Aladağlar

ALADAĞLAR,

ADANA KUZEYİNDE, Orta Toros sıradağlarının en yüksek kesimi Aladağlar doğuda Zamantı ırmağı vadisi ile, batıda doğrultu atımlı faylar boyunca çökmüş olan oluk biçimli Ecemiş çukuru (Tekir çukuru da denir) arasında G-B-K-D doğrultusunda yaklaşık 100 km boyunca yüksek bir set halinde uzanır Kütle, daha eğimli Ecemiş çukuruna bakan yamaçlarda dimdik yükselen görkemli bir duvar gibidir

Kuzey ve güney kesimlerinde II Zaman kalkerlerinden, orta kesiminde ofiyolitik kayalardan oluşan Aladağlar'ın yükseltisi kuzeye doğru giderek artar Güneyde, Pozantı dolaylarında, Akdağ'da 2 424 m olan yükselti, Karanfil dağında 3 059 m'ye, daha kuzeyde Çamardı doğusundaki Demirkazık tepesinde 3 756 m ile Orta Toroslar'ın en yüksek noktasına ulaşır Aladağlar'ın günümüzde 3 400 -3 500 m'den geçen sürekli kar sınırını aşan en yüksek kesiminde yer yer, "sirk" adı verilen çukurlara yerleşmiş küçük buzullar ve yamaçlardan aşağıya yavaş yavaş hareket eden kaya buzulları görülür Kütlenin 3 000 m'nin üstündeki bölümleri IV Zaman'da buzullarla geniş ölçüde kaplanmış ve buzul aşındır-masıyla biçimlenmiştir Kanyon biçimli dar ve derin vadilerle (Çakıt ve Körkün çayları) yarılmış olan Aladağlar, 1 500-2 200 m'ler arasında yer yer karaçam ormanları ile kaplıdır

Akdeniz Bölgesi"de ,Orta Toros"ların en yüksek kütlesi,Aladağlar kuzeydoğu yönünde yaklaşık 100 kmboyunca uzanırgenişliği 40 kmdirAladağlar batıda Körkün Çayı vadisi ile Pozantı ve kırkpınar dağlarından,güneybatıya Jeologların Ecemiş Koridoru olarak adlandırdıkları derin tektonik çukurlar ile Bolkor Dağlarından ayrılırÇukurova ile arasına güneyde tepelik bir alan giren Aladağlar kütlesi,kuzeyde Sultansazlığına doğru kademeli olarak alçalırAladağlar Çukurovadan geçerek Akdeniz"e dökülen Seyhan Irmağının kollarından Zamantı Irmağı,Eğlence Çayı ve bunların kolları tarafından derin şekilde parçalanmıştır

Aladağlar kütlesi,güneybatıdan kuzeydoğuya doğru gittikçe yükselirEn önemli dorukları sırasıyla Karanfil Dağı ( 3059m)Torasan Dağı ( 3374 m),Lorut Dağı ( Koltepe"de 3588 m) ve aynı zamanda Toroslar"ın en yüksek noktası olan Demirkazık Tepesidir( 3756 m)


Dağ genellikle,Karbonifer sonu ile Permiyen başı ( y280 milyon yıl önce ) ve Tebeşir Dönemi ( y136-65 milyon yıl önce) kalkerlerinden oluşmuştur
Kalkerin dağ kütlesinde ana yapıyı oluşturmasından ötürü derin kanyon vadilerle lapya,dolin,uvala gibi başka karstik şekiller oldukça yaygındırDağın yamaçlarında ayrıca gür karst kaynaklarına rastlanırKütle,özellikle doğudan ve batıdan sokulmuş vadilerle derin biçimde yarılmıştırDağın,Ecemiş Koridoru ya da Tekir Çukuruna doğru inen batı yamaçları Zamantı"ya doğru inen doğu yamaçlarına göre daha diktirEcemiş Koridorunun batısından başlayarak bir süre bu çukuru kuzey-güney doğrultusunda izleyen iki vadi,Aladağlar kütlesini yarıp dar boğazlar halinde doğu yamaca geçerBu iki vadide Körkün Çayı ile Çakıt Suyu akar

Çakıt Suyu vadisi,demiryolunun tünellerle aştığı görkemli Çakıt Boğazını oluşutururBu yol ,İç Anadolu Bölgesini Akdenize bağlayan en önemli doğal geçitlerden biridirAladağlar"da özellikle de kuzeye bakan yamaçlarda ,buzul aşındırmasının izlerine rastlanır3200 m yükseklikte görülen bu izler,boyları 1kmyi geçmeyen küçük sirk buzulları halindedirGenellikle vadileri izleyen bu buzullar,yer yer de küçük çaplı buzul gölleri oluşturur

Aladağların alçak yamaçlarında makiler geniş yer tutar1000 - 1200 m yükseklikte makilerle kızıl çam ormanları karışık haldedir1200- 2000 m arasında ise kara çam ve Toros göknarının karışık olarak bulunduğu yoğun ve zengin orman alanın geçilirAladağlar"da saf kara çam ormanlarıda oldukça yaygındır2500-2800 m"den başlayarak seyrelen ormanlar yerlerini Alp tipi çayırlara bırakır3500 m"den sonra sürekli kar sınırı gelirYoğun ormanlar ve çeşitli yüksekliklerdeki bitki katlarıyla Aladağlar"ın oldukça görkemli bir görünüşü vardırGüçlü karstik kaynakların
beslediği bol sulu akarsular ve Alp tipi çayırlar özellikle yazın,bunaltıcı Akdeniz sıcağının etkisinden uzak bir ortam oluştururBu nedenle Aladağ yaylalarında yazın hayvancılık son derece hareketlidirÖzellikle Yörük göçerleri yaz aylarında buralarda hayvan otlatırAyrıca,Çukurova bölgesinden gelen birçok insan da yazın büyük bölümünü buradaki yaylalarda geçirir

Kaynak:AnaBritannica cilt 1 frmsinsinetiçin derlenmiştir