Ege Bölgesi Genel Özellikleri

Coğrafi Konumu


Yurdumuzun batısında alan bakımından 5 büyük bölgemizdir Kuzeyinde Marmara ,doğusunda İç Anadolu ve güneyinde Akdeniz Bölgeleri vardır Batısında ise ismini aldığı Ege denizi bulunmaktadır

Yer Şekilleri

Bölgedeki yer şekillerinin bir kısmı yer kabuğu hareketleri ile oluşan (Orojenez-Dağ oluşumu) kırılmalarla meydana gelmiştir Kırılma yerlerinde yükselen yerler Horst (dağ), çöken yerler de Grabeni (çöküntü ovası) oluşturmuştur Horst ve graben oluşumunun en fazla olduğu bölgemizdir

Horstlar; Kaz d,Madra d, Yunt d, Boz dağlar, Aydın dağları ve Menteşe dağlarıdır



Grabenler; Edremit, Bakırçay, Gediz, KMenderes ve BMenderes’tir
Bölgenin batısında dağlar kıyıya dik uzanmıştır Bunun sonucunda;
- Girinti-çıkıntı fazladır Bir çok koy ve körfez oluşmuştur Körfezler; Edremit, Dikili, Çandarlı, İzmir, Kuşadası, Güllük ve Gökovadır
- İç kesimlere ulaşım kolaydır Limanların hinterlandı (ard bölgesi) geniştir Yani geniş alana hitap eder
- Deniz etkisi iç kesimlere kadar sokulabilir
- Enine kıyı tipi oluşmuştur
- Kıta sahanlığı (kıyıdan 200 m derinliğe kadar olan deniz) geniştir
Bölgenin güney batısında (Menteşe yöresinde) dağların uzanışı değişmiştir Dağlar burada Kbatı-GDoğu yönlüdür Bu kıyılarda akarsu vadilerinin deniz suları altında kalması sonucu oluşan kıyı tipine Ria tipi kıyılar denir
Manisa-Kula çevresinde volkanizma ile oluşmuş küçük koniler vardır
İç kesimlerde yükselti artmakta ve dağların doğrultusu değişmektedir Burada en önemli yüksek düzlük Yazılı kaya platosudur



İklim ve Bitki Örtüsü

Bölgenin batısında iç kesimlere kadar etkili olan iklim Akdeniz İklimidir Yazlar sıcak ve kurak kışlar ılık ve yağışlıdır

En sıcak ay ortalaması 27-28°C , en soğuk ay ortalaması 8-10 °C dir Yıllık ortalama 17-18°C dir
Kar yağışı ve don olayı çok ender görülür
En fazla yağış kışın , en az yağış yazın düşer
Kışın görülen yağışlar Cephesel kökenlidir

Yıllık yağış miktarı yükseltiye göre değişir Ortalama 600-1000 mm arasındadır
Bitki örtüsü maki dediğimiz bodur bitki topluluğudur Maki; mersin, defne, kocayemiş, zeytin, zakkum, keçiboynuzu, kermez meşesi vb bitkilerden oluşur Yüksek yerlerde ormanlar vardır (kızılçam ormanları)

Bölgede Akdeniz iklimi güneyden kuzeye doğru enlemin, batıdan doğuya doğru da yükseltinin etkisiyle bozulur

İç kesimlere doğru gidildikçe yükseltinin artması ve deniz etkisinden uzaklaşma sebebiyle karasal iklime geçilir Bu sebeple iç kesimlerde kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer Bitki örtüsü bozkırdır Yükseklerde yer yer meşe ormanları vardır

Akarsu ve Göller

Bölgenin başlıca akarsuları çöküntü ovalarını geçerek Ege Denizine dökülen Bakırçay, Gediz, K ve B Menderes akarsularıdır

Yatak eğimleri az olduğundan akarsularda menderes olayının en fazla görüldüğü bölgemizdir Döküldükleri denizde alüvyonları biriktirmek suretiyle delta ovaları oluşturmaktadırlar Örnek: önceleri liman kenti olan tarihi Milet ve Efes kentlerinin bugün iç kesimde kalması

Başlıca gölleri Marmara ve Bafa (Çamiçi) gölleridir
Bu göller oluşum bakımından alüvyon set gölüne örnektir Bölgede ayrıca Gediz’de Demirköprü, BMenderes üzerinde Kemer ve Adıgüzel baraj gölleri vardır

Ekonomik Faaliyetler
Tarım:

Bölgenin batısında bulunan verimli tarım alanlarında iklim şartları da elverişli olduğu için ticari tarım ürün çeşitliliği fazladır Yetiştirilen ürünler;
Zeytin (%58): Bölgenin batısındaki çöküntü ovaları ve kenarlarında tarımı yapılabilmektedir En fazla Edremit-Ayvalık-Burhaniye çevresinde yoğunluk kazanmıştır

Üzüm (%40): Manisa, İzmir ve Denizli çevresinde üretilen çekirdeksiz üzümler kurutulmaktadır Önemli ihracat ürünümüzdür
Haşhaş(%86): Devlet kontrolünde Afyon başta olmak üzere , Uşak, Kütahya, Denizli ve son olarak ta Manisa’nın bazı ilçelerinde tarımı yapılmaktadır
Tütün(%55): Bölgenin batısında Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Denizli çevrelerinde tarımı gelişmiştir
İncir(%82): En fazla Aydın çevresinde (Bve KMenderes ovalarında) tarımı yapılmaktadır
Pamuk(%39): Bölgenin batısındaki bütün çöküntü ovalarında tarımı yapılmaktadır
Patates: İzmir-Ödemiş çevresinde yoğun olarak tarımı yapılır
Turunçgiller(%11):Bölgenin batısında İzmir’e kadar olan güney kıyılarında tarımı yapılır Ayrıca iç kesimlere kadar (150-200 km) da sokulabilmektedir Sebebi dağların denize dik olmasıdır
Sebze(%20): Bölgenin batısında kışların ılık geçmesinden dolayı seracılık faaliyetleri ile sebze üretimi bütün yıl yapılabilmektedir
Susam (%24): Batıdaki çöküntü ovalarında tarımı yapılabilmektedir
Buğday(%10): Bölgenin her yerinde buğday yetiştirilebilmektedir Ancak daha çok İç Batı Anadolu Bölümünde tarımı gelişmiştir
Arpa(%14): Tarımı daha çok iç kesimlerde gelişmiştir
ŞPancarı(%11): Afyon , Uşak, Kütahya çevresinde tarımı gelişmiştir

Hayvancılık:

Büyük kentler çevresinde (İzmir-Manisa-Denizli) kümes hayvancılığı, Muğla, Aydın, İzmir, Manisa çevresinde
Arıcılık, kıyılarda balıkçılık( Bodrum-Marmaris kıyılarında sünger avcılığı da yapılır), Menteşe yöresinde kıl keçisi yetiştiriciliği gelişmiştir Ayrıca şeker fabrikaları ile büyük kentler çevresinde büyük baş hayvancılık, iç kesimlerde de koyun yetiştiriciliği gelişmiştir

Madenler:

Linyit: Türkiye’de en fazla linyitin çıkarıldığı ve en kaliteli linyitlerin bulunduğu bölgemizdir Linyit yatakları fazla olduğu için termik santraller de fazladır
Bölgede Linyit; Manisa(Soma), Aydın, Muğla (Yatağan ), Kütahya (Tavşanlı,Tunçbilek, Seyit Ömer, Değirmisaz) ve Denizli çevresinde çıkarılmaktadır
Demir: Edremit (Kaz dağı) çevresinde çıkarılır
Bor Mineralleri: Kütahya-Emet
Civa: İzmir (Ödemiş-Karaburun-Çeşme), Uşak (Eşme)
Tuz: İzmir-Çamaltı Tuzlası
Mermer: Afyon, Kütahya, Manisa çevresi
Krom: Kütahya, Muğla çevresi
Zımparataşı: İzmir-Aydın-Muğla çevresi

