![]() |
Psikanaliz ve Folklor |
![]() |
![]() |
#1 |
Şengül Şirin
![]() |
![]() Psikanaliz ve FolklorPsikanaliz ve Folklor Folklorun kökeni ile alakalı tüm çağdaş teoriler içinde hiçbirisi psikanalizciler tarafından önerilen teoriden daha tartışmalı değildir ![]() ![]() ![]() Buna rağmen, güneş mitolojisi uzmanlarının ve psikanalizcilerin varsayımları arasında önemli bir fark vardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Freud’un en sağlam ve kendini adamış öğrencilerinden biri olan Ernest Jo-nes tarafından yazılan bu yazı, orijinal haliyle İngiliz Folklor Derneği’nin Jübile Kongresi’nde 1928 yılında okunmuştur ![]() ![]() ![]() ![]()
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz
![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Cevap : Psikanaliz ve Folklor |
![]() |
![]() |
#2 |
Şengül Şirin
![]() |
![]() Cevap : Psikanaliz ve FolklorJones’un, ontogenez (bireyin gelişimi) ve filogenez (genel olarak insanın gelişimi) arasında paralellik olabileceğini söyleyen önermesi, eğer geçerli değilse düşünceyi tahrik edicidir ![]() ![]() ![]() Folklorun psikanaliz çalışmaları hakkında daha fazlasını okumak isteyenler, şu çalışmalara da başvurabilirler; Sig-mund Freud ve D ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Psikanalizin folklor bilimine geçtiğimiz yirmi yıl içinde yaptığı büyük çaplı ve orijinal katkılar halk bilimciler tarafından neredeyse tamamen görmezden gelinmiştir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bu folklorun konusu olan gelenekler, inançlar veya halk şarkıları gibi malzemeleri göz önüne aldığımızda daha açıktır, çünkü bu istisnasız bir şekilde dinamik zihinsel süreçlerin, halk ruhunun dış veya iç ihtiyaçlara verdiği yanıtın, çeşitli hasretlerin, korkuların, nefretlerin, veya arzuların ifadesinin bir ürünüdür ![]() ![]() ![]() Buna rağmen bu yaklaşımda pek çok güçlük vardır, çünkü modern psikoloji insan zihninin ortak olarak kabul edildiğinden çok daha karmaşık bir yapıda olduğunu ve yüzeyde yeterince basit görünen bir sürü güdünün araştırmalardan sonra çok daha ayrıntılı bir alt yapıya sahip olduğunun ortaya çıktığını şüpheye yer bırakmayacak şekilde göstermiştir ![]()
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz
![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Cevap : Psikanaliz ve Folklor |
![]() |
![]() |
#3 |
Şengül Şirin
![]() |
![]() Cevap : Psikanaliz ve FolklorBurada başka bir düşünce oyuna dahil olmaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Psikologlar kendilerini duyu fizyolojisinin verileri veya hafızaya çeşitli nesnelerin işlenme hızı ve bunun gibi bağıl yüzeysel zihinsel süreçlerle zorunlu olarak tatmin etmek durumundadırlar ![]() ![]() ![]() Bu da folklor dahil, zihinsel aktivitenin ürünleri ile ilgi*enen bütün bilim dallarında yansımalar yaratmıştır ![]() ![]() ![]() Belki de psikanaliz çalışmanın ulaştığı en önemli sonuç zihin diye adlandırdığımız şeydir, yani bilinç tarafından idrak edilen zihinsel süreçler, zihnin daha derin ve tamamen bilinçaltı katmanlarından elde edilip dış dünyanın uyarıcıları tara*fından değiştirilen zihnin tamamından yapılan dönüştürülmüş bir seçimdir ![]() Organik içgüdülerimizden gelen daha derin bilinçaltı katman, aktif olarak ifade çabasında olan dileklerden oluşmaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]()
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz
![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Cevap : Psikanaliz ve Folklor |
![]() |
![]() |
#4 |
Şengül Şirin
![]() |
![]() Cevap : Psikanaliz ve FolklorPsikanaliz bütün bilinçli fikir, duygu, ilgi ve inançlarımızın bilinç altı kökenli olduğunu gösteren çok fazla kanıt bulmuştur; bilinçli zihnin fonksiyonları eleştiricilik, seçim ve kontrol ile sınırlandırıldığında hiçbir kökene sahip olmadığı gözükmektedir ![]() ![]() Şimdiki konumuza gelecek olursak, pek çok vahşi inanç ve folklor geleneğinin şekil ve içerik olarak yine aynı genel başlık altında sınıflandırdığım diğer olaylarla yakından bağlantılı olduğunu gösterebiliriz ![]() ![]() Benim bütün tezimin özünü içeren bu cümleyi şu anda belirli bir mesafeye kadar genişletmek zorunda kalacağım, çünkü böyle yapmak psikanaliz ve folklor arasındaki ilişkiyi tartışmak anlamına gelmektedir ![]() ![]() ![]() Başlangıçta küçük bir noktadan bahsedilebilir ![]() ![]() ![]() ![]() Sayın Wright, önceki başkanlık konuşmalarından aşağıdaki sözleri alıntı olarak sunmuştur: “Ama folklor, asıl üyeleri bu fikirlerin ve uygulamaların bir zamanlar temsil ettiği medeniyetin aşamalarından öteye geçmiş olan insanlar arasındaki geleneksel fikirlerin ve uygulamaların yaşantısı olduğu için, bunun bir gelişme kaydetmesi mümkün değildir ![]() ![]() Bu bir yaşantılar bilimidir, bir keşifler bilimi değildir ![]() ![]() ![]() ![]() Sayın Wright, öncekine örnek olarak, bir kibritin üç sigarayı yakmak için kullanıldığı zaman, bunun üçüncü tiryakinin ölümü anlamına geldiğini düşünen batıl savaş inancını vermektedir ![]() ![]() ![]() Böyle yaparak eski ve yeni ürünler arasında bir süreklilik sağlar ve dolayısıyla her ikisinin de bilimsel çalışmanın aynı bölgesine dahil edilmesini de teyit etmiş olur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]()
