Panik Atak Nedir? Neler Yol Açar? Belirtileri Nelerdir?

» PANİK ATAK Panik atak nedir? Neler yol açar? Belirtileri nelerdir?

Panik atakları insanların % 3-6’sında görülürken batılı kaynaklarda panik bozukluğunun görülme sıklığı % 1-3 olarak belirtilmektedir Türkiye Ruh Sağlığı Profili Raporunda 12 aylık dönem esas alınarak yapılan sıklık tespitinde, panik bozukluğu ve/veya agorafobi sıklığı toplam % 1 olarak bulunmuştur; bunların hekime başvurma oranı % 345 olup, diğer tüm psikiyatrik hastalıklardan daha yüksektir Panik ataklarının şiddetli ve korkutucu fiziksel semptomlarla seyretmesi hekime sık başvurmada en önemli etken gibi gözükmektedir

Panik atak hastaları sıklıkla kalp hastası olduğunu veya kalp krizi geçirdiğini düşünerek hekime ve acil servislere giderler Hasta, ani bir “nöbet” tanımlar Kimi zaman bu nöbet hastaları uykularından kaldırabilir Şikayetler başladıktan sonraki ilk 10 dakikada maksimum şiddete ulaşır; dakikalar içinde geçer, bir saatten uzun sürme olasılığı çok azdır Nöbet esnasında hasta tipik olarak “panik” içindedir

Acil görünümlü ya da acile başvuracak şiddette bir “nöbet” geçirdiğini ifade eden bir hastada, aşağıdaki şikayetlerden en az dördü nöbet esnasında mevcut ise, panik atağı düşünülür;

1. Çarpıntı, kalp atımlarını hissetme,
2. Terleme,
3. Titreme,
4. Nefes darlığı, boğulacağım hissi,
5. Göğüs ağrısı, göğüste sıkışma hissi,
6. Bulantı, karın ağrısı,
7. Baş dönmesi, düşecekmiş ya da bayılacakmış gibi hissetme,
8. Derealizasyon (çevrenin yabancı gerçek dışı olduğu hissi),
9. Depersonalizasyon (vücuduna yabancı, dışında imiş gibi hissetme),
10. “Çıldıracağım” korkusu,
11. Ölüm korkusu,
12. Vücudun çeşitli yerlerinde uyuşma ve karıncalanma,
13. Üşüme, ateş basması

The Scream (çığlık) -Edvard Munch
Panik atağı tetikleyen durumlar;

• Kapalı yerler (tünel, asansör, vb),
• Kalabalık yerler (alışveriş merkezleri, toplu taşım istasyonları, eğlence merkezleri vb),
• Toplum önünde zor bir görev yapma,
• Yeni veya tanıdık olmayan insanlarla yapılan toplantılar veya sosyal olaylar,
• Açık alanlar (köprü üzerinden geçme, yüksek binalar vb),
• Organik hastalıklar; ritim bozuklukları (aritmiler), kalp krizi (myokart infarktüsü), beyinin kansız kalması (serebral iskemi), tiroid bezinin fazla çalışması (tirotoksikoz), astım vb,
• Bazı ilaçların yan etkisi olarak,
• Depresyon, fobiler dahil pek çok psikiyatrik hastalık esnasında,

Panik bozukluğunun temel özelliği, çoğu kez nedensiz başlayan panik ataklarıdır Hasta, aniden, örneğin otobüste ya da uykusunda, yukarıda sayılan pek çok şikayeti yaşar Şikayetler, müdahaleyle ya da müdahalesiz kısa sürede geçer Atak şiddetli ve korkunç bir deneyim olarak hatırlanır ve bireyde “ya tekrarlarsa” kaygısını ortaya çıkarır Hasta, yaşantısını bu kaygı çerçevesinde planlamaya çalışır Agorafobi (kapalı yer korkusu) şikayetleri de tabloya eklenirse, kişi, atak geldiğinde yalnız ya da kaçamayacağı ortamlara girmeme; tek başına sokağa çıkmama ya da evde tek başına kalamama; camide ya da sinemada çabuk çıkabileceği yerleri tercih etme gibi günlük yaşantısını ve işlevselliğini belirgin olarak kısıtlayan davranış bozuklukları gösterir
Bu hastalar semptomlarının şiddeti nedeniyle sıklıkla hekime başvurmalarına rağmen, çoğu kez, özellikle de atak esnasında rastlanabilen kalbin hızlı çalışması (taşikardi), tansiyon yükselmesi gibi bulgular yüzünde panik bozukluğu tanısı atlanabilir Aslında bu hastaların şikayetlerinin “psikiyatrik” olduğuna ikna edilmeleri de güçtür
Hastalık; göğüs ağrısı, çarpıntı vb gibi belirtilerle seyretmesine rağmen hastalığın özünde hastanın tarif ettiği yoğun sıkıntı yer almaktadır Sıkıntı tedavi edildiğinde diğer belirtilerde yatışacaktır