Sanayi:

Marmara Bölgesinden sonra sanayinin en fazla geliştiği bölgemizdir
Dokuma: Denizli, Aydın (Nazilli) İzmir, Manisa
Petro-kimya: İzmir-Aliağa
Deri-Kösele: İzmir, Manisa, Uşak
Şeker: Afyon, Uşak, Kütahya
Çini-porselen: Kütahya
Çimento: İzmir, Denizli, Afyon
Gübre: Kütahya,İzmir
Termik santral: Muğla (Yatağan-Gökova), Manisa-Soma, Kütahya( Tunçbilek-Seyitömer)
Jeotermal enerji santrali Denizli-Sarayköy,aydın germencik
Halı-Kilim: Manisa (Kula,Demirci, Gördes), Kütahya (Simav), Muğla-Milas, Denizli-Tavas
Kağıt: Afyon-Çay, İzmir
Otomotiv: İzmir
Elektronik eşya: İzmir, Manisa, Aydın-Nazilli, Denizli,
Mobilya: İzmir-Karabağlar
Deterjan: İzmir, Manisa
İlaç: İzmir
Sigara: İzmir, Manisa-Akhisar (Açılmayı bekliyor)
Seramik: Kütahya , Manisa (Turgutlu-Akhisar)
Tuğla-Kiremit: Manisa (Turgutlu-Salihli-Alaşehir-Akhisar), Aydın

Turizm:

Marmara Bölgesinden sonra turizmin en fazla geliştiği bölgemizdir En fazla gelişen turizm etkinliği deniz turizmidir Ayrıca tarihi eserler bakımından da zengindir

Meryemana, Bergama, Bodrum, Sart ,Milet ,Pamukkale(Hieropolis) , Çavdarhisar bölgedeki başlıca antik kentlerdir

Pamukkale travertenleri ile önemli turizm kentimizdir Sağlık turizmi (Balçova,Çeşme, Pamukkale, Karahayıt, Eynal) ve milli parklar (Dilek yarımadası, Spil Dağı) diğer turizm kaynaklarıdır

Nüfus ve Yerleşme

Marmara Bölgesinden sonra en fazla göç alan bölgemizdir Göçlerle bölge nüfusu sürekli artmaktadır Yaz döneminde bölgenin batısında turizm ve tarım işçi göçünden dolayı da mevsimlik nüfus artışı görülürNüfus genelde bölgenin batısındaki çöküntü ovaları kenarında toplanmıştır İç kesimlerde nüfus seyrektir Sebebi iklimin karasal olması, sanayinin gelişmemesidir Kıyıda menteşe yöresi yer şekillerinin engebeli olmasından dolayı seyrek nüfuslanmıştır

Bölümleri
ASIL EGE (KIYI) BÖLÜMÜ

Çöküntü ovalarının son bulduğu yere kadar devam eder Önemli yerleşim birimleri; İzmir, Manisa, Denizli, Aydın ve Muğla’dır
Akdeniz iklimi görülür

Verimli tarım alanları geniş alan kaplarTicari tarım ürün çeşidi fazladır
Sanayi ve ticaret gelişmiştir Ticaretin gelişmesinde her yıl İzmir’de düzenlenen uluslar arası fuarın da etkisi vardır

Türkiye’nin en büyük ihracat limanı olan İzmir Limanı bu bölümdedir İzmir limanının gelişmesinde; hinterlandının geniş olması(iç kesimlerle bağlantısının iyi olması) ve çevresindeki tarım alanlarında ticari tarım ürünlerinin yetişmesi etkili olmuştur

Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının üstündedir
ilk demiryolu Aydın-İzmir arasında yapılmıştır Bugün Muğla hariç bütün illerinden demiryolu geçmektedir

Türkiye’nin tek jeotermal enerji santralı Denizli–Sarayköy’dedir
İlk dokuma fabrikamız Aydın-Nazilli’de açılmıştır

Türkiye ekonomisine daha çok tarım, sanayi ve turizm yönüyle katkı sağlar

İÇBATI ANADOLU BÖLÜMÜ

Afyon, Uşak ve Kütahya’yı içine alan bölümdür
* Karasal iklim etkilidir Tarım ürün çeşidi azdır Başlıca tarım ürünleri buğday, arpa, şpancarı ve haşhaştır
* Sanayi gelişmemiştir
* Nüfus seyrektir
* Ekonomimize katkısı daha çok tarım ve hayvancılıktır

8 5000km2 dolayındaki yüzölçümüyle Türkiye topraklarının yaklaşık %11’ini kaplayan, kuzeyde Marmara Bölgesi’ne, doğuda
Marmara Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir Balkan Yarımadası ile Anadolu arasında köprü niteliği ile Avrupa ve Asya'yı birbirine bağladığı söylenebilir Yaklaşık 67000 km2 lik bir yüzölçüme sahip olup Türkiye'nin %8,5'una karşı gelir

İç Anadolu Bölgesi’ne, güneydoğuda
İç Anadolu Bölgesi, Anadolu'nun orta kısmında yer alan Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir Bu konumu sebe­biyle bu bölgeye "Orta Anadolu" da denir İç Anadolu Bölgesi'nin yüz ölçümü 151000 km² olup bu alan Türkiye topraklarının %21'ini kaplar Doğu Anadolu'dan sonra ikinci büyük bölgemizdir Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışında diğer bölgelerin hepsiyle komşudur Aynı zamanda Türkiye'de "tahıl ambarı" olarak da anımsanır

Akdeniz Bölgesi’ne komşu olan bölgemiz batıda da
Akdeniz Bölgesi Türkiye’nin 7 coğrafi bölgesinden biridir Anadolu’nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır; genişliği 120-180 km arasında değişir Batı ve kbatısında Ege Böl, kuzeyinde İç Anadolu Böl , doğusunda GDoğu Anadolu Böl Güneyinde ise Akdeniz bulunur Gdoğudan Suriye ile komşudur Yüzölçümü 110000 km2 dolayındadır; Türkiye toplam alanının yaklaşık %14’nü kaplar Kıyı uzunluğu doğuda Suriye sınırından batıda Dalaman Çayına kadar 1542 Km’dir

Ege Denizi’yle çevrilidir (adını komşu olduğu denizden alır) Marmara Bölgesi’yle olan sınırı batıda Baba Burnu’ndan başlayarak Edremit Körfezi’nin kuzeyinde yükselen
Ege Denizi, 41'-35' kuzey enlemleriyle 23'-27'/28' doğu boylamları arasında yer alır Kuzeyden güneye yaklaşık 660km uzanır; genişliği kuzeyde 270, ortada 150, güneyde ise 400km kadardır Balkan yarımadasının doğu bölümü ile Anadolu arasında yer alan deniz Çanakkale Boğazı aracılığıyla Marmara Denizi’ne ve Karadeniz’e bağlanan Ege Denizi’i yüzölçümü 214000km2’dir

Kaz Dağı’na uzanır İç Anadolu Bölgesi’yle olan sınırı ise İnönü’nün güneybatısından başlayıp
Kazdağı, Biga yarımadasının tamamı üzerine yayılır ve yarımadanın coğrafi doğal sınırlarını belirler Kazdağı, Edremit Körfezi'nin kuzey kıyısını takiben ve doğu-batı yönünde 60-70 km boyunca bir duvar gibi uzanır Batıda Ege Denizi boyunca ve kuzeyde Marmara Denizi'ne doğru, araya nehirleri ve vadileri de alarak devam eder

