Halvetilik, Halvetiye

Halvetilik, Halvetiye



HALVETİLİK ya da HALVETİYE a Tanrısal gerçeğe gizli zikir ile ulaşılabileceği düşüncesini benimseyen ve Şeyh Ebu Abdullah Siracettin Ömer el -Ehci tarafından kurulan (XIV yy) tarikat

—ansikl Halvetlik inancına göre Şeyh Ebu Abdullah, Hz Muhammet ile başlayan tarikat zincirinin 21 halkasını oluşturur Halvetilik tarikatını tam bir düzene sokan ve islam ülkelerinde yayılmasını sağlayan Seyit Yahya Şirvani (öl, 1464) oldu

Tarikatın temel ilkesi zikrullah'tır (Allah'ı anma) Salikin (tarikat yolcusu) başta gelen görevi kalp temizliği, gönlünü dünyadan ve dünyadaki her şeyden (mâ sivâ) uzak tutarak yalnızca Allah'a yönelmek; zikrin amacı, salikin olabildiğince kendisini Allah'a vererek O'ndan başkasını bilincinin dışına atması, kendisini Allah'ın mutlak varlık ve birliğinde eritmesidir
Halvetilikte biçimsel bakımdan üç türlü zikir vardır: istiğfar (100 kez tekrarlanır); salavat (100 kez tekrarlanır); esmayı seba

Tarikata girmek isteyen (talip), şeyhin huzurunda kıbleye dönerek diz üstü çöker; güçlü bir kararlılık, bağlılık ve iyi niyetle (ihlas) Allah'tan başka her şeyi zihninden çıkartmaya çalışır Şeyh de kendisine görevlerini bildirir Sonra esmayı seba (yedi ad) zikrine geçilir Sert, vurgulu hareket ve sözlerle yapılan bu zikir sırasında, talip başını önce sağ omuzuna çevirerek "la ilahe", sonra sol omuzuna çevirerek "illallah" der Kelime-i tevhit zikri denilen bu zikir en az 33 kere tekrarlanır, inanca göre, kelime-i tevhit zikri, dilden gönüle geçtikten ve talibin kalbinde tevhit nuru doğduktan sonra talip, şeyhin gösterdiği sıraya göre öteki adları zikre geçer Böylelikle "yedi daire" de denilen yedi adı tamamlayan talip, "letaif-i insaniye" ya da "envar-ı seba" denilen makamlara ulaşmış ve kendisinde "mü-kâşefe" (kalp sezgisi) başlamış sayılır

Bir hadisinde Hz Muhammet'in "Allah ile kul arasında nur ve zulmetten oluşan 70 000 perde bulunduğunu" söylemesi, genellikle tasavvufta olduğu gibi halvetilikte de bu hadise büyük önem verilmesine yol aç mıştır Halvetllere göre, yedi adın ilkini tamamlayana birinci makamın 10 000 perdesi, ikinci adı tamamlayana ikinci makamın 10 000 perdesi açılır Böylece yedi ad tamamlandığında Allah ile kul arasındaki bütün perdeler ortadan kalkar ve kurbi-yet (Allah'a yaklaşma) gerçekleşmiş olur Bu mertebeye ulaşan sufl marifet (en yüksek bilgi) ve mutluluğu elde etmiş olmakla birlikte, bu bilgi ve mutluluğu ancak kendisi duyup yaşayabilir; başkasına anlatamaz Çünkü bu durum, kal (söz) işi değil, hal (yaşama) işidir

Halvetilikte toplu zikirler ayakta ya da oturarak yapılır Tarikat, zamanla ruşeniye, cemallye, ahmediye ve şemsiye adlarıyla dört kola ayrıldı; daha sonra bunlar da kendi içlerinde çeşitli kollara bölündüler