Yeni Medeni Yasasına Göre Nafaka

YENİ MEDENİ YASASINA GÖRE NAFAKA

4Yetki

Madde 177- Boşanmadan sonra açılacak nafaka davalarında, nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir

5Zamanaşımı

Madde 178- Evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava hakları, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar

A Nafaka yükümlüleri

Madde 364- Herkes, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoyu ve altsoyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür Kardeşlerin nafaka yükümlülükleri, refah içinde bulunmalarına bağlıdır

Eş ile ana ve babanın bakım borçlarına ilişkin hükümler saklıdır

B Dava hakkı

Madde 365- Nafaka davası, mirasçılıktaki sıra göz önünde tutularak açılır
Dava, davacının geçinmesi için gerekli ve karşı tarafın malî gücüne uygun bir yardım isteminden ibarettir

Nafakanın yükümlülerin bir veya bir kaçından istenmesi hakkaniyete aykırıysa hâkim, onların nafaka yükümlülüğünü azaltabilir veya kaldırabilir
Dava, nafaka alacaklısına bakmakta olan resmî veya kamuya yararlı kurumlar tarafından da açılabilir

Hâkim, istem hâlinde, irat biçiminde ödenmesine karar verilen nafakanın gelecek yıllarda tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre ne miktarda ödeneceğini karara bağlayabilir

Yetkili mahkeme, taraflardan birinin yerleşim yeri mahkemesidir

C Korunmaya muhtaç kişiler

Madde 366- Korunmaya muhtaç kişi-lerin bakımı, bununla yükümlü kurumlar tarafından sağlanır Bu kurumlar, yaptıkları masrafları nafaka yükümlüsü hısımlardan isteyebilirler

NAFAKA DAVALARI VE ÇEŞİTLERİ:

1-Tedbir Nafakası

2-Yoksulluk Nafakası

3-İştirak Nafakası

4-Yardım Nafakası

A)Boşanma davasından önceki tedbir nafakası Eş ve Reşit olmayan çocuklar yararına hükmedilecek tedbir nafakasıdır

Bağımsız bir dava olarak açılır Başvurma harcı dışında ,yıllık nafaka bedeli(talebi) üzerinde nisbi harç alınır Esas defterine kaydı yapılır Nisbi Avukatlık ücretine hükmedilir
Görevli Mahkeme , Asliye Hukuk Mahkemesidir
Yetki sınırlaması yoktur,her yerde açılabilir
Reddedilen miktar üzerinden vekalet ücretine hükmedilemez Tamamen ret halinde ise maktu vekalet ücretine hükmedilebilir
Nafakaya hükmedilebilmesi için kadının ayrı yaşamakta haklı olduğunu her türlü delil ile ispat etmesi gerekir(kocasının dövdüğü,ağır ihmali,dışarı attığı,başka kadınla ilişkisi olduğu gibi)
Hükmedilecek nafaka tarafların sosyal ve ekonomik şartlarına uygun olmalıdır Nafaka isteyen üzerinde zenginlik kaynağı oluşturmamalıdır
MK 4 maddesinde ki Hakkaniyet Kuralları esas alınmalıdır
Nafakanın başlangıç tarihi Dava tarihidir
Tedbir nafakasında faize hükmedilemez
Nafaka Türk Parası üzerinden hükmedilmelidir Talep yabancı para dahi olsa hüküm TL üzerinden o günkü kur üzerinden hükmedilmelidir Ancak tarafların nafakanın yabancı para üzerinden olmasını birlikte istemeleri hariç

Nafakanın bitiş tarihi hüküm fıkrasında gösterilemez
Tedbir nafakasından sonra boşanma davası açılır ise her iki dosya birleştirilebilir Ancak buna rağmen nafakanın bitiş tarihi gösterilemez

Kocanın bakım borcu mutlak olduğu için işsiz olması nafakaya hükmedilmesine engel değildir (Çalışamayacak derecede Hasta ve sakat olması, askerlik görevini yapıyor bulunması-hiçbir mal varlığı yok ise-,vb istisnalar hariç-ancak bu istisnanın da istisnaları vardır Bu istisnalar mutlak değildir

