Yurtdışı Borçlanması Nedir?Hangi Süreler Borçlanılır?sürelerin Belgelenmesi-hizmet Belgesi Için Gerekenler-ikamet Belgesi Için Gerekenler-emeklilik Ne Zaman Hakedilir?

YURTDIŞI BORÇLANMASI NEDİR?

Yurtdışında geçen sürelerin belgelenerek bu süreler karşılığı primlerin Türk Sosyal Güvenlik Kurumuna isteğe bağlı olarak ödenmesidir

HANGİ SÜRELER BORÇLANILIR?

• Yurtdışında çalışılan ve çalışıldığı belgelenen süreler
• Çalışmalar arasındaki işsizlik sürelerinin her defasında en fazla 1 yılı
Ancak;
Sadece hanımlar için istisnai olarak
• Yurtdışında ikamet edilen süreler ev hanımı olarak borçlanılır

SÜRELERİN BELGELENMESİ

Çalışma süreleri: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliğinden hizmet belgesi
İkamet süreleri : Başkonsolosluğumuzun Noter Bölümünden ikamet belgesi alınarak belgelenir

HİZMET BELGESİ İÇİN GEREKENLER (ingiltere)

• National Insurance Contributions Record (İngiltere Sigorta Kaydı)
H&M Revenue and Customs
National Insurance Contribution Office
Tel: 08459156914
• Kaydın yetersiz olduğu durumda sair belgeler (P60, ücret bordroları vb)
• Son ücret bordrosu (Kendi namına çalışanlarda son prim ödeme belgesi)
• Türk pasaportu/pasaportları
• Nüfus cüzdanı

İKAMET BELGESİ İÇİN GEREKENLER

• İlk girişten itibaren tüm pasaportlar (pasaport üzerinden tam belgeleme yapılamadığı durumlarda ev doktorundan, Home Office'ten veya Belediye'den belge)
• İkamet adresini belirten bir fatura

EMEKLİLİK NE ZAMAN HAKEDİLİR?

3 Şart eş zamanlı yerine getirilmelidir
1 Sigortalılık süresi (20/25 yıl arasında değişebilir)
2 Yaş (Yaş koşulunun hiç bulunmadığı durumdan 65 yaşa kadar değişebilir)
3 Prim ödeme gün sayısı (3500-9000 gün arasında değişebilir)
Yukarıdaki 3 şartla ilgili kriterlerin belirlenmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
o Türkiye'de sigorta başlangıcı var mı?
o Varsa ne zaman ?
o Kadın mı/ Erkek mi?
o Talep tarihinde kişi kaç yaşındadır?
Sonuç olarak, emeklilik ne zaman hakedilir? sorusunun tek ve standart bir cevabı yoktur Kişinin özel durumuna göre değişir Mutlaka resmi makamlara danışılmalıdır

KAÇ GÜN BORÇLANMA YAPILACAK?

Kişinin özel durumuna (sigorta başlangıcı vb/cinsiyet vb) göre ödemesi gereken prim gün sayısı tespit edilir Bu toplam sayıdan Türkiye'de ödenmiş kısım çıkarılır Kalanı borçlanılır
Örnek:
Ödenmesi gereken toplam prim gün sayısı: 5400
Türkiye'de ödenen: 1400
Borçlanılacak süre: 5400-1400 = 4000

BORÇLANMA BEDELİ

Günlük 35 Dolar borçlanma bedeli 08052008 tarihi itibariyle değişmiştir Borçlanma asgari ücrete endekslenmiştir Ancak 08052008 tarihinden önce başvuru yapmış olan vatandaşlarımız için günlük 35 dolar uygulaması geçerlidir
Taban ve tavan borçlanması getirilmiştir
Taban: günlük asgari ücretin % 32'si (Halen 8,50TL)
Tavan: günlük asgari ücretin % 65 katının % 32'si (Halen55,23TL)

BORÇLANMA HANGİ ÜLKEDE YAPILIR?

• Belge düzenlenmesi için müracaat İngiltere'de (Hizmet belgesi için Ataşelik, ikamet belgesi için Başkonsolosluk Noter Bölümü) yapılır
• Sair borçlanma işlemleri için Türkiye'de Sosyal Güvenlik Kurumu'na müracaat edilmelidir

BORÇLANMA HANGİ KURUMA YAPILIR?

Yeni reformla Emekli Sandığı /SSK /Bağkur Sosyal Güvenlik Kurumu çatısı altında toplanmıştır Bundan böyle
SSK 4/a
Bağkur 4/b
Emekli Sandığı 4/c
olarak adlandırılacaktır
Reformdan önce:
Türkiye'de sigortası bulunanlar en son bağlı bulundukları sosyal güvenlik kurumuna (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı),Türkiye'de sigortası olmayanlar SSK'ya borçlanıyorlardı
Reformdan sonra:
Türkiye'de sigortası olanlar eskiden olduğu gibi en son bağlı oldukları kuruma (4/a, 4/b veya 4/c);
Ancak, Türkiye'de hiç sigortası olmayanlar 4/b'ye (eski Bağ-Kur'a) borçlanırlar Yani, Türkiye'de sigortası olmayanlar eskiden SSK'ya borçlanırken reformdan sonra 4/b'ye yani eski Bağ-Kur'a borçlanacaklardır

