Şeyhî (Yusuf Sinanüddin) Kimdir?

Şeyhî (Yusuf Sinanüddin) kimdir?

Şeyhî (?-1431) Türk Divan edebiyatı şairi
Asıl ismi Yusuf Sinanüddin veya Yusuf Sinan’dır Germiyanlı Şeyhi olarak da bilinir Orhan Gazi ve I Murat’a vezirlik yapmış olan Sinanüddin Fakıh Yusuf Paşa ile karıştırılmamalıdır
Şeyhi’nin doğum tarihi bilinmese de, Kütahya’da doğduğu ve çocukluğunu burada geçirdiği bilinmektedir
Bazı kaynaklarda 1371 yılında doğduğu belirtilse de bu tarihin doğruluğu ispatlanmamıştır Bilime olan merakı ile İran’a gitmiş, burada başta tıp ve tasavvuf olmak üzere yoğun bir eğitim görmüştür
Öğrenimini tamamlayarak Anadolu’ya geri döner Bu sıralarda Hekim Sinan olarak anılmaktadır


Bir hekim olarak ünlenen Şeyhi’nin tedavi ettiği hastalar içinde Sultan Mehmed Çelebi de vardır Başarılı tedavi üzerine Sultan Çelebi Mehmed Şeyhi’ye Kütahya yakınlarındaki Tokuzlu köyünü hediye eder Fakat Şeyhi köyde (muhtemelen köylülerce) soyulur ve dövülür Bunun üzerine Harnâme (Eşekname) isimli mesneviyi yazar Bu fabl eserde, kaderi yük taşımak olan bir eşeğin semiren öküzlere özenmesi üzerine başına gelenler mizahi ve alegorik bir dil ile hicvedilmiştir


Hacı Bayram Veli’den fazlasıyla etkilenmiş ve onun dervişi olmuştur II Murat zamanında saraya çok yakın olan Şeyhi, padişahın hekimlerindendir Bizzat padişahın isteği üzerine Hüsrev ü Şirin’in Türkçe tercümesini yazmaya başlamıştır Bu eserini tamamlayamadan vefat etmiştir Vefat tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber, genel kanı 1431 yılında vefat ettiği üzerinedir Mezarı Kütahya’ya 7 kilometre mesafede Dumlupınar köyünde Erenlerbaşı olarak tanınan bir ziyaret yeridir


Şeyhi erken dönem Divan Edebiyatı şairlerindendir ve divan edebiyatının gelişmesine büyük katkısı olmuştur Tasavvufi bir kişilik olmasına ve tasavvuf eğitimi almış olmasına rağmen eserlerinde tasavvufi öğeler bulunmamaktadır Din dışı şiirler yazmayı tercih etmiştir


Divan edebiyatının gelişmesinde Şeyh’in büyük yeri vardır Eserlerinde 15 asır Türkçe’sinin başarılı örneklerini veren Şeyhi; İran şairlerinden Sadi Hafız, Nizami ve Selman-ı Saveci’den istifade etti
Şeyhi, kendinden sonra yaşayan Türk şairleri üzerinde büyük tesir bıraktı 15 asır şairleri Necati ve Ahmet paşa ile 16 asrın Fuzuli ve Baki gibi en büyük şairlerinde bu tesir açık olarak görülmektedir

Divan edebiyatının gelişmesinde Şeyh’in büyük yeri vardır Eserlerinde 15 asır Türkçe’sinin başarılı örneklerini veren Şeyhi; İran şairlerinden Sadi Hafız, Nizami ve Selman-ı Saveci’den istifade etti


Başlıca Eserleri Divan
Hüsrev ü Şirin
Harnâme
Ayrıca edebi eserlerinin yanında tıpla ilgili eserlerden kaleme almıştır:
Kenz-ül Menafi
Haerbiyat name
Neynâme