Sultan Dağları’nın kuzey ucuna ulaşır O noktadan başlayarak Ege Bölgesi Akdeniz Bölgesi’ne komşu olur ve bu bölgeyle olan sınır ise Köyceğiz Gölü’nün batısına kadar uzanır

Ege Bölgesi asıl Ege ve İçbatı Anadolu olmak üzere iki bölüme ayrılır Ege Bölümü’ndeki illerimiz;
Sultan Dağları, Türkiye'de Akdeniz bölgesinin Göller Yöresi'nde bulunan batı Toros Dağları'ın uzantısı olan yaklaşık olarak 100 kilometre uzunluğunda genç sıradağlardır

İzmir,
İzmir, Türkiye'nin nüfus, sanayi, ticaret, turizm ve kültür yönlerinden üçüncü büyük şehridir

Tarihi ve tabii güzellikleri ile de Türkiye'nin en güzel llerinden biridir 37° 45' ve 39° 15' kuzey enlemleri ile 26° 15' ve 28° 20' doğu boylamları arasında yer alır Balıkesir, Manisa, Aydın ve Ege Denizi ile çevrilidir İzmir, renkli bir tabiata, zengin bir tarihi mirasa ve bol ürün veren topraklara sahip bir ildir Trafik plaka numarası 35'tir

Manisa,
Manisa Ege bölgesinde, tarihi, ovası ve üzümü ile tanınan bir ilimiz 27°08’ ve 29°05’ doğu boylamları ile 38°04’ ve 39°58’ kuzey enlemleri arasında yer alır İl toprakları doğudan Uşak ve Kütahya; kuzeyden Balıkesir; güneyden Aydın; güneydoğudan Denizli; güneybatı ve batıdan İzmir illeri ile çevrilidir Osmanlı devrinde “Şehzâdeler şehri” olarak tanınan, üzümün anavatanı olarak bilinen, yeşili, mesir macunu ve üzümü ile meşhur bir ildir İl trafik plaka numarası 45’tir

Aydın,
Aydın Ege bölgesinde "Efeler Diyarı" olarak tanınan ve dünyanın en iyi incirinin yetiştiği il Ege denizi, Muğla, Denizli, Manisa ve İzmir ile çevrilidir Türkiye'nin en dağlık illerinden biridir 37°30' ve 38°03' kuzey enlemleri ile 27°00' ve 28°57' doğu boylamları arasında yer alır



Denizli,
Denizli Pamukkalesi, horozu ve sularının bolluğu ile ünlü bir ildir İl toprakları 28°30’ ve 29°30’ doğu boylamları ile 37°12’ ve 38°12’ kuzey enlemleri arasında kalır Ege Bölgesi ve Akdeniz Bölgesi arasında bir geçit yeri durumundadır İlin büyük kısmı Ege bölgesinde bulunur Muğla, Aydın, Manisa, Uşak, Afyon ve Burdur illeri ile çevrilidir Yüzölçümü 11874 km2dir

Muğla İç batı Anadolu’daki iller;
Muğla deniz, göl, dağ ve ormanın içiçe bulunduğu; balı, balığı, kumsalları ve târihî zenginliğiyle şöhret yapan; Türkiye'nin en uzun deniz kıyısına sahip ili 36° 17’ ve 37° 33’ kuzey enlemleri ile 27° 13’ ve 29° 46’ doğu boylamları arasında yer alır

Uşak,
Uşak Türkiye'nin Ege bölgeside iç batı Anadolu bölümünde yer alan il İl toprakları 38° 12’ ve 38° 56’ kuzey enlemleriyle 28° 48’ ve 29° 57’ doğu boylamları arasında kalır Kuzeyden Kütahya, doğudan Afyonkarahisar, güneyden Denizli, batıdan Manisa illeriyle çevrilidir Trafik plaka kodu 64’tür

Kütahya,
Kütahya rengârenk çinileriyle, Türkiye’nin çini atölyesi olarak bilinen, şifalı kaplıcaları ile meşhur, millî târihimizde müstesnâ bir yeri bulunan, Ege bölgesinin İçbatı Anadolu bölümünde yer alan il 38o 70’ ve 39o 80’ kuzey enlemleri ile 29o 00’ ve 30o 30’ doğu boylamları arasında yer alır

Afyonkarahisar’dur


Nüfus

Ege Bölgesi sık nüfuslanmışır 1990 sayımına göre bölge nüfusu 82 milyondur Nüfus yoğunluğu bakımından Marmara Bölgesi’den sonra ikinci sırada yer alır Bölge nüfusunun yarısından çoğu kentlerde yaşamaktadır

Bölge nüfusunun önemli bir bölümü, kıyı kesimi ile çöküntü ovalarında toplanmıştır Kıyı kesiminde de nüfus dağılışı bakımından yöreler arasında önemli farklılıklar görülür Ovalarda nüfus yoğun, ovaları ayıran dağlık kesimlerde nüfus seyrektir Güneydeki Menteşe yöresi Türkiye’nin en az nüfuslanmış yerlerindendir İçbatı Anadolu ise genel olarak az nüfuslanmıştır


Yüzey Şekilleri

Ege Bölümü’nde başlıca dağ sıraları ve bunları birbirinden ayıran vadi olukları, doğu-batı doğrultulu çukurluklar oluşturur Bu çukurluklar, aralarında kalan doğu-batı doğrultulu yüksek kütlelere dağ sıraları görünümü kazandırır Çukurlukların batı uçları yakın bir dönemde deniz basmasıyla koy ya da körfez biçimini almış ama daha sonra kısmen ya da tamamen alüvyonlarla dolmuştur ve parçalı bir yapı gösterir Yer yer 2000m’yi geçen dağ kütleleri görülür Bunlar İçbatı Anadolu’nun 1000m’yi geçebilen düzlüklerinden daha alçak olan Ege Bölümü’ndeki ovalar üzerinde heybetli bir görünüm kazanır

Ege Bölgesi’nde yerin temelini jeologlaron Menderes Masifi adını verdikleri Saruhan-Menteşe eski kütlesi oluşturur Paleozoyik zaman ortalarında kıvrılmalara uğramış daha sonra aşınarak düzleşmiş olan bu eski temel, Tersiyer Dönem içinde yeniden yer hareketlerine uğrayınca, bir daha kıvrılamayıp kırılmıştır Belli kırık çizgileri boyunca bazı parçaların çökmesiyle sözü edilen oluk biçimli çukurlar (graben) ortaya çıkmış, bunların arasında da sert ve kristalli kayaçlardan oluşan eski dağ kütleleri (horst) yükselmiştir Bu eski kütle yeniden kıvrılmamakla birlikte, çevresinde biriken deniz dibi tortulları kıvrılırken onlara kalıp olmuştur

Doğu-batı doğrultulu çukur alanlarla bunları ayıran aynı doğrultulu yüksek alanlar kuzeyden güneye doğru şöyle sıralanır: Edremit Körfezi ve Edremit Ova’sı çukur alanı, Bakırçay Ovası’ndan Madra Dağı (1334m) ve Kozak Kütlesi’yle (1051m) ayrılır Bakırçay Ova’sı ile Gediz Ovası arasında Yunt Dağı (1075m) yer alır; Gediz Ovası’na kuzeyden Akhisar, güneyden de Nif (Kemalpaşa) Ovaları birer körfez gibi katılır Gediz Ova’sı ile daha güneydeki Küçük Menderes Ova’sı arasına Bozdağlar (2159m) girer Bu kütle doğu kesiminde güneydeki Aydın Dağları’yla birleşir, batı kesiminde ise Nif Dağı’na (1506m) ve kuzeydek Spil Dağı’na (1513m) bağlanır Daha güneyde Küçük Menderes ve Büyük Menderes Ovaları arasında Aydın Dağları (1819m) uzanır Bu dağlar batıya doğru bükülüp incelenerek Samsun (Dilek) Dağı (1237m) üzerinden komşu Sisam (Samos) Adasına geçer Geniş bir alanı kaplayan Büyük Menderes Ova’sı Menteşe yöresi içine Çine ve Bozdoğan Ovalarıyla sokulurEn güzeydeki çukur alanı, Bodrum ve Datça yarımadaları arasında yer alan Gökova Körfezi’dir

