Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı

KARAYOLU TRAFİK GARANTİ SİGORTASI HESABI


A- HESAP HAKKINDA GENEL BİLGİ

Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı, “Garanti Fonu” adı altında 13101983 tarih ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 8 ve 108 inci maddelerinde düzenlenmiştir Kanunun yukarıda belirtilen maddelerine dayanılarak hazırlanan ve 2661985 ve 18793 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Garanti Fonu Yönetmeliğinde, Fona ilişkin hizmetlerin Ticaret Bakanlığı’nın 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personeli tarafından yürütüleceği ve Fonun (Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabının) yönetiminden Ticaret Bakanlığı’nca görevlendirilecek Fon Müdürünün sorumlu olduğu belirtilmiştir Bu yönetmeliği yürürlükten kaldıran, Resmi Gazete’nin 1081990 tarih ve 20601 sayılı nüshasında yayımlanarak yürürlüğe giren Karayolu Trafik Garanti Fonu Yönetmeliğinde ise Fona ilişkin yetkilerin Ticaret Bakanlığı’ndan alınarak Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı’na verildiği görülmektedir Söz konusu Yönetmelik’te, Fonu; Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın yöneteceği ve temsil edeceği belirtilmektedir

1081990 tarih ve 20601 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan yönetmeliği yürürlükten kaldıran, 2741997 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Karayolları Trafik Garanti Fonu Yönetmeliğinin (yayımı 351997 tarih ve 22978 sayılı RG) 4üncü maddesinde: “Fonu Birlik (Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği yönetir, Fonu Birlik Başkanı temsil eder ve Fonla ilgili iş ve işlemlerden Birlik Başkanı sorumludur Ancak Başkan Fonun işleyişine ilişkin yetkilerini Birlik Genel Sekreterine devredebilir” hükmü yer almaktadır
332001 tarih ve 4629 sayılı mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan Kanunla “Garanti Fonu” ibaresi, “Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı” olarak değiştirilmiştir
Yukarıda belirtildiği üzere, Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabının yönetim ve temsili; 26061985 tarihinde çıkan yönetmelikle Ticaret Bakanlığı’na verilmiş, 10081990 tarihinde çıkan yönetmelikle Ticaret Bakanlığından alınarak Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı’na tevdi edilmiş, 03051997 tarihinde çıkan yönetmelikle de Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği’ne verilmiş bulunmaktadır

B- 2918 SAYILI KARAYOLLARI TRAFİK KANUNUNUN KARAYOLU TRAFİK GARANTİ SİGORTASI HESABINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİ

Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabına ilişkin olarak 2918 sayılı Kanunun 8 ve 108 inci maddelerinde vazedilmiş olan hükümler aşağıda belirtilmiştir

I- 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununun 8inci maddesinin 2, 3 ve 4üncü Fıkraları:
“Üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, acil olarak kendilerine getirilen trafik kazası geçirmiş kişilere, Sağlık Bakanlığı tarifesini uygulamak suretiyle vermiş oldukları hizmetlerin bedelinin tamamını yükümlü sigorta şirketerinden tahsil ederler

Sağlık Bakanlığı, bu görevlerin yerine getirilmesi ile ilgili olarak; verilen hizmetlerin bedellerini yükümlü sigorta şirketlerinden tahsil etmek için Maliye Bakanlığının görüşünü alarak döner sermaye saymanlığı kurar Bu amaçla döner sermaye saymanlığı tarafından tahsil edilen gelirin tamımı, bu Kanun ile Sağlık Bakanlığına verilen görevlerin yerine getirilmesinde kullanılır

Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan harcamaların tamamı, Sağlık Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesine 8 iş günü içinde yükümlü sigorta şirketince ödenir Sağlık Bakanlığı Trafik Hizmetleri Döner Sermaye İşletmesinin verdiği hizmetler için uygulayacağı fiyat tarifesi, Karayolu Trafik Güvenliği Kurulunun da uygun görüşü alınarak Sağlık Bakanlığınca belirlenir Sigorta şirketleri, zorunlu mali sorumluluk sigortası geçerli teminat limitleri ve şartları dahilinde ödemekle yükümlü bulundukları tutarı aşan kısmı için Garanti Fonuna başvurur Buna ilişkin usul ve esaslar, Sağlık Bakanlığı’nın görüşü alınarak Hazine Müsteşarlığı’nın bağlı bulunduğu Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir”
Sigorta şirketleri; kendileri tarafından ödenmesi gereken bir takvim yılına ilişkin katılma paylarını takip eden yılın Şubat ayı sonuna kadar; sigorta yaptıranlardan tahsil edilen katılma paylarını ise ertesi ayın sonuna kadar Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabına yatırırlar

