Araç Lastikleri Için Amortisman Ayrılacak Mıdır Yoksa Direkt Giderleştirilebilir Mi?

Soru: Araç lastikleri için amortisman ayrılacak mıdır yoksa direkt giderleştirilebilir mi?




Cevap: 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 313 üncü maddesinde; “İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269 uncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin, bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesi amortisman mevzuunu teşkil eder


Değeri (112011 tarihinden geçerli olmak üzere) 700-TL’yi aşmayan peştemallıklar ile işletmede kullanılan ve değeri 700-TL’yi aşmayan alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar, amortismana tabi tutulmayarak doğrudan doğruya gider yazılabilir İktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edenlerde bu had topluca dikkate alınır” hükmü yer almaktadır
Aynı Kanunun 315 inci maddesinde;Mükellefler amortismana tâbi iktisadî kıymetlerini Maliye Bakanlığının tespit ve ilân edeceği oranlar üzerinden itfa ederler İlân edilecek oranların tespitinde iktisadî kıymetlerin faydalı ömürleri dikkate alınır” hükmüne yer verilmiş, söz konusu maddenin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden amortismana tabi iktisadi kıymetler için uygulanacak “Faydalı Ömür ve Amortisman Oranları” tespit edilmiş ve bu oranlar 333, 339 ve 365 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile açıklanmıştır
Buna ilaveten, 345 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin “I-Ticari Amaçla Kullanılan Araçlar İçin İktisap Edilen Lastiklerin Faydalı Ömürleri” başlıklı (I) bölümünde;
“…339 sıra numaralı Tebliğ ile değişik 333 sıra numaralı Tebliğ eki listenin 372 numaralı bölümünde otomobil, kamyon, minibüs, midibüs, yük arabaları, özel amaçlı olarak kullanılan araçlar ve benzeri araçlara ait lastikler (Yeni satın alınan araçlarda hazır olanlar hariç) yer almakta olup, bunların faydalı ömürleri 2 yıl ve amortisman oranları da % 50,00 olarak tespit edilmiştir
Ne var ki Bakanlığa yapılan başvurulardan bazı sektörlerin çalışma şartları gereği, bu sektörlerde faaliyet gösteren mükelleflerin faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere iktisap ettikleri lastiklerin faydalı ömürlerinin söz konusu Tebliğde ilan edilen faydalı ömürden daha az olduğu anlaşılmıştır
Vergi Usul Kanununun 313 üncü maddesine göre bir iktisadi kıymetin amortismana tabi tutulabilmesi için, işletmede bir yıldan fazla kullanılması, yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunması ve işletmenin aktifinde kayıtlı bulunması gerekmektedir
Bu nedenle, ticari amaçla kullanılan araçlar için iktisap edilen lastiklerin, faaliyet gösterilen sektörün çalışma şartları gereği tahsis edildiği hizmette kullanılmaya hazır hale geldiği tarih itibarıyla faydalı ömrünün bir yıldan daha az olması halinde amortismana tabi tutulması mümkün olmayacağından kayıtlara doğrudan gider olarak intikal ettirilebileceği tabiidir” açıklamasına yer verilmiştir
Buna göre, ticari amaçla kullanılan araçlar için iktisap edilen lastiklerin değerinin (112011 tarihinden geçerli olmak üzere) 700-TL’yi aşması ve faydalı ömürlerinin bir yıldan fazla olması durumunda 339 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değişik 333 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği eki listenin 372 numaralı bölümü uyarınca faydalı ömrünün 2 yıl ve amortisman oranının %50 olarak uygulanması gerekmekte olup, bu şartların birlikte gerçekleşmemesi halinde ise, söz konusu lastiklerin amortismana tabi tutulmayarak kayıtlara doğrudan gider yazılması mümkün bulunmaktadır

Koray ATEŞ
SMMM-E Öğretim Görevlisi
Akdeniz Denetim YMM LtdŞti