Hastaların yaşadığı “nöbet” korku ile benzerlik göstermekte ve hastalık beyindeki korku ile ilgili merkezleri, korkacak bir şey yokken kendi kendine çalışmaya başlatmakta ve şikayetler böylece ortaya çıkmaktadır Tekrar nöbet gelirse kaygısı ile ortaya çıkan sokağa tek başına çıkmama gibi davranışlar aslında kaygıyı artırmaktan ve kuvvetlendirmekten başka bir işe yaramazlar

Panik bozukluğu, çoğu kez, depresyon, diğer ruhsal sıkıntı (anksiyete) bozuklukları, kişilik bozuklukları ve alkol ve madde bağımlılığı ile birliktelik gösterebilir

Panik Atak Nedir?

Kısaca panik atak durumunu tarif etmek gerekirse; ani olarak ortaya çıkan endişe – kaygı nöbeti demek doğru olacaktırBu panik atak nöbetleri vücutta bazı fiziksel belirtiler olarak kendisini gösterebilirBunun sonucu olarak da panik ataka görülen kişide yoğun korku duygusu ortaya çıkar


Ortaya çıkan bu korku duygusu sonucunda kişi, çok kötü birşey olacağını, onun için sonun geldiğini, öleceğini veya kalp krizi geçireceğini düşünür Bu korkulardan dolayı panik atak gören kişi bulunduğu ortamdan kaçmak, uzaklaşmak ister, yardım alabileceği bir sağlık kuruluşuna gitmek ister Çoğu zaman gidilen bir hastanede veya acil serviste herhangi bir girişimde bulunmaksızın bu belirtiler geçer ve kişi kendini iyi hisseder


Panik Atak Tedavisi

Gelişmiş toplunmlarda milyonlarca kişiyi etkileyen panik atak bozukluğunun nedenleri ve tedavisi…


1 Bu hastalığın tedavisi var mı?

Son günlerde psikiyatristler artık tedavide geniş bir ilaç çeşitliliğine sahipler İlaçla tedavide tedavi oranları yüz güldürücü Etkin bir tedavi ile hastaların yaklaşık yüzde 70′inde tam iyileşme ya da belirgin düzelmeler olabiliyor İlaç ve psikoterapi kanıtlanmış en başarılı yöntemleri


2 Panik atak kadınlarda mı erkeklerde mi daha çok görülüyor, hangi yaş aralıklarında daha çok rastlanıyor ve belli başlı nedenleri var mı?


Araştırmalar, kadınlarda erkeklere göre iki kat daha fazla panik bozujluk görüldüğü şeklinde Bozukluğun başlangıç yaşı 15-25 ve 45-54 yaşları arasında dağılım gösterir Hatalığa yatkınlık sürdüren biyolojik ve psikososyal etkenlerin nasıl bir mekanizma ile bunu yaptıkları hala belirsiniz


3 Hatalığın tekrarlamaması için neler yapılmalı?

Toplum, özellikle anksiyete ya da panik atağı başlatacak stres etkenleri ve riskli durumlarla nasıl baş edilebileceği konusunda bilinçlendirilmeli, Kişideki belritiler tekrarlasa bile kendisine artık hastalıkla baş etme konusunda daha güçlü olduğu açıklanır


4 Panik atak bozukluğun farkları nelerdir?


Panik atak aniden başlayan ve bir nedeni olmayan bir anksiyete bozukluğudur Atak sırasında yaşanan sıkıntıya bedensel belirtiler eşlik eder Kişi çıldırma, ölüm ve kontrolünü kaybetme korkuları ile bulunduğu ortamdan kaçmak ister Panik bozukluk ise hastalığın ismidir


5 Tedavinin başarısı için yapılması gerekenler nelerdir?



İlk etapta hastanın içinde bulunduğu koşullar, hastalığın şiddeti ve yarattığı yeti yitimleri gibi etkenler detaylı olarak değerlendirilerek her hasta için bireysel bir tedavi planlanmalıdır Kişinin ve çevresinin hem hastalık hem de tedavi süreci hakkında bilgilendirilmesi de son derece önemlidir