Karayolu Tarfik Garanti Sigortası Hesabının gelir ve giderleri ile işlemleri, Hazine Müsteşarlığınca her yıl denetlenir
Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabının kuruluşuna, işleyişine, Karayolu Trafik Garanti Sigortaıs Hesabı varlıklarının nemalandırılmasına, Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabından yapılacak ödemelere ve diğer hususlara ilişkin esaslar Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğinin görüşü alınarak, Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanlık tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir

II- 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununun “Karayolları Trafik Garanti Sigortası Hesabı” Başlıklı 108 inci Maddesi

“Bu Kanuna göre, zorunlu mali sorumluluk sigortasına tabi motorlu araçların sebep olacakları zararların, aşağıdaki durumlarda işletenin sorumluluğuna ilişkin kurallar uyarınca geçerli teminat tutarları dahilinde karşılanması amacıyla, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği nezdinde bir Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı oluşturulur
Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabına aşağıdaki durumlarda başvurulur:

a) Kazayı yapan motorlu aracın tespit edilememesi durumunda kişiye gelen bedensel zararlar için,

b) Kazanın meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dahilinde zorunlu mali sorumluluk sigortasını yaptırmamış olan işletenlerin neden olduğu bedensel zararlar için,

c) Zorunlu mali sorumluluk sigortası yapan sigortacının iflası halinde sigortacının ödemekle yükümlü olduğu maddi ve bedensel zararlar için,

d) 8 inci maddenin (b) bendi ile 107 nci maddenin son fıkrasında öngörülen durumlar için
Kazaya sebep olan aracın işleteninin sonradan bulunması halinde Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı, işletene ve sigortacısına rücu edebilir; diğer durumlarda da Karayolu Trafik Garanti Sigorta Hesabının sorumlulara başvurma ve sigortacının iflas masasına katılma hakları saklıdır

Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabının gelirleri, zorunlu mali sorumluluk sigortası için tahsil edilen toplam primlerin yüzde biri oranında sigorta şirketlerinde ödenecek katılma payları ile sigorta yaptıranlardan safi primlerin yüzde ikisi oranında tahsil edilecek katılma paylarından oluşur Bakanlar Kurulu bu oranları binde beşe kadar indirmeye veya tekrar kanuni sınırlarına kadar yükseltmeye yetkilidir
Sigorta aracıları, sigorta yaptıranlardan yukarıdaki fıkra hükmü gereğince tahsil ettikleri katılma paylarını, tahsilatı takip eden ayın 15’ine kadar ilgili sigorta şirketlerine intikal ettirirler

Sigorta şirketleri; kendileri tarafından ödenmesi gereken bir takvim yılına ilişkin katılma paylarını takip eden yılın Şubat ayı sonuna kadar; sigorta yaptıranlardan tahsil edilen katılma paylarını ise ertesi ayın sonuna kadar Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabına yatırırlar

Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabının gelir ve giderleri ile işlemleri, Hazine Müsteşarlığınca her yıl denetlenir

Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabının kuruluşuna, işleyişine, Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı varlıklarının nemalandırılmasına, Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabından yapılacak ödemelere ve diğer hususlara ilişkin esaslar Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğinin görüşü alınarak, Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanlık tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir

Aşağıda, GARANTİ SİGORTASI HESABI'na hangi hallerde başvurulacağı, hangi zararların karşılanamayacağı, ödemelerin nasıl yapıldığı, hangi belgelerin isteneceği ve haksız kazanç sağlananlardan bu paranın nasıl geri alınacağı maddeler itibariyle belirtilmiştir Bu şartları taşımayanlara herhangi bir ödeme yapılamaz

GARANTİ SİGORTASI HESABINDAN HANGİ ZARARLAR KARŞILANIR?

