İkiçenekliler

İKİÇENEKLİLER a Embriyonları iki çenekli olan çiçekli ve tohumlu bitkiler sını*fı (300 000 dolayında tür; bil a dicotyledoneae)

—ANSİKL Birçeneklilerden daha çok sa*yıda ve daha çeşitli olan ikiçenekliler, çi*çekleri genellikle 5Tİ, ender olarak 2'li, 4'lü ya da bir düzleme göre bakışımlı olan (zigomorf), ama hiçbiri 3'lü bakışım göster*meyen bitkilerdir Eksenli organlarında (gövde, kök ve dallar), bir tek birincil odunsoymuk damar demeti bulunur ve odun, soymuğu çevrelemez Çokyıllık türlerde, sürekli büyütken tabakaların işe karışma*sıyla, tipik ikincil oluşumlar ortaya çıkar

Ağaçlarda odun ve mantarı üreten bu ta*bakalardır Genellikle üzerinde dallanmış damarlar bulunan ve ayası hemen hemen yatay duran yaprakların, alt ve üst yüzleri görünüş ve yapı bakımından farklıdır; yaprak kını genellikle körelmiştir Bu birine yaklaştırır ve böylece hayvanın be-5602 deni bütünüyle ya da kısmen çenetlerin içinde kapalı kalır Ayrıca ikiçenetlilerin başları da yoktur: yalnızca 4 palple çevrili bir ağza rastlanır; öbür sınıflardakinin tersine, ağızda ne çene ne de dişlidil bulunur ikiçenetliler aynı zamanda yassı solungaçlıdır, yani örtenekleriyle (kavkının ikinci katı) beden kütleleri arasında yapraksı, yassı solungaçları vardır; solungaçlar üzerindeki çok küçük kirpikler durmaksızın titreşerek suyu hareket ettirir Ayrıca, ikiçenetlilerin karın kesiminde "balta ağzı" biçiminde bir ayak bulunur: hayvan bazen bu ayak yardımıyla sürünür



Bazı ender türler (kabuklukeşiş) çenetlerini oynatarak yüzer ve örteneğin kenarında görme organları yer alır ikiçenetlilerin çoğu, ya ayağın dibinden salgılanan ve blsüs adı verilen iplikçiklerle (midye), ya da çenetlerinden çukur olanıyla (bu durumda düz olan öbür çenet kabuk görevi yapar; örneğin İstiridye) kayaçlara tutunur Fosil ikiçenetlilerden rüdisf'lerin çenetlerinden biri boynuzu andıran bir boru oluşturacak biçimde bakışımsızdır

Çamura gömülü yaşayan türlerde ya su dolaşımını sağlayan sifonlar bulunur (deniz çayırları) ya da kavkılarının genel görünümü boru biçiminde olur (denizçakısı), ikiçenetlilerden bazıları (Pholas) kayaçları, bazılarıysa (taretler) yüzen odunları oyarak içine yerleşirler, ikiçenetlilerin bazı tür-leriyse (Dreissena, tatlısu midyesi) tatlısu-da yaşar, insanlar yemek için midye, istiridye süslemede yararlanmak için incili türleri yetiştirirse de, denizdeki tesislerde keresteleri delen taretlerle mücadele ederler, ikiçenetlilerin yerbilimsel önemleri büyüktür: bunların kimileri yerbilimsel oluşumlarda (Grande-Chartreusedeki rüdist-ler, mercan kayalıkları, Gryhaea, Alectryo nia, Congeria vb cinslerin oluşturduğu çeşitli kireçli oluşumlar) yapıcı, bazılarıysa yıkıcı (Pholas) rol oynar; istiridyelerse asıltı halindeki killerin çökelmesini kolaylaştırdıklarından haliçlerin çamurla dolmasını hızlandırırlar

Hiçbir hayvan öbeği ikiçenetliler kadar çeşitli ve çelişkili altbölümlere ayrılmaz Yalnızca foslbilim, evrim sırasında menteşedeki dişlerin azalmasını, bakışımsızlığın ortaya çıkışını, solunum sistemindeki ilerlemeyi ve çeşitli uyarlanmaları (sifonlar, kapatıcı kaslardan birinin yok oluşu vb) ortaya koyarak bu hayvanların evrimi-ıkrauzlemlı ni belirleme olanağı vermektedir (-> yu-ikklüztemli kesme muşakçalar)