acı maddeler bulunur

Vücudu zararlı ve zehirli maddelerden arındırıcı, karaciğer hücrelerinin rejenarasyonu (doku yenileme) konusunda etkili, safra salgılarını arttırıcı, antidepressif özelliklere sahiptir Bitkinin içerdiği etkin maddeler sayesinde, karaciğer yağlanması durur Bu anlamda bitki, karaciğeri korur Hepatit ve sarılık hastalıklarına karşı veya aşırı alkol tüketimi nedeniyle oluşan, siroz gibi hastalıklarda devedikeni tohumu çayı etkilidir Batıdaki eczanelerde, karaciğer tedavisinde Marianon adı ile satılmaktadır

KARACİĞER YAĞLANMASI TEDAVİ EDİLEBİLİYOR

Tarih: 08072005 Karaciğer hastalığının tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu kaydeden Uzman Dr Bilal, alkole bağlı olmayan yağlanmaların % 20 ile % 30 olduğunu kaydetti Karaciğer yağlanması ile ilgili olarak bilgi aktarımında bulunan Denizli Devlet Hastanesi Endokrinoloji Uzmanı Dr Nevzat Bilal, bu hastalığın tedavi edilebilir olduğunu, kilo kaybı ile de tedavisinin kolaylıkla sağlanabileceğini söyledi

“Karaciğer yağlanması, karaciğer hücrelerinde yağların birikmesidir Alkol kullanılmasına ve kullanılmamasına bağlı karaciğer yağlanması vardır” diyen Denizli Devlet Hastanesi Endokrinoloji Uzmanı Dr Nevzat Bilal, “Alkol kullanımı karaciğere en çok zarar veren etkenlerden biridir Alkol kullanımı sonucunda vücutta biriken toksinler, karaciğer hücrelerine zarar verirler ve karaciğer yağlanmasına neden olur Alkol kullanan kişiler, fazla alkol tüketmemelidirler Alkol kullanan kişiler de ise günlük erkeklerde 40 gr, bayanlarda 30 gr dan fazla olmamalıdır” sözlerini kaydetti Alkol alınmasıyla oluşması haricinde de karaciğerde yağlanma oluşabileceğini açıklayan Uz Dr Bilal “Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmalarının sıklığı % 20 ile % 30 dur 40 yaşından sonra kadın ve erkekte eşit oranda, insülin direnci olanlarda, obezlerde, tip 2 diyabetlilerde, kolesterolü yüksek olanlarda, ailesinde karaciğer yağlanması olanlarda, bel çevresi kadınlarda 88, erkeklerde 102 cm den fazla olanlarda, yüksek tansiyon (130/85 mm/hg) olanlarda, trigliserid 150 mg/dl’den fazla olanlarda, HDL kolesterol kadınlarda 50mg’ın altında erkeklerde 40mg’ın altında olanlar da görülme oranı yüksektir Bazı ilaçlarda karaciğerde yağlanmaya neden olur Bunlar kalp ilaçlarından amiodaron, diltiazem, nifedipin, östrojen hormonu, kortizon, kinin, tetrasirkin, warfarin’dir Ayrıca obez olan kişilerin alkol kullanması karaciğerlerinde yağlanma risklerini 3–5 katı artıracaktır” dedi Karaciğer yağlanmasının genellikle bulgu ve belirti vermediğini belirten Uz Dr Bilal “Belirti verirse de sağ üst kadranda, ağrı, halsizlik, karaciğer büyümesi görülür Karaciğer fonksiyon testleri bozuk olur Kesin tanısı karaciğerden biyopsi ile olur” diye kaydetti Uz Dr Bilal “tedavi edilmediği takdirde vücutta biriken yağlar ve toksinler, karaciğer hücrelerine zarar verirler ve karaciğer yağlanmasının yanı sıra karaciğer büyümesi veya siroz hastalığı gibi tedavisi daha zor ve ölümcül sonuçlar doğurabilecek hastalıklara neden olabilir” dedi Karaciğerde yağlanma oluştuğu takdirde tedavisinin kilo kaybı ile olacağını açıklayan Uz Dr Bilal “Haftada bir kilo verilmelidir, haftada bir kilodan fazla verilmesi de zararlıdır İlaçlar, trigliserid düşürücü ilaçlar ve en son çare olarak karaciğer nakli yapılmalıdır Bu kişilerin günde en az bir saat içinde 5 km yürümesi ve kesinlikle yağlı gıda ve alkol tüketmemesi gereklidir Belirtilen bulgular anlaşıldığı takdirde mutlaka bir endokrinoloji uzmanına gözükülmelidir Hastanemizde de bu konuda gerekli tedavi ve tetkikler yapılmaktadır” diye belirtti