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz
![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Cevap : Psikanaliz ve Folklor |
![]() |
![]() |
#5 |
Şengül Şirin
![]() |
![]() Cevap : Psikanaliz ve FolklorBilinç altı zihni kendini bilinçli zihinden ayıran pek çok sayıda niteliğe sahiptir ve bunların çok fazla sayıdaki işaretleri burada bilinç altı yaşantıları olarak grup-ladığım olaylardan sıklıkla takip edilebilir ![]() ![]() ![]() Bu türden zihinsel süreçlerin eğitimi günlük psikanaliz işlerinde geniş bir rol oynar, ve folklor için bunun bir gösterimini seçerek kayba uğramaktayım, çünkü folklor ile ilgili verilerin çok büyük bir çoğunluğu bu ilkeye dayanmaktadır ![]() ![]() Biraz önce bahsedilen nitelik belki de daha genel olan şeyin özel bir örneği olarak, yani gerçekliğin önemsenmemesi olarak düşünülebilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yine daha geniş anlamda konuşmak gerekirse, burada folklor olaylarının büyük çoğunluğunda hayal gücünün oynadığı rolle ilgileniyoruz ve psikanaliz hayal gücünün yaptığı işleri dış dünyada ilgi uyandıran ve kökenini de bilinçaltı ilgiler ve dürtülerden alan içsel fantezilere kadar takip edebilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Sinirsel semptomlarla bir kişi, önerme dışındaki şeylerin rol oynadığını ve bunu da sadece harekete geçirilmeye yeterince hazır iç dürtülerin harekete geçmesiyle yaptığını ve bunun etkisinin de iç dürtü ürününün aldığı şekli bir dereceye kadar belirlemekle sınırlandığını ispatlayabilir ![]() ![]() Buna karşıt bir kanıt olarak, yeni düzeninde bir geleneğin orijinal anlamının bazı zamanlar kaybolduğunu ve ancak tarihsel olarak köken yerinden yayılmasını araştırmakla keşfedilebilece-ğini ve hatta nakil sonucunda anlamının değişebileceğini öne sürmek geçerli olmaz ![]() ![]() ![]() Şimdi de bilinçaltı zihinsel aktivite-lerinin en çok kafa karıştıran ve önemli özelliklerinden biri olan sembolizmi ele alacağım ![]() ![]() ![]() ![]() Olası sembollerin sayısı sonsuzdur, buna karşın bilinçaltında sembolize edilebilecek fikirlerin sayısı çok sınırlıdır ve bunlar sadece kan bağı olan akrabalar, bedenin çeşitli bölümleri, doğum aşk ve ölüm olayları gibi şeylerdir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]()
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz
![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Cevap : Psikanaliz ve Folklor |
![]() |
![]() |
#6 |
Şengül Şirin
![]() |
![]() Cevap : Psikanaliz ve FolklorAşağıdaki örnekte bir sembolün her zaman somut bir fikri temsil ettiği ve asla genel veya soyut bir düşünceyi temsil etmediği gerçeğine özellikle dikkat göstereceğim ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bilinçaltı fikirlerinin metaforik süreçlerde temsil edilen fikirlerden sadece daha somut değil aynı zamanda daha kaba olduğu görülecektir, ve bilinçaltı fikirlerin bu kabalığı ve basitliği üzerinde durulması gereken bir meseledir ![]() ![]() ![]() Gelinin ayakkabısı*nı çıkarmak, gelin çiçeğini koparmak veya kuşağını gevşetmek gibi bekâreti bozma anlamı taşımaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bu birkaç örnek bile tek başlarına bir dizi problem ortaya çıkarmaktadır ![]() Bunlardan sadece ikisinden söz etmeyi düşünüyorum, ve bunların ele alınmasını da bilinçaltının içeriği hakkında bir şeyler söylenene kadar ertelemek zorundayım ![]() ![]() İkinci problem cinsellik konusunun kapladığı yer ile ilgilidir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]()
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz
![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Cevap : Psikanaliz ve Folklor |
![]() |
![]() |
#7 |
Şengül Şirin
![]() |
![]() Cevap : Psikanaliz ve FolklorSanırım folklorda çalışılan olayların çoğu zaman daha basit ve hatta düşük mevzulara bağlandığını söylemek adil olur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Birincisi, bunun esas olarak doğum, aşk ve ölüm mevzuları ile ilgili olmasıdır ![]() ![]() ![]() ![]() Tabii ki zaman zaman, çeşitli bağlamlar içinde daha kaba bir halde ortaya çıkabilirler ![]() ![]() ![]() şekilde ben merkezcidir; yardımseverlik gibi bilinçaltı, evde başlar ![]() Bilinç altı ile ilgili ikinci genelleme ise şöyledir, esas olarak kan bağı bulu*nan akrabalar, ebeveynler, yeğenler ve çocuklardan başka hiçbir insan tanımaz ![]() ![]() ![]() Biraz önce bildirdiğim genelleme bu sı*radan gerçek ile pek çok ortak şeye sahip olmasına rağmen, hiçbir şekilde bununla benzerlik taşımamaktadır ![]() ![]() ![]() Bunu her iki yönde de yapar, yani bir kişinin bilinçli tezahürlerden çıkardıklarından hem daha az, hem de daha çok sevgi doludur ![]() ![]() ![]() ![]() Olasılık dahilinde bulunan alternatifler sadece psikanalizcilerin