Batı Anadolu’da yer alan ovalar, genellikle dördüncü jeolojik zamanda meydana gelen epirojenik hareketlerle oluşmuştur Bu hareketler sonucunda bazı alanlar yükselmiş (horst) ve bugünkü dağlık alanları meydana getirmiş, bazı alanlar ise çökmüş (graben) ve çöküntü alanları oluşmuştur Bu çöküntü alanlarının akarsular tarafında alüvyonlarla doldurulması sonucunda da günümüzdeki ovalar oluşmuştur Bölgemizdeki en önemli ovalar ise Bakırçay, Gediz, Küçük ve Büyük Menderes, Balıkesir ve Akhisar ovalarıdır Ege Bölgesi’nin güneydoğusunda yer alan ovalar ise çökme olaylarının yanında karstik olayların da etkisi ile oluşmuştur Denizli, Tavas, Çivril gibi ovaların oluşumunda karstik olaylar oldukça etkilidir

Meriç deltası, hızlı ilerleyen taşkın alanlarına sahip bir ovadır Meriç Irmağının taşıdığı alüvyonlarla oluşmuştur Bakırçay Deltası, aynı adı taşıyan akarsuyun, Çandarlı Körfezi’ni doldurması ile oluşmuştur Yer yer tuzlu bataklıklar bulunan ovada, eski uygarlıkların kalıntıları da yer alır Küçük ve Büyük Menderes Deltaları da birer çöküntü alanının(graben) ucunda oluşan birikinti ovalarıdır Büyük ve Küçük Menderes Irmakları, Ege Denizi’nin seviye değişikliklerine de bağlı olarak tarihi dönemlerde hızla denizi doldurmuştur Öyle ki, İlkçağ’da bir liman kenti olan Milet, Büyük Menderes’in denizi doldurması ile bu gün kıyıdan bir hayli ileride kalmıştır

Bölgenin İçbatı Anadolu Bölümü’nde dağ sıraları yerine aralıklı da dizileri görülür Bu dağlar, güneydoğu-kuzeybatı doğrultusunda birkaç dizi oluştur Bu dizilerden en doğuda yer alan Emir Dağları (2307m), Türkmen (1826m), Domaniç (1845m) Dağları bölge sınırları dışındaki Uludağ’a kadar uzanır Bu dağlar dizisi batıda aynı doğrultudaki Afyon-Karahisar-Kütahya-Orhaneli üzerinden geçen bir çukur alanla izlenir Bu çukur alanın batısında Kumalar (2247m), Ahır(1915m), Murat (2309m), Şaphane (2120m), Akdağ (2089m), Eğrigöz (1931m) dağları yer alır Bu dizinin daha batısına gidildikçe geniş bir plato uzanır Gediz Ovası’na dik yamaçlarla inen ve yüksekliği kuzeydoğuda 1000m’yi aşan bu platoya Gördes-Uşak Plato’su adı verilir Platonun güney kenarındaki Kula kenti çevresinde sönmüş volkan konileri ve yeni lav akıntıları görülür

Ege Denizi’ne dökülen akarsularımız; Batı Anadolu akarsuları, geniş çöküntü hendeklerine yerleşmiştir Bu çöküntü alanları boyunca batıya doğru akarak Ege Denizi’ne dökülürler Denize ulaştıkları alandaki koy ve körfezlerde geniş delta ovaları oluşturmuşlardır Bu akarsular bölgemiz ve ülkemiz tarımı için oldukça büyük değer taşır Bunların başlıcalrı Bakırçay, Gediz, Küçük ve Büyük Menderes’tir

İklim

Ege Bölgesi genellikle yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı olan Akdeniz ikliminin etkisi altındadır Bu genel durum daha çok Ege Bölümü için geçerlidir İçbatı Anadolu’da ise denizden uzaklık ve yükselti nedenleriyle iklim koşullarında değişiklik görülür Kuzey kesimlerinde sık sık soğuk baskınları görülür Yıllık ortalama sıcaklıkta coğrafi enlemin etkisiyle güneyden kuzeye ve yüksekliğin etkisiyle batıdan doğuya doğru azalma görülür En soğuk ay genellikle ocak, en sıcak ay ise temmuz ayı olarak tespit edilmiştir

Ege Denizi kıyıları boyunca tam bir Akdeniz yağış rejimi görülür Yazlar kurak geçer; yağışlar kış aylarında toplanmıştır Aşağı yukarı bütün meteoroloji istasyonları da yıllık ortalama yağış tutarı 500 mm’nin üstünde, genellikle de 1000 mm’nin altında olarak saptamışlardır

Bitki örtüsü

Ege Bölgesi’nde kıyıdan itibaren 600-800 m yüksekliklere kadar maki toplulukları ile akrışık olarak kızılçam ormanları görülür Makilerin cılızlaştığı ve toprak örtüsünün inceldiği alanlarda, çoğunlukla dikenli çalılardan oluşan ve “garik” adı verilen bir bitki topluluğu görülür ve genellikle İzmir civarı ile Karaburun yarımadası ve Bodrum civarında yaygındır Orman alanları Ege Bölümü’nün alçak kesimlerinde makiliklerin, İçbatı Anadolu’da ise step görünüşlü alanları üstünde yer alır Ormanların alt basamaklarında çeşitli meşelere rastlanır;iğne yapraklı ormanlar arasında en yaygın tür kızılçam ve karaçamdır Ayrıca Kozak Dağı’nda fıstık çamı yaygındır Türkiye’nin en önemli çamfıstığı üretim alanıdır Bütün kıyı kesimlerde zeytinliklere rastlanır Kuzeyden gelen soğuk hava etkilerinden korunan turunçgiller bölgenin güneyine sığınmıştır Ayrıca kekik, adaçayı, lavanta çiçeği gibi kokulu bitkiler ve Akdeniz iklimine uyan kaktüsler, frank inciri gibi bitkilerde yaygındır Maki türleri arasında çeşitli meşe türleri (pırnal meşesi, palamut meşesi) kocayamiş, mersin ağacı, defne, yabani zeytinlere rastlanır

Afyonkarahisar Şifalı kaplıcaları, kaymak şekeri ve haşhaşı ile tanınan il Afyon'a komşu iller arasında Eskişehir, Kütahya, Denizli, Uşak, Burdur, Isparta ve Konya yer alır 29° 40' ve 31° 43' doğu boylamları ile 37° 45' ve 39° 17' kuzey enlemleri arasındadır Ege Bölgesi’nin Akdeniz’e ve İç Anadolu Bölgesi'ne açılan kapısı ve önemli bir kültür merkezidir

ŞehirlerBölgenin en kalabalık nüfuslı kenti

İzmir;
İzmir, Türkiye'nin nüfus, sanayi, ticaret, turizm ve kültür yönlerinden üçüncü büyük şehridir

Tarihi ve tabii güzellikleri ile de Türkiye'nin en güzel llerinden biridir 37° 45' ve 39° 15' kuzey enlemleri ile 26° 15' ve 28° 20' doğu boylamları arasında yer alır Balıkesir, Manisa, Aydın ve Ege Denizi ile çevrilidir İzmir, renkli bir tabiata, zengin bir tarihi mirasa ve bol ürün veren topraklara sahip bir ildir Trafik plaka numarası 35'tir

İstanbul ve
İstanbul, Marmara Bölgesi'nde il ve Türkiye'nin en büyük kenti Tarih boyunca çeşitli imparatorluklara başkentlik yapan, 133 milyar dolarlık yıllık üretimiyle Dünyada 34 sırada yer alır Türkiye'nin kültür ve finans merkezidir İstanbul, 41° K, 29° D koordinatlarında yer alır Marmara kıyısı ve İstanbul Boğazı (Boğaziçi) boyunca, Haliç'i de çevreleyecek şekilde Türkiye'nin kuzeybatısında kurulmuştur

Ankara’dan sonra
Ankara, Türkiye Cumhuriyeti'nin Başkenti, dünyanın 40 büyük şehri Nüfusu 2007 nüfus sayımına göre 4466756 kişidir Topraklarının büyük bölümü İç Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Sakarya bölümünde yer alan Ankara ilinin merkez kenti'dir Rakımı ortalama 890 metredir

Türkiye’nin üçüncü büyük yerleşme merkezidir Karalar içine derin biçimde sokulan ve aynı adı taşıyan bir körfezin bitim yerinde kurulmuş olan İzmir, coğrafi konumu sayesinde Batı Anadolu’da çok geniş bir alanın ticaret limanı (İzmir’e gelen mallar, gemilere yüklenmeden önce kentte işlenir) ve ülkemizin İstanbul ‘dan sonra ikinci büyük ticaret merkezi haline gelmiştir Kent İzmir Körfezi bitiminde bir ayçe (hilal) biçiminde yayılır; kuzeyde Bostanlı’dan başlayan bu ayçe, 27 km’yi aşkın bir eğri oluşturarak, körfezin güneyinde Üçkuyular’da sona erer; daha sonra, Balçova, İnciraltı gibi yerleşmelerde batıya doğru uzanır

Eskiçağ’da İonia’dan gelen göçmenlerin Bayraklı ve Bornova arasında, o zamanlar deniz kıyısında bulunan bir tepe üstünde kurdukları sanılan kent (Smyrna) Pagoa Dağı (Kadife Kale) eteğinde ikinci kez kurulmuş, Roma ve Bizans egemenliklerinden sonra 1424’te Osmanlı topraklarına katılmış, 1919’da Yunanlılar tarafından işgal edilmiş, 1922’de de kurtarılmıştır


Bölgenin ikinci büyük kenti Denizli’nin topraklarının büyük bir bölümü, Pamukkale havzasında ve çevresindeki tepelik, dağlık alanda yer alır Selefkilerden Antiokhos 2’nin karısının adı (Laokide) adı verilerek kurulan kent, Selefkiler ve Bizanslılardan sonra da günümüzdeki yerine taşınmış, yeni kurulduğu yerde bulunan Doğuzlu Köyü’nün adı zamanla Denizli’ye çevrilmiştir


Bölgenin üçüncü, İçbatı Anadolu Bölümü’ünde başlıca kenti olan Kütahya, Eskiçağ’da, geniş bir ovanın kenarında yükselen Yellice Dağı eteklerinde, Hisar Tepesi adı verilen yerde kurulmuş, Ortaçağ’da Bizans döneminde Kotyaion adıyla oldukça gelişmiştir Günümüzde hisar kalıntılarının bulunduğu tepenin eteklerinden kuzeydeki ovaya doğru yayılan kentin etkinlik merkezi, Hisar tepesi önünde yer alır Önemli sanayi ve havacılık merkezidir Bölgenin dördüncü büyük kenti Manisa, Eskiçağ’da aynı adı taşıyan dağın (Magnesia) kuzey eteklerinde kurulmuş, Roma döneminde gelişmiş, Bizanslılardan 14yy başlarında Saruhanoğulları’na kısa bir süre sonra da Osmanlılara geçmiş, bir süre şehzadelerin valilik yaptıkları bir merkez olmuş ve önemli anıtlarla süslenmiştir Ekonomi

TARIM:

Ege Bölgesi’nde nüfusun çoğunluğu iklim toprak koşulları ve ulaşım kolaylıklarının da elverişliliğiyle geçimini tarımdan sağlar Ege bölümünde Akdeniz iklimine uygun bazı bitkiler (zeytin,üzüm, vb) ağır basar Ege bölümünden, İçbatı Anadolu bölümüne geçildikçe, tarımın niteliği değişir; tahıl ekimi artar ve hayvancılık geçimde daha önemli yer tutar Tahıl ekiminde buğday başta gelir, onu arpa ve mısır izler Buğday özellikle Afyon ve Denizli’de üretilir bu illeri İzmir, Aydın ve Muğla izler Arpa ise Afyon ve Manisa illerinde, mısırın da başlıca ekim alanı Manisa’dır Pirinç ekimine ovalarda az miktarda yer verilir Bölgede yaş ve kuru sebze üretimine de önem verilir İklim koşulları uygun olduğu için, turfanda sebze (domates, fasulye vb) yetiştirilerek öbür bölgelere yollanır Soğan ve patates ekimi yaygındır; baklagillerden en çok nohut ekilir Kavun ve karpuz üretimi de yaygın biçimde yapılmaktadır

Bölgede yatiştirilen sanayi bitkileri arasında tütün, pamuk, susam, keten ve şekerpancarı baş sıralarda yer alır Edrmit Körfezi kıyıları yağ zeytini üretimi kesir ağaç sayısı bakımından başta gelir bakımından önemlidir Üzüm bağlarına da bölgenin her yerinde rastlanır Üzüm ayrıca şarap ve pekmez yapımında da kullanılır Kuru üzüm İzmir yöresinde, kış soğuna dayanamayan incir ise kıyı kesimlerde yetişir Ülkemizdeki incir ağaçlarının yaklaşık olarak %81’i Ege Bölgesi’ndedir Turunçgiller bölgenin özellikle güney kesiminde yetişir; Bodrum’da mandalina; Aydın ve Nazilli arasında portakal yetişir

HAYVANCILIK:

Ege bölgesinde hayvancılık çok gelişmemiştir Üstelik yakın dönemde otlakların daralması nedeniyle, hayvan sayısında azalma gözlenmektedir Kıyı kesimde daha çok kıl keçisi, tiftik keçisi ve koyun, iç kesimlerde sığır ve manda besiciliği yaygındır Balıkçılık ise eski önemini kaybetmiştir özellikle İzmir Körfezi’nin sularını pis olmasından dolayı Yine eski önemini yitirmiş olmakla birlikte Bodrum kıyılarında sünger avcılığı yapılmaktadır

YERALTI KAYNAKLARI:

Ege Bölge’si yeraltı kaynakları bakımından oldukça zengindir; ama madenlerin birçoğu İlkçağ’dan beri işletildiğinden, tükenmiştir Bölgede yaygın olan linyit yatakları, Kütahya ve Soma yörelerinde toplanmıştır Kütahya yöresindeki linyitlerin işletilmesi Kütahya-Balıkesir demiryolunun yapılmasıyla kolaylaşmıştır İşletilen yataklardan biri Değirmisaz havzasıdır; Tunçbilek bölgesindeki yataklarsa daha önemlidir Soma’dan da oldukça iyi nitelikli linyit kömürü çıkarılmaktadır Demire katılarak çelik elde etmeye yarayan krom, Kütahya ve Balıkesir arasındaki yataklardan Çardı’da çıkarılırken, günümüzde bu ocak tükendiği için bırakılmış, onun yerine Dağardı ve Dursunbey dolaylarındaki ocaklar işletilmeye açılmıştır Bölgedeki çok sayıda demir yatağının başlıcaları Edremit yöresinde, Ayvalık’ın güneyinde ve Simav çevresinde yer alır; Selçuk, Uşak ve Tire’de zımpara yatakları işletilir Ayrıca çeşitli mermer, civa, bor, manganez yatakları vardır Türkiye’nin en önemli maden suyu Afyon dolaylarında Kızılay tarafından işletilmekte İzmir’in Çamaltı tuzlalarından da Türkiye’nin toplam tuz ürünün 3/5’ü elde edilmektedir



SANAYİ ETKİNLİKLERİ:

Ege bölgesi Türkiye’de Marmara Bölgesi’nden sonra ikinci sırada yer alır Özellikle İzmir’de toplanmış olan başlıca sanayi kolları arasında dokumacılık, makine ve madeni eşya yapımı, besin sanayisi (un, makarna, konserve fabrikaları), tütün işletmeciliği sayılabilir Pamuklu, dokumacılık, İzmir’in yanı sıra Aydın, Nazilli, Denizli, ve Uşak’ta gelişmiştir Yağ sanayisi tesisleri özellikle Edremit-Ayvalık yöresinde, şeker fabrikaları Uşak, Kütahya ve Afyon’da yer alır Uşak, Kula, Gördes ve Simav’da halıcılık gelişmiştir

ULAŞIM:

Ege Bölgesi ulaşım bakımından Türkiye’nin işlek bölgelerindendir Doğu-batı doğrultulu vadi olukları, karayollarının iç kesimlere kadar ulaşmasına olanak verir Bölge çeşitli demiryolu hatlarıyla öbür bölgelere bağlanır (Ülkemizde ilk demiryolu hattı olan İzmir-Aydın hattı, 1856’da Ege Bölgesi’nde hizmete girmiştir) Karayolları ve demiryolları, İçbatı Anadolu’da Afyon ve Kütahya’da düğümlenir Denizyolları açısından İzmir limanı (ticaret etkinlikleri bu limanda toplanmıştır) dışında önemli liman yoktur Turizm bakımındansa Bodrum, Kuşadası, Güllük, Datça ve Marmaris limanları önemlidir İzmir düzenli hava seferleriyle de İstanbul ve Ankara’yla bağlantı kurmaktadır

Tarihi eserler ve turistik bilgiler

Ege Bölgesi’nin turizm bakımından zengin bir doğal ve kültürel yapısı vardır Dağların kıyıya dik olarak uzanması, son derece girintili çıkıntılı bir kıyı şeridi yaratmıştır ( Ege denizi kıyılarının toplam uzunluğu 593km’dir) ve doğal kumsalların denize girmeye son derece elverişli olmalarının yanı sıra, yüksek kıyılarda da çekici görünümleriyle ilgi toplarlar Ayrıca yöredeki bük (Akbük, Gökçeler bükü, Değirmen bükü, Palamut bükü, Kargıbük, vb), özellikle son yıllarda iyice yaygınlaşan yat turizminde, yatlara doğal liman işlevi gören; “Mavi Yolculuk” adıyla yaygınlaşan ve kıyının Kuşadası’ndan Antalya’ya kadar olan koylarını dolaşan yat turizmi, bölgeye önemli miktarda yerli ve yabancı turist çekmektedir; ülkemizin başlıca üç yat limanı (Kuşadası, Çeşme ve Bodrum yat limanları) da bu kıyılardadır

Ege Bölgesi’nde egemen olan Akdeniz ikliminin yumuşak niteliği de, turizme son derece elverişlidir: Kışların geç geçmesi, yazın güneşlenme olanakları, deniz suyu sıcaklıklarının uygunluğu çok sayıda turist çeker Ege Denizi’nde deniz suyu sıcaklıkları, kuzeyden güneye doğru artar ve denize girme süresi de bu doğrultuda uzar: Kıyılarda kuzeyden İzmir’e kadar yılda beş ay olan denize girme süresi,
Türkiye Cumhuriyeti, Kuzey yarımkürede, Avrupa ve Asya kıtalarının kesişme noktasında bulunan bir ülke Ülke topraklarının büyük bir bölümü Anadolu yarımadasında, kalanı ise Balkan Yarımadası'nın uzantısı olan Trakya'da bulunur Ülkenin üç yanı Akdeniz, Karadeniz ve bu iki denizi birbirine bağlayan Boğazlar ile Marmara Denizi ve Ege Denizi ile çevrilidir Komşuları Yunanistan, Bulgaristan, Gürcistan, Ermenistan, İran, Irak ve Suriye'dir

Kuşadası’ndan sonra artmaya başlar ve
Kuşadası, Aydın iline bağlı bir ilçedir İl merkezine 71 kilometre uzaklıkta, Ege Bölgesi'nin denizle buluştuğu kıyı şeridinde yer almaktadır Kuzeyde Selçuk ve Pamucak, güneyde Milli Park'ın bulunduğu Dilek Yarımadası ile sınırlanan ilçe merkezi, İzmir, Efes, Meryemana, Milet, Didim, Pamukkale, Marmaris, Bodrum gibi önemli turistik merkezlerin odağında bulunmaktadır

Bodrum’da sekiz ayı bulur

Ege Bölgesi’nde yer alan kaplıca ve içmecelerde sağlık turizmi açısından da ilgi görmektedir: Denizli’de Karahayıt ve Pamukkale kaplıcaları; İzmir’de Balçova, Dikili, Davutlar,


Çeşme ve Şifne kaplıcaları; Seferhisar’ın güneyinde Doğanbey kaplıcası; Kütahya’da Simav-Gediz, Yoncalı, Harlek ve Murat Dağı kaplıcaları ve içmeceleri ile Eynal kaplıcalarıdır, Manisa’da Kurşunlu kaplıcası ve Sart kaplıcası; Afyon Sandıklı’da Sandıklı, Gazlıgöl ve Hüdayi kaplıcaları ve içmeceleri yer alır; İzmir’de Urla içmeceleri Özellikle Pamukkale sıcaksu kaynakları, çok eski dönemlerden bu yana bilinmekte ve ilgi çekmektedir Pamukkale’nin özelliklerinden biri de travertenleridir: Sıcak maden suları, aşağı döküldükleri dağın yamaçlarını beyaz traverten taraçaları haline getirmiştir (yöreye Pamukkale adı, suyun kapsadığı kalsiyum karbonat nedeniyle oluşan beyazlıktan ötürü verilmiştir) Travertenleri sayesinde çok sayıda turisti çeker

Bölgede doğal ve tarihsel güzellikleri korumak amacıyla iki Ulusal park düzenlenmiştir Bunlardan Dilek Yarımadası Ulusal Parkı, Aydın ilinin Kuşadası ve Söke ilçeleri sınırları içinde yer alır ve Akdeniz bitki örtüsünün en güzel örneklerini kapsar Ayrıca İonialılar’dan kalma kalıntılar, arkeoloji açısından önemlidir Manisa ilinin yamaçlarına yasladığı Spildağı üstündeki Spildağı Ulusal Parkı’ysa, 1500m’yi bulan yükseltisiyse yazın Manisa’nın sıcağından kaçanlara barınak oluşturur (Osmanlılar döneminde bir devre adını veren Manisa lalesi, burada doğal olarak yetişir) Ayrıca bu ulusal park da, Eskiçağ kalıntılarını kapsar Bölgenin çeşitli illerinde düzenlenmiş Ormaniçi Dinlenme Yeri de, yerli ve yabancı turistlere çeşitli hizmetler sunar

Ege Bölgesi, arkeoloji ve tarih özellikleriyle de bol bol turist çeker: İzmir’de
Çeşme Alm Quelle, Brunnen, Fr Fontaine, İng Fountain Kaynaktan çıkan suyun bir depoda toplanarak veya kaynaktan borularla getirilerek akıtılan suyun toplandığı lüleli veya musluklu bir hazne şeklinde taştan, mermerden veya herhangi bir malzemeden yapılmış umumi su alma yeri Farsça bir kelime olup “çeşm” sözünden gelmektedir Bu söz Türkçede “göz”e karşılık olup, “su kaynağı” manasındadır Türkçede suyun kaynağına “göze” veya “göz” dendiği gibi Farsç

Efes ve
Efes, kuruluşu Cilalı Taş Devri MÖ 6000 yıllarına dayanan, İzmir'in Selçuk ilçesinin 3 km uzağında bulunan antik kent

Bergama; Denizli’de Pamukkale (Hierapolis); Aydın’da Priene, Miletos,


Didim, Afrodisias,
Didim, Aydın'ın turistik bir ilçe

Datça’da Knidos: Bodrum’da

Halikarnassos; Manisa’da Sart yıkıntıları Dünyanın yedi harikasından ikisi Ege Bölgesi’ndedir (Efes Artemis tapınağı ve Halikarnassos Mausoleion’u) Ayrıca, Selçuk’ta Meryem Ana’nın Evi ve
Halikarnassos, Bodrum'un antik çağlardaki ismi

Sen Jan Kilisesi, Didim’de Apollon tapınağı, çok sayıda yabancı turist çekmektedir Günümüzde Ege Denizi kıyısındaki Akçay, Ören, Ayvalık, Foça, Çeşme, Kuşadası, Didim, Güllük, Bodrum, Datça,
Güllük, Milas; Muğla'nın Milas, Muğla|Milas ilçesine bağlı ve Güllük Körfezi'nde yer alan bir belde;

Marmaris gibi yerleşim merkezlerimiz, yaz mevsiminde gerçek birer turizm odağı haline gelmiştir
Marmaris, Ege Bölgesi'nde Muğla iline bağlı bir ilçe merkezidir

EGE BÖLGESİ
COĞRAFİ KONUM

Türkiye’nin batısını oluşturan bölge, ismini Ege Denizi’nden almıştır Türkiye yüzölçümünün % 10'una sahiptir Yüzölçüm bakımından bölgeler arasında beşinci sırada bulunur

YER ŞEKİLLERİ

Bölgedeki yer şekillerinin bir kısmı yer kabuğu hareketleri ile oluşan (Orojenez-Dağ oluşumu) kırılmalarla meydana gelmiştir
Kırılma yerlerinde yükselen yerler Horst (dağ), çöken yerler de Graben'i (çöküntü ovası) oluşturmuştur Horst ve graben oluşumunun en fazla olduğu bölgemizdir

Horstlar

Kaz Dağı, Madra Dağı, Yunt Dağı , Bozdağlar, Aydın Dağları ve Menteşe Dağları’dır

Grabenler

Bakırçay, Gediz, KMenderes ve BMenderes’tir Bölgenin batısında dağlar kıyıya dik uzanmıştır Bunun sonucunda;
•Girinti-çıkıntı fazladır Bir çok koy ve körfez oluşmuştur Körfezler;Edremit, Dikili, Çandarlı, İzmir, Kuşadası, Güllük ve Gökova’dır
•İç kesimlere ulaşım kolaydır Limanların hinterlandı (ard bölgesi) geniştir
•Deniz etkisi iç kesimlere kadar sokulabilir
•Kıta sahanlığı (kıyıdan 200 m derinliğe kadar olan deniz) geniştir
•Enine kıyı tipi oluşmuştur (Edremit-Kuşadası kıyıları)
Ege Denizi’ne dik uzanan dağlar arasındaki çöküntü ovalarından denize ulaşan akarsular döküldükleri yerde delta ovaları oluştururlar Bunlar; Bakırçay, Gediz (Menemen), Büyük ve Küçük Menderes Delta ovalarıdır
Bölgenin güney batısında (Menteşe yöresinde) dağların uzanışı değişmiştir Dağlar burada KBatı - GDoğu yönlüdür Bu kıyılarda akarsu vadilerinin deniz suları altında kalması sonucu oluşan kıyı tipine Ria tipi kıyılar denir
Bölgede fay hatları fazla olduğundan deprem ihtimali fazladır

Manisa- Kula çevresinde volkanizma ile oluşmuş küçük koniler vardır

İç kesimlerde yükselti artmakta ve dağların doğrultusu değişmektedir Burada en önemli yüksek düzlük Yazılıkaya Platosu’dur

AKARSU VE GÖLLERİ

Bölgenin başlıca akarsularıBakırçay, Gediz,Küçük Menderes ve Büyük Menderes akarsularıdır Bu akarsular İç Batı Anadolu dağlarından doğar ve çöküntü ovalarından geçerek Ege Denizi’ne dökülür
Yatak eğimleri az olduğundan akarsularda menderes olayının en fazla görüldüğü bölgemizdir

Başlıca gölleri Marmara ve Bafa( Çamiçi) gölleridir Bu göller oluşum bakımından alüvyon set gölüne örnektir



Bölgede ayrıca Gediz’deDemirköprü,BMenderes üzerinde Kemer ve Adıgüzel baraj gölleri vardır

İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ

Bölgenin batısında olan iklim Akdeniz İklimi görülür Dağların uzanışından dolayı bu iklimin etki alanı iç kesimlere (100-150 km) kadar genişlemiştir
Bölgenin iç ve yüksek kesimlerinde Karasal İklim hakimdir
Bölgede güneyden kuzeyeenlemin etkisiyle, batıdan doğuya doğru yükseltinin etkisiyle sıcaklıklar azalır

Akdeniz ikliminin etkili olduğu yerlerde kışlar ılık ve yağmurlu iken, karasal iklimin görüldüğü yerlerde kışlar soğuk ve kar yağışlıdır


Akdeniz ikliminin etkili olduğu yerlerde kışlar ılık ve yağmurlu iken, karasal iklimin görüldüğü yerlerde kışlar soğuk ve kar yağışlıdır

NÜFUS VE YERLEŞME

Ege Bölgesi yaklaşık 9,3 milyon nüfusu ile nüfus bakımından üçüncü sıradadır Nüfus yoğunluğu (109,4 kişi/km²)Türkiye ortalamasının üzerindedir


Coğrafi Bölge
Nüfus
Gerçek Alan (km²)
Yoğunluk (kişi/km²)
Marmara

20 724 950
67 306
308

İç Anadolu

11 327 675
163057
69,9

Ege

9 299 322
93139
109,4

Akdeniz

9 024 884
122927
73,9

Karadeniz

7 462 451
143537
51

G Doğu Anadolu

6 636 391
59176
108,8

Doğu Anadolu

6 110 583
165436
35,7

Türkiye
70 586 256

814 578
86,6

Marmara Bölgesi'nden sonra en fazla göç alan bölgemizdir Yaz döneminde bölgenin batısında turizm ve tarım işçi göçünden dolayı da mevsimlik nüfus artışı görülür
Önemli yerleşim merkezlerinin çoğu kıyılarda ve verimli tarımalanlarının bulunduğu akarsu vadilerinde toplanmıştır


İç kesimlerde nüfus seyrektir Sebepleri; iklimin karasal olması, sanayinin gelişmemesidir
Kıyıda Menteşe yöresi yer şekillerinin engebeli olmasından dolayı seyrek nüfuslanmıştır

TARIM VE HAYVANCILIK

Bölgenin batısında bulunan verimli tarım alanlarında iklim şartları da elverişli olduğu için ticari tarım ürün çeşitliliği fazladır Yetiştirilen ürünler;

ZEYTİN

Bölgenin batısındaki çöküntü ovaları ve kenarlarında tarımı yapılabilmektedir En fazla Edremit-Ayvalık-Burhaniye çevresinde yoğunluk kazanmıştır

ÜZÜM

Manisa, İzmir ve Denizli çevresinde üretilen çekirdeksiz üzümler kurutulmaktadır Önemli ihracat ürünümüzdür

İNCİR

En fazla Aydın çevresinde (Bve KMenderes ovalarında) tarımı yapılmaktadır

TÜTÜN

Bölgenin batısında Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Denizli çevrelerinde tarımı gelişmiştir

PATATES

İzmir-Ödemiş ve Afyon çevresinde yoğun olarak tarımı yapılır

TURUNÇGİLLER

Bölgenin batısında İzmir’e kadar olan güney kıyılarında tarımı yapılır Ayrıca iç kesimlere kadar (150-200 km) da sokulabilmektedir Sebebi; dağların denize dik olmasıdır

SEBZELER

Bölgenin batısında kışların ılık geçmesi ve güneşli gün sayısının fazla olmasından dolayı seracılık faaliyetleri ile sebze üretimi bütün yıl yapılabilmektedir

BUĞDAY & ARPA

Bölgenin her yerinde buğday yetiştirilebilmektedir Ancak daha çok İç Batı Anadolu Bölümünde tarımı gelişmiştir

ŞPANCARI

Afyon , Uşak, Kütahya çevresinde tarımı gelişmiştir

HAŞHAŞ

Afyon başta olmak üzere Uşak, Kütahya, Denizli çevresinde tarımı yapılmaktadır

HAYVANCILIK

Özellikle İç Batı Anadolu’da küçükbaş hayvancılık gelişmiştir
Menteşe yöresinde arıcılık,
Kıyılarda balıkçılık ( Bodrum-Marmaris kıyılarında sünger avcılığı da yapılır),
Büyük kentler çevresinde (İzmir-Manisa-Denizli) kümes hayvancılığı
Şeker fabrikaları ile büyük kentler çevresinde büyükbaş hayvancılık yapılmaktadır

YERALTI KAYNAKLARI

LİNYİT

Türkiye’de linyitin en fazla çıkarıldığı ve en kaliteli linyitlerin bulunduğu bölgemizdir Linyit yatakları fazla olduğu için termik santraller de fazladır

Bölgede Linyit; Manisa(Soma),Aydın,Muğla (Yatağan ),Kütahya (Tavşanlı,Tunçbilek, Seyit Ömer, Değirmisaz) ve Denizli çevresinde çıkarılmaktadır

Demir: Edremit (Kaz dağı) çevresinde çıkarılır

Bor Mineralleri:Kütahya-Emet

Tuz: İzmir-Çamaltı Tuzlası

Mermer: Afyon, Uşak, Denizli, Kütahya, Manisa çevresi

Zımparataşı: İzmir ,Aydın, Muğla çevresi

Altın: İzmir (Bergama), Uşak (Ulubey-Eşme)

Jeotermel Enerji: Bölgede fay hatları geniş alan kapladığından jeotermal kaynaklar bakımından zengindir

SANAYİ

Marmara Bölgesinden sonra sanayinin en fazla geliştiği bölgemizdir Bunun sebebi, bölgede ulaşım,sermaye,hammadde ve işgücü gibi imkanların fazla olmasıdır
Sanayi daha çok kıyı şeridinde ve ovalar çevresinde gelişmiştir Tekstil, petro-kimya, makine ve gıda sanayisi bölgede gelişen başlıca sanayi dallarıdır

Başlıca Sanayi Kolları

Dokuma:Denizli, Aydın (Nazilli) İzmir, Uşak

Petro-kimya:İzmir-Aliağa

Şeker:Afyon, Kütahya, Uşak

Çini-porselen: Kütahya

Gübre:Kütahya ,İzmir

Elektronik ve Elektrikli ev aletleri: Manisa, İzmir

Sigara:İzmir, Manisa

Demir-çelik:İzmir

Mobilya:İzmir (Karabağlar)

Deri:İzmir, Manisa, Denizli, Uşak

Halı-Kilim:Manisa (Kula,Demirci, Gördes), Uşak -Eşme, Muğla-Milas, Denizli-Tavas

Cam:Denizli, Kütahya

Otomotiv:İzmir

Seramik:Kütahya , Manisa (Turgutlu-Akhisar) , Uşak

Battaniye:Uşak

Termik Santral:Muğla (Yatağan-Gökova), Manisa-Soma, Kütahya( Tunçbilek-Seyitömer)

TİCARET

Bölge Türkiye’nin dış ticareti açısından önemli bir yere sahiptir Bölgede üretilen tütün, pamuk, üzüm, incir gibi bir çok tarım ürünü ile bor gibi bazı madenler ihraç edilmektedir Bir çok sanayi kuruluşunun hammaddesi deniz yoluyla ülkemize getirilir

Her yıl düzenlenen Uluslararası İzmir Fuarı, ülkemiz dış ticareti açısından önemli bir yere sahiptir

TURİZM

Ege Bölgesi’nin sahip olduğu tarihi ve doğal güzellikler turizmin gelişmesine neden olmuştur

BÖLÜMLERİ
ASIL EGE (KIYI EGE) BÖLÜMÜ

Bölümün başlıca illeri; İzmir, Manisa, Aydın, Denizli ve Muğla’dır
Başlıca yer şekillerini kıyıya dik uzanan dağlar (horst) ve bu dağlar arasındaki çöküntü ovaları (graben) oluşturur
Akdeniz iklimi görülür Tarım ürün çeşidi fazladır Başlıca tarımürünleri zeytin, pamuk, üzüm, tütün, turunçgiller, buğday, patates, sebze ve meyvelerdir
Ekonomisinde tarım, sanayi, ticaret ve turizm önemli yer tutar
Bölgenin nüfus yoğunluğu fazla olan bölümüdür Nüfus kıyı şeridinde ve çöküntü ovaları çevresinde yoğunlaşır Bölümün nüfusu göçlerle sürekli artmaktadır
Bölümün en büyük şehri İzmir’dir İzmir bölgenin en önemli sanayi,ticaret, tarım, kültür, turizm ve liman kentidir


İÇ BATI ANADOLU BÖLÜMÜ

Bölümün başlıca illerini; Afyon, Uşak ve Kütahya’dır Bölüm plato görünümlü düzlükler ile tek tek dağlardan oluşur Bölgenin en geniş platosu Afyon ve çevresindeki Yazılıkaya Platosu’dur
Karasal iklim görülür Tarım ürün çeşidi azdır Başlıca tarım ürünleri; buğday, arpa, nohut, şpancarı , haşhaşve patatestir
Bölümde daha çok küçükbaş hayvancılık gelişmiştir Şeker fabrikaları çevresinde de büyükbaş hayvancılık yapılmaktadır
Türkiye linyit üretiminin yarıdan fazlasını karşılar
Mermer üretimi fazladır
Bölümde sanayi yeterince gelişmemiştir Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanır
Nüfus yoğunluğu Kıyı Ege Bölümüne göre azdır
Asıl Ege Bölümü ile İç batı Anadolu Bölümü yer altı kaynakları bakımından benzerlik gösterirler Diğer özellikleri farklıdır