Karaciğer yağlanması, adı üstünde karaciğer hücrelerinin yağla işgal edilmesi ve buna bağlı olarak karaciğerin büyümesidir Orta yaş üstü, özellikle kilolu kişilerde oldukça sık görülür Erişkin insanların yaklaşık yüzde 20-30’unda karaciğer yağlanması olduğunu ve kabaca her 10 kişiden birinde karaciğer enzimlerinin yüksek olduğunu söyleyebiliriz Karaciğer yağlanması, genellikle hiçbir şikayete neden olmamakla birlikte ileri dönemlerinde karnın sağ üst kısmında dolgunluk ve şişkinlik hissine neden olabilir Laboratuvar bulguları olarak karaciğer enzimlerinin (GOT, GPT, GGT) normal değerlerin üzerine çıkmasına neden olur -ki bu da insanları endişeye sevk eder

Karaciğer yağlanması ve enzim yükselmesinin pek çok nedeni olabilir Tabii ki bunların bir kısmı önemli olup ileri tetkikler gerektirir, ancak çoğu zararsızdır Örneğin geçirilmiş basit viral hepatitler karaciğer enzimlerinde ömür boyu sürecek hafif yükselmelere neden olabilirler Ülkemizde 50 yaşını geçen insanların yüzde 80-90’ı (farkında olarak veya olmayarak) hepatit A geçirdiği için enzim yüksekliği de sık görülmektedir İkinci en büyük karaciğer yağlanması nedeni alkol kullanımıdır Bunun haricinde örneğin kolesterol ilaçları gibi bazı ilaçların yan etkisine bağlı olarak da karaciğer enzimleri yükselebilir Örneğin uzun süreli antibiyotik kullanımı karaciğer yağlanması yapabilir Hormon tedavileri, ağrı giderici ilaçlar, vitamin kullanımı da karaciğer yağlanması nedenleri arasında sayılabilirler Bazı bitkisel ilaçların bile karaciğer enzimlerini yükselttiği gösterilmiştir Son olarak şişmanlığında karaciğerde yağlanmaya neden olabileceğini söylemek gerekir Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de obezitenin artması ile karaciğer yağlanmasının daha sık görülmesi kaçınılmazdır

Karaciğerimiz, kanımızı toksinlerden, ölü hücrelerden, mikroorganizmalardan ve aşırı yağdan temizleme görevi yapan önemli bir organımızdır Aşırı karaciğer yağlanması hücrelerin yeteri kadar fonksiyon görmesini, kanın temizlenmesini engeller Karaciğerin en önemli görevlerinden birisi de yağ yakıcı rolüdür, bu yüzden kilo kontrolünde karaciğerin önemli bir işlevi vardır

YAĞLI KARACİĞERİN TEDAVİSİ

Karaciğerdeki yağlanma giderilebilir mi? Eğer karaciğerinizde önemli bir nedene bağlı olmayan basit bir yağlanma varsa ve doktorunuz enzim yüksekliklerini izah edecek başka önemli bir neden bulamadı ise (hepatit A, B, C geçirmediyseniz) aşağıdaki önlemler işe yarayabilir, en azından yağlanmanın ilerlemesi engellenebilir

1 Doktorunuza danışarak başta vitaminler olmak üzere ilaçlarınızdan azaltılabilecek olanları kaldırın

2 Kilo kaybı ve egzersizin karaciğer yağlanmasını azalttığını ve enzim seviyelerini düşürdüğünü gösteren çalışmalar vardır Diyet yaparak ideal kilonuza inin Dikkat! Hızlı kilo kaybının karaciğer için zararlı olduğu gösterilmiştir Haftada 15 kg’dan daha fazla kilo verilmesi doğru olmaz

3 Alkolü tam olarak kesin veya azaltın

4 Şekerli ve unlu yiyeceklerden uzak durun, şeker hastalığınız varsa açlık ve tokluk şekerlerinizin tam olarak kontrol altında olduğundan emin olun

5 Yağlı yiyeceklerden ve yağda kızartılmış yiyeceklerden uzak durun

6 Meyve ve sebze tüketiminizi artırın

7 Kan trigliserid seviyenizin normal sınırlar içinde olmasına dikkat edin Doktor kontrolü altında yılda bir kez karaciğer enzimlerine baktırın Sonografi ile karaciğer ve dalak büyüklüğünün takip edilmesi de yararlı olur