Hesaptan Kanunun sorumluluk ve sigortaya ilişkin hükümleri ve teminat limitleri içinde kalan aşağıdaki zarar ve giderler karşılanır:

a) Kazayı yapan motorlu aracın saptanamaması durumunda kazanın meydana geldiği tarihte geçerli zorunlu mali sorumluluk sigortasına göre bedeni zararlar nedeniyle ödenecek tazminat tutarları,

b) Zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırmaksızın trafiğe çıkarılan motorlu aracın kişilere verdiği bedeni zararlar nedeniyle kazanın meydana geldiği tarihte geçerli zorunlu mali sorumluluk sigortasına göre ödenecek tazminat tutarları,

c) Müsteşarlıkça asgari teminat tutarlarının artırılmasına rağmen zeyilname düzenlenmeyip eksik teminatlı kalan motorlu araçların kişilere verdiği zararlarda kazanın meydana geldiği tarihte yürürlükte olan zorunlu mali sorumluluk sigortası tarifesindeki teminatlar ile poliçede belirtilen teminatlar arasındaki farka kadar ödenecek tazminat tutarları,

d) Kanunun 107 nci maddesi uyarınca işletenin sorumluluğunun olmadığı hallerde, çalınmış veya gaspedilmiş motorlu aracın kişilere verdiği zararlar için kazanın meydana geldiği tarihte geçerli zorunlu mali sorumluluk sigortasına göre bedeni zararlar nedeniyle ödenecek tazminat tutarları,

e) Kanunun 108 inci maddesinin (c) bendine göre ödemekle yükümlü olduğu tazminat tutarları ve maddi zararlar,

f) Tazminat ve maddi zarar ödemelerinin gerçekleşmesiyle ilgili giderler,

g) Hesap Yönetimine karşı açılan veya Hesap Yönetiminin açtığı davalara ilişkin giderler,

h) Hesapla ilgili olarak çalışan personele ilişkin giderler ile Hesabın işlemlerinin yürütülebilmesini sağlayacak diğer giderler

Hesaptan bu giderler dışında harcama yapılamaz Birlik personelinin Hesap İşleriyle görevlendirilmeleri halinde 1475 sayılı İş Kanununun ilgili hükümleri saklıdır
Bu maddenin (e) bendine göre yapılacak ödemelerde; Mahkeme kararı ile kesinleşmiş tazminat dosyalarına ilişkin tutarlar hak sahiplerine hemen ödenir Diğer dosyalar Hesap Yönetimince incelendikten veya incelettirildikten sonra ya tazminatın ödenmesine ya da reddine karar verilir

Hesap Yönetimi sigorta şirketlerinin, Kanunun 108inci maddesi (c) bendi kapsamındaki haller nedeni ile rücu etmelerinden kaynaklanan talepleri ile ilgili olarak topluca değerlendirme yapmak suretiyle bu şirketlerle hesap kapatmaya ve hesabın kapatılmasına yönelik anlaşmalar yapmaya yetkilidir Bu takdirde, hangi sigortalılar için ödeme yapıldığı, sigortalı adı ve soyadı, poliçe numarası, hasar tutarı, hangi şirketten rücu edildiği bir liste halinde tutulur Bu durumda, rücu eden şirketçe, listede yer alan sigortalılara rücu çerçevesinde yapılmış olan icrai ve yasal takipler derhal kaldırılır

ÖDEMELER NASIL YAPILIR?

Hesap yönetimince, gerekli incelemeler yapıldıktan sonra, tazminat miktarında ve hak sahiplerinde tereddüt bulunmadığı takdirde belirlenen miktar, hak sahiplerine ilgili banka aracılığı ile ödenir

RİZİKONUN OLUŞTUĞUNDA UYGULANACAK ESASLAR
BAŞVURU SÜRESİ NEDİR?

Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen hallerde doğan tazminat ve zararların Hesaptan karşılanabilmesi için hak sahiplerinin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl ve herhalükarda kaza gününden başlayarak 10 yıl içinde bizzat yazılı olarak veya taahhütlü mektupla Hesaba başvurmaları gerekir
Bu süreler içinde yapılmayan talepler dikkate alınmaz

BAŞVURU SIRASINDA HANGİ BELGELER İSTENİR?