Önemli:Nafaka şahsa bağlı bir haktır Önceden vazgeçilmesi yani feragat edilmesi kesin hüküm oluşturmaz ,sonradan ayrı bir dava ile yeniden istenebilir
Nafaka ölüm ile sona erer Mirasçılara geçmez
Kadının varlıklı yada maaşlı olması kocayı nafaka borcundan kurtarmaz
Bu tür nafakalarında artırılması yada tenzili mümkündür

Önemli:Koca yurt dışında çalışıyor ve maaşı da belli değil ise “Çalışma bakanlığı Yurt dışı işçi Sorunları Genel Müdürlüğü” ne müzekkere yazılarak ortalama maaş miktarı belirlenmelidir

Çocuklar için verilen tedbir nafakası reşit olana kadar geçerlidir

B)Boşanma Davası sırasında hükmedilecek olan Tedbir Nafakası,Ayrılık ve Boşanma davası açıldığı takdirde Hakim MK137 maddesinin amir hükmü nedeniyle Re’sen (kendiliğinden) çocuklar ve eşin iaşesi,bakımı ve eğitimi için maddi tedbirleri almak zorundadır

Tedbir nafakası Boşanma davası tarihinden başlayıp hükmün kesinleştiği tarihe kadar geçerli olmak üzere hükmedilir

Tedbir nafakası hem hüküm fıkrasında yazılmalı hem de birden fazla oturum var ise ara kararında yazılmalıdır

Bu tür tedbir nafakasında da feragatin önemi yoktur İlk duruşma nafaka istemeyen eş ileri ki duruşmalarda isteyebilir Doğmamış nafakadan(haktan) feragat mümkün değildir

Önemli:İlk duruşmada hakim ara kararı ile belli oranda tedbir nafakasına hükmederse ,bu nafaka nasıl tahsil edilir ?

Öncelikle nafakayı hak eden eş hemen ara kararının bulunduğu duruşma tutanağının onaylı suretini alarak İcra müdürlüğüne başvurmalı ve Örnek 49′a göre ödeme emri gönderilmelidir

Önemli:Hakim tensip zaptı ile birlikte tarafların ekonomik ve sosyal durumlarını araştırmalıdır Bu çok önemlidir Bu araştırma formalite gereği olmamalıdır Mümkünse müzekkerede mal varlığına ve var ise maaşa ve yan gelirlere ilişkin sorular ayrıntılı olmalıdır

Tedbir nafakasını boşanma davası ile birlikte yada yargılamanın her aşamasında eş kendisi ve çocukları için isteyebilir ayrı yaşamakta haklı olduğunu ispat etmek zorunda değildir Çünkü boşanma davasının varlığı ayrı yaşamakta eşlerin haklı olduğunu gösterir(MK:162/2)

Tedbir nafakasında da MK4 maddesi göz önünde bulundurulmalıdır Kanımca MKdan doğan birçok davalarda en son çözüm hakim bu geniş takdir yetkisine dayanabilir
Önemli:Hakim talep olmasa da mutlaka bu konuda bir karar vermek ve tedbir almak zorundadır

Başvuru ve ilam harcı alınmaz Çünkü fer’i nitelikte bir taleptir

YOKSULLUK NAFAKASI

Şartları:

1-Kesinleşmiş bir boşanma kararı olmalıdır

2- Mutlaka açık bir talep olması gerekir

Yazılı yada Tutanağa geçirilmek şartı ile sözlü olabilir Eşlerin her ikisi de isteyebilir

3-Nafaka isteyen eşin kusurunun diğer eşten fazla olmaması gerekir

Yani asli kusurlu olmamalıdır Eşit kusur halinde de nafakaya hükmedilebilir

4-Boşanma sonucu eşin yoksulluğa düşmesi gerekir,

Hakim tarafından araştırılmalıdır

Yoksulluk nafakası süresiz olarak hükmedilmelidir “Bir yıl, 5 yıl yada 10 ay süre ile” gibi süre konulamaz

