Molekül Nedir?elementin, Kimyasal Bileşiğin, Suyun Molekülü, Moleküllerin Hareketi

Molekül nedir?elementin, kimyasal bileşiğin, suyun molekülü, moleküllerin hareketi

MOLEKÜL, herhangi bir maddenin, bütün kimyasal özellikleri değişmeksizin aynı kalacak biçimde bölünebileceği en küçük parçasıdır Moleküller atomlardan oluşur Herhangi bir elementin molekülü, bir ya da birden çok, ama hepsi aynı tür atomdan oluşur; oysa bir kimyasal bileşiğin molekülünde iki ya da daha çok değişik elementin atomları bulunur Hidrojen elementinin molekülünde iki hidrojen atomu vardır; bir hidrojen ve oksijen bileşiği olan suyun molekülünde ise, iki hidrojen atomu ile bir oksijen atomu bulunur Öte yandan daha karmaşık bir bileşik olan ve bitkilere yeşil rengini veren klorofil, beş değişik elementin 136 atomundan oluşan bir moleküle sahiptir (bak ATOM, KİMYASAL ELEMENTLER)

Kimyasal formülü H2O olan bir su molekülü, ancak hidrojen ve oksijene ayrıştırılarak bölünebilir Her ikisi de gaz olan hidrojen ve oksijen molekülleri, birbirlerinden olduğu kadar, birleştiklerinde oluşturdukları sudan da çok farklı özelliklere sahiptir
Herhangi bir maddenin katı, sıvı ya da gaz halinde bulunması, moleküllerinin davranışına bağlıdır Katılarda moleküller birbirlerine çok yakın, sıkışık biçimde bir arada bulunurlar; bunun sonucunda ortaya çıkan sıkı ve kararlı yapı, katı maddenin biçimini korumasını sağlar Bilim adamları, katı maddelerin moleküllerin-deki atomların yerleşim düzenini saptamışlar ve çok sayıda değişik yerleşim düzeninin bulunduğunu ortaya çıkarmışlardır

Sıvılarda ise moleküllerin konumu sabit değildir ve bunlar birbirlerinin üzerinden kayabilir Bu nedenle sıvılar, hacimlerinde herhangi bir değişiklik olmaksızın kolayca biçim değiştirebilir Öte yandan gazlarda moleküller birbirlerinden o kadar uzaktır ki, kapladıkları hacimde serbestçe hareket edebilirler Bu nedenle de gazlar genleşerek, yani yayılarak bulundukları kabı doldurur Ayrıca katı ve sıvıların tersine gazlar iyice sıkıştırılarak küçük bir hacme sığdırılabilir Oksijen molekülleri normal sıcaklıklarda, saniyede yaklaşık 450 metre hızla hareket eder; hidrojen molekülleri ise bunun neredeyse dört katı kadar bir hızla hareket eder Ama moleküller birbirleriyle çarpıştıklarından fazla uzağa gidemezler (bak Gaz;KATI; SIVI)


Bir maddedeki moleküllerin hareketi, o maddenin sıcaklığına bağlıdır Herhangi bir cisimdeki moleküllerin tüm enerjisi çekilip alınabilseydi, cismin sıcaklığı "mutlak sıfır"a (yaklaşık —273°C) düşer ve moleküller tümüyle hareketsiz duruma gelirdi Bir madde ne kadar ısıtılırsa molekülleri de o kadar hızlı hareket eder Isı enerjisi, kinetik enerji denen hareket enerjisine dönüşür (bak ENERJİ; Isı)

Katılarda ise moleküller yer değiştirmez ve yalnızca bulundukları yerde titreşebilir Katıların sıcaklığı ne kadar yükselirse, moleküllerinin titreşimi de o kadar hızlanır Kızgın bir demirde moleküller o kadar hızlı titreşir ki, demire dokunduğumuzda moleküllerin bu hareketini elimizi yakan bir sıcak biçiminde duyumsayabiliriz Çaydanlıktaki su kaynadığı zaman, su molekülleri o kadar hızlı hareket etmeye başlar ki, artık sudaki gibi bir arada durmazlar ve birbirlerinden iyice uzaklaşarak gaz haline, yani buhara dönüşürler (bak BUHARLAŞMA; MADDE: Sü)

Moleküller aslında çok ufak parçacıklardır; örneğin, ortalama büyüklükteki bir balonu dolduran bir gazda, bütünüyle balon hacmine saçılmış durumda bulunan yaklaşık 80000000000000000000000 molekül vardır Canlıların hücrelerinde bulunan pek çok madde, yüz binlerce atomdan yapılı dev moleküllerden oluşur Bu tür moleküllere makromolekül denir (makro sözcüğü, "büyük" anlamına gelen Eski Yunanca bir sözcüktür) Proteinler, selüloz ve kalıtım maddeleri olan DNA (deoksiribonükleik asit), mak-romoleküllü organik maddelerdir (bak KALITIM VE GENETİK) Makromoleküller, elektron mikroskopu altında görülebilir (bak MİKROSKOP)

Günümüzde kimyacıların yapay olarak üretebildikleri maddelerin pek çoğu örneğin plastikler, yapay kauçuklar, silikonlar uzun atom zincirlerinden ya da katmanlarından oluşan ve polimer denen makromoleküller-dir Böyle bir maddenin özellikleri ve davranışı, atomlarının birbirine bağlanma biçimine bağlıdır Örneğin polietilen elde etmek için, etilen moleküllerinin zincir biçiminde birbirine bağlanması gerekir