BORÇLANMA BAŞVURURUNDA SÜRELER / USULLER

Başvuru ne zaman yapılmalı?
İstendiği zaman yapılabilir (Yurtdışında çalışırken, yurda döndükten sonra vb)
Reformdan önce:
Borçlanılan bedelin ödeme süresi yoktu Kişi dilediği zaman ödeme hakkına sahip idi
Reformdan sonra:
Tahakkuk eden borç miktarı tebellüğ edildikten sonra 3 ay içinde borç ödenmezse başvuru iptal edilir
Borçlanma bir seferde de birden fazla seferde de yapılabilir, ancak her seferinde borçlanılacak miktarın tamamı ödenmelidir Taksitlendirme yapılmaz
Borçlanmadan vazgeçilirse para faizsiz olarak geri alınabilir

ÇİFTE VATANDAŞLAR BORÇLANABİLİR Mİ?

Borçlanmadan yararlanmak için Türk vatandaşı olma koşulu vardır Ancak çifte vatandaş olanlar ve Türk vatandaşlığını kaybetmeyenler de borçlanmadan yararlanabilir

EMEKLİ AYLIĞI NE KADAR OLACAKTIR?

Mevcut durum itibariyle;
Asgari: 550 YTL
Azami: 1535 YTL

KESİN DÖNÜŞ ŞARTI VAR MI?

Borçlanma (prim ödemesi) yaparken YOK
Emekli aylığı bağlanması için VAR

KESİN DÖNÜŞ NE DEMEK?

Türkiye'de emekli aylığı bağlandıktan sonra İngiltere'de yaşabilirsiniz;
Ancak;
• İngiltere'de çalışamazsınız
• Sosyal yardım alamazsınız (ister ikamete ister çalışmaya bağlı olsun)

EMEKLİ OLDUKTAN SONRA TÜRKİYE'DE ÇALIŞILABİLİR Mİ?

Reformdan önce:
Yurtdışı borçlanması ile emekli olanlar Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek tekrar çalışabiliyorlardı
Reformdan sonra:
Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek çalışma hakları olmayacaktır (19 Haziran 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 5997 sayılı kanunla yapılan düzenlemeyle, 19 Haziran 2010 tarihinden itibaren yurtdışı çalışma sürelerini borçlanarak emekli olanlarda, diğer emekliler gibi destek primi ödeyerek emekli aylıklarını kestirmeden çalışabiliyorlar)

ÇİFTE EMEKLİLİK MÜMKÜN MÜ?

Evet Aynı anda hem Türkiye'den hem İngiltere'den emekli aylığı almaya engel yoktur

BORÇLANMA YAPILMAZSA İKİ ÜLKEDE GEÇEN SÜRELER BİRLEŞİR Mİ?

Türkiye-AB Sosyal Güvenlik Sözleşmesine göre süreler birleşir ancak primler bir ülkeden diğerine aktarılmaz Her ülke kendi sistemine ödenen prime karşılık kısmi bir aylık bağlar Kişi böylece iki ülkeden birleştirilmiş bir Sözleşme aylığı bağlanır Türkiye, aylığın kendi kısmını Türk mevzuatına göre kişinin aylığı hakettiği yaşta, İngiltere ise kendi kısmını 65 yaşında bağlar

TÜRKİYE-İNGİLTERE ARASINDA SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİ

1961 yılındaki Sözleşme yürürlüktedir 1999 yılında imzalanan Sözleşme henüz yürürlüğe girmemiştir Yürürlüğe girmesi için çalışmalar sürdürülmektedir Bu Sözleşmenin yürürlüğe girmesi Sağlık Protokolü içermesi bakımından çok önemlidir Bir başka ifadeyle, Revize Sözleşme yürürlüğe girdikten sonra İngiltere'de yaşayan vatandaşlarımız geçici olarak Türkiye'de bulundukları sürede sağlık yardımlarından yararlanacaklardır

İSTEĞE BAĞLI SİGORTA

Reform, Türkiye'de aylık isteğe bağlı sigortaya ödeme yapılmasını kesinlikle yasaklamıştır 1 Ekim 2008'den sonra isteğe bağlı sigortaya sadece Türkiye'de ikamet edenler prim yatırabilir
Yurtdışında olduğu halde aylık isteğe bağlı prim ödemesi yapmış olanlar 1 Ekim 2008 gününden sonra prim ödemesi yapamayacaklardır

SONUÇLAR

• Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımız geriye dönük borçlanma yaparak veya ikili Sosyal Güvenlik Sözleşmesine göre emekli olabilir Türkiye'de aylık isteğe bağlı prim ödemesinden yararlanamazlar

• Emeklilik koşulları kişinin durumuna göre büyük farklılıklar gösterir

• Borçlanma zorunlu değil isteğe bağlıdır Borçlanma herkes için cazip olmayabilir Bilahare istenmeyen durumlarla karşılaşmamak için kişiler borçlanma yapmadan önce konu ile ilgili tüm bilgileri alıp bir değerlendirme yaparak karar vermelidirler

• Türkiye'den emekli aylığı bağlatanlar İngiltere'de çalışamazlar veya sosyal yardım alamazlar ancak İngiltere'de emekli aylığını almalarına bir mani yoktur

• Borçlanma/Emeklilik için öncelikle Ataşeliğimizle temas edilmeli ve İngiltere'de gerekli belgeler düzenlenmeden Türkiye'ye gidilmemelidir