Nafaka talebi ,boşanma ile birlikte istenilmiş ise ayrıca nisbi ve başvuru harcı alınamaz
Önemli:Kadının sakat olmaması,eğitim düzeyinin iyi olması ve ileride muhtemelen babasından dolayı maaşa bağlanması yada bir işe-memuriyete girmesi söz konusu ise bu durum doğmamış ve muhtemel bir alacak olduğu için bu savunmaya değer verilemez Ancak bu olasılık gerçekleşmiş ise o zaman yeniden talep değerlendirilir
Önemli:Başkası ile gayri meşru hayat yaşayan ( örneğin imam nikahlı evlilikler) eşin nafaka isteme hakkı ortadan kalkar

İŞTİRAK NAFAKASI

Çocukların geleceğinin korunması , eğitimi-terbiyesi ,iaşesi için, boşanma kararından sonra velayeti kendisine verilmemiş olan eşin (karı-koca) çocukları için vermesi gerekli olan bir nafaka çeşididir

İştirak nafakasının başlangıcı boşanma kararının kesinleşme tarihidirBitiş tarihi ise çocuğun reşit olduğu tarihtir
Hakim Resen (kendiliğinden) göz önüne almalıdır ve her bir çocuk için ayrı ayrı ve her çocuğun konumu yine ayrı ayrı değerlendirilerek uygun bir nafakaya karar vermelidir
Çocuğun varlıklı olması anne-babasının bu nafakadan kurtarmaz Sadece miktarı üzerin de etkisi olabilir
Boşanma kararı ile iştirak nafakasına karar verilmemiş ise daha sonra dava açılabilir
Reşit çocuk için iştirak nafakasına hükmolunamaz
Velayet hakkının nez’i halinde iştirak nafakası istenemez

TC YARGITAY

3Hukuk Dairesi

Esas: 2007/1490
Karar: 2007/1544
Karar Tarihi: 08022007
(4721 S K m 4, 197)

Dava: Taraflar arasında görülen nafaka davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Karar: Davacı, eşine karşı gereken saygıyı gösterdiği halde kendisini dövdüğünü ve evden kovduğunu son altı aydır kız kardeşinin yanında kaldığını beyanla 1000 YTL tedbir nafakasına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir

Davalı davanın reddini savunmuştur

Mahkemece; davacının evinden ayrı yaşamasını haklı kılan delil gösterilmediğinden tedbir nafakası talebinin reddine karar verilmiş olup, hüküm davacı tarafça temyiz edilmiştir
TMK 197 maddesine göre; eşlerden biri ortak hayat sebebiyle kişiliği, ekonomik güvenliği veya ailenin kusuru ciddi biçimde tehlikeye düştüğü sürece ayrı yaşama hakkına sahiptir
Birlikte yaşamaya ara verilmesi haklı bir sebebe dayanıyorsa hakim, eşlerden birinin istemi üzerine birinin diğerine yapacağı parasal katkıya, konut ve ev eşyasından yararlanmaya ve eşlerin mallarının yönetimine ilişkin önlemleri alır

Somut olayda, davacı tanığı (davacının kardeşi) ablasının eşinden dayak yediğini ve kendisine sığındığını, 2 yıl önce de eşinden dayak yediği için evden kaçtığını beyan etmiştir Davalı tanıkları da dövme olayı hakkında açıkça beyanda bulunmamış iseler de davacı tanığın beyanını doğrular nitelikte açıklamada bulunmuşlardır

Bu durumda mahkemece, davacının ayrı yaşamakta haklı olduğu kabul edilmesi gerekirken davacı tanığının beyanına ve bunu destekler mahiyetteki davalı tanıklarının beyanına itibar edilmeksizin davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir
Mahkemece, tarafların gerçekleşen sosyal ve ekonomik durumlarına, nafakanın niteliğine, günün koşullarına ve de TMK’nun 4 maddesinde yer alan <hakkaniyet> ilkesine uygun bir miktar nafakaya hükmedilmelidir

Sonuç: Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK’nun 428 maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 08022007 tarihinde oybirliği ile karar verildi