Hesaba konu zararların tazmini için Kanunun 83 üncü maddesi uyarınca düzenlenecek trafik kaza tespit tutanağının bulunması şarttır Bu tutanakta kazaya neden olan aracın zorunlu mali sorumluluk sigortası bulunup bulunmadığına, poliçenin varlığı halinde düzenleyen şirketin adı ve poliçe numarasına yer verilmelidir
Hak sahipleri başvurularına aşağıdaki belgeleri de eklemek zorundadırlar:

a) Ölüm Halinde Gereken Belgeler:
1) Hak sahibinin dilekçesi,
2) Olayın mahkemeye intikal etmesi halinde mahkeme kararı,
3) Ölüm raporu,
4) Ölenin mesleği ile gelir durumunu ve desteklik ilişkisini gösterir belge,
5) Hak sahiplerine Sosyal Güvenlik Kurumlarından gelir bağlanmış ise, bağlama kararı ile bağlanan gelirin peşin değerini gösteren belge,
6) Trafik kazası ile illiyeti gösteren istenecek diğer belgeler

b) Yaralanma Halinde Gereken Belgeler:
1) Hak sahibinin dilekçesi,
2) Olayın mahkemeye intikal etmesi halinde mahkeme kararı,
3) Sağlık Bakanlığınca belirlenen tarifeler dikkate alınarak düzenlenen hastane giderlerini gösteren faturalar,
4) İlkyardım, muayene ve kontrol veya tedavi giderleri ile tedavinin gerektirdiği diğer giderlerin trafik kazası ile illiyetini gösteren her türü bilgi ve belgeleri,
ibrazla yükümlüdür
Sigorta şirketinin iflasına karar verilmiş olması halinde, iflas masasına alacak kaydı yaptırılıp yaptırılmadığı, yaptırılmışsa bununla ilgili belgenin ibrazı istenir

HESAPTAN KARŞILANMAYACAK ZARARLAR NELERDİR?

Aşağıdaki zararlar Hesaptan karşılanmaz:
a) Manevi tazminat talepleriyle, Yönetmeliğin 8 inci maddesi (e) bendi hükmü hariç, kişiye gelen bedensel zararlar dışındaki her türlü maddi zararlara ilişkin talepler,
b) Hatır için karşılıksız taşınan kişiler ile hatır için aracın karşılıksız verildiği kişiye gelen bedensel zararlar,
c) Kazaya neden olan aracın, işleten veya sürücüsü tarafından ileri sürülecek zararlar,
d) Kanunun 105 inci maddesine göre motorlu araç yarışlarıyla ilgili olarak yarış için bulunması gereken sigorta yapılmamış ve kaza yarış sırasında vukubulmuşsa kazaya neden olan motorlu aracın kişilere verdiği zararlar için ödenecek tazminat tutarları,
e) Kanunun 104 üncü maddesine göre esasları Bakanlıkça belirlenen zorunlu mali sorumluluk sigortası yapmakla yükümlü motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunan kişilere bırakılan motorlu aracın kişilere verdiği zararlar için ödenecek tazminat ve tedavi giderleri,
f) Motorlu aracı çalan ve gaspedenlerle, bunlara yardım ve yataklık edenler veya motorlu aracın çalındığını ya da gaspedildiğini bilerek kendi istekleri ile araca binen sürücü veya yolcuların zararları,
g) İşletenin, eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği zararlar,
h) İşleten tarafından ileri sürülebilecek tazminat talepleri,
ı) Motorlu bisikletlerin kullanılmasından ileri gelen zararlar,
i) Hastalık ve Ferdi Kaza Sigortası yapan sigorta şirketlerinin rücu talepleri

TALEBİN KABUL EDİLMEMESİ

Hesap Yönetimi tarafından yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda tamamen veya kısmen rededilen başvurular, ilgililere yazı ile bildirilir

RÜCU HAKKININ KULLANILMASI NEDİR?

Hesaptan yapılan ödemeler nedeniyle;
a) Kusurlarıyla zarara neden olanlara veya zarara sebebiyet veren motorlu aracın kullanılmasından işletene ve/veya işletenine karşı sorumlu olanlara,
b) Kazaya neden olan aracın işleteninin sonradan belli olması halinde bu kişilere veya sigortacısına,
c) Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin (c) bendine göre, tazminat ödenmesine sebebiyet veren işletene,
d) Üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarına acil olarak götürülen trafik kazası geçirmiş kişilere yükümlü sigorta şirketi tarafından verilen teminat tutarını aşan hizmet bedelleriyle ilgili olarak işletene ve sorumlulara,
e) Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin (e) bendine göre yapılan ödemeler çerçevesinde ilgili sigorta şirketine,
karşı rücu hakkı kullanılır