Bilimsel çalışmalarda çoğu zaman moleküllerin kütlelerinin bilinmesi ve hesaba katılması gerekir; ama moleküller o kadar küçük parçacıklardır ki, bunların kütlesini gram cinsinden ölçmek olanaksızdır Bu nedenle bilim adamları, bağıl molekül kütlesi denen bir ölçüden yararlanırlar

Eskiden molekül ağırlığı denen bağıl molekül kütlesi, o molekülün kütlesinin bir hidrojen atomunun kütlesinin kaç katı olduğunu gösterirdi Gerçek bağıl molekül kütlesi değerleri, moleküllerin, bağıl atom kütlesi tam 12 olan karbon-12 izotopuyla (C12) karşılaştırılması yoluyla belirlenir Buna göre, oksijenin bağıl atom kütlesi (eskiden atom ağırlığı denirdi) 16'dır Amonyağın (NH3) bağıl molekül kütlesi ise 17'dir, çünkü amonyak molekülü bir azot atomu (bağıl atom kütlesi 14) ile üç hidrojen atomundan (her birinin bağıl atom kütlesi 1) oluşur
Maddenin moleküllerden oluştuğu düşüncesini ilk olarak İtalyan bilim adamı Amedeo Avogadro (1776-1856) ortaya atmıştır

Hidrojen depolama
yeni 1000 yılın yakıtı
Elementler - Hidrojen Sembol: H
Molekül nedir?elementin, kimyasal bileşiğin, suyun molekülü, moleküllerin hareketi
kimyasal bağlar
Kimyasal bağlar-moleküller arası bağlar,metalik bağlar,kovalent bağlar,iyonik bağlar
Bileşik-Atomlar rasgele birleşmez-Bir atomun başka bir atomla birleşebilme yeteneği
Hidrojen Bombası nedir

Aynı elemanın birden fazla atomunun birleşmesiyle meydana gelen atom gurubuna Molekül denir moleküldeki atom sayısı en az iki tanedir Fakat soygazlarda olduğu gibi bir atomluk moleküller de vardır


element veya bileşikleri oluşturan ve onların özgül niteliklerini gösteren en küçük birim, madde fizik Fiziksel kimyada bir veya birkaç atomun birleşmesinden oluşan, birkaç çekirdek veya elektronlu yapı


Bu açıklamadan kolayca anlaşılacağı gibi, bütün cisimler moleküllerden meydana gelmiştir Gazlarda ve sıvılarda moleküller, serbesttir hareket edebilirler Gazlarda ve sıvılardaki molekül, hareketliliği, bunu ilk kez 1827 yılında fark eden ve açıklayan Robert Brovn’ın adından dolayı Brown Hareketleri diye adlandırılmıştır


Molekül, ayrı elemanların bir atomuyla ya da birden fazla atomunun birleşmesiyle de oluşabilir Örneğin karbonmonoksit gazının molekülü, 1 karbon atomu ile 1 oksijen atomunun birleşmesinden meydana gelmiştir Burada belirtilmesi gereken önemli bir nokta , molekülün, bir maddenin kendi başına bulunabilen en küçük miktarı olduğudur Ancak, bu durumdaki molekül o maddenin bütün özelliklerini taşır


Katı cisimlerde moleküller titreşim hareketi yapabilirler, aralarında güçlü bir çekim kuvveti vardır Bu nedenle ayrı ayrı yer değiştiremezler Daha yukarda değinmiş olduğumuz gibi, moleküllerde atom sayısı çok çeşitlilik gösterir alkol molekülü 9 atomludur Gliserin 14, şeker sakkaroz 45, nişasta 4000 atomludur


Değişik eleman atomları bulunan molekül bileşik molekül diye isimlendirilir Bu tür bir Molekül, dolayısıyla ait olduğu bileşik,yapısındaki Atomların ve bu atomlardan meydana gelen elemanın özelliklerinden başka özellik gösterir


Herhangi bir elemanın molekülü, atom simgesinin sembolünün sağ alt tarafına sayısı yazılarak belirtilir hidrojen molekülü, bu nedenle H2 olarak yazılır Yani hidrojen Molekülünde 2 hidrojen atomu vardır Bileşik moleküller için de durum aynıdır Sözgelimi suyu ele alalım suyun bileşik molekülü, 2 hidrojen ve l su atomu belirtilerek, yani H2O şeklinde yazılır


Molekülleri meydana getiren atomlar birbirlerine elektriksel güçle bağlıdırlar Bir çift atomu birbirine çekerek birleştiren kuvvet kimyasal bağ diye tanımlanır
Moleküllerin gerçek ağırlığı o derece azdır ki, kimya hesaplarında kullanılmaması daha uygun görülmüştür Bunun yerine, molekülü en hafif Atomla hidrojen karşılaştırılarak esas tutulur Yani bir cismin molekül ağırlığı, kabaca bir hesapla, o cismin bir molekülünün hidrojen atomunun ağırlığına olan oranıdır


Birden fazla atomun birbiriyle birleşerek meydana getirdiği yeni kapalı birim Bu birim, meydana gelen bileşiğin en küçük parçasıdır Bu birim, aynı elementlerin atomlarından da meydana gelmiş olabilir moleküllerin, aynı elementin iki atomundan meydana gelmiş olması, o elementin atomunun yapısı, atom çekirdeği çevresinde bulunan Elektronların halkalanış durumu ile ilgilidir


Çoklukla gaz elementler, atom halinde değil, aynı elementin atomlarının birleşmesinden meydana gelmiş moleküller halinde bulunurlar Bu bakımdan, bu elementlerin molekülleri, o elementlerin bütün özelliklerini taşıyan en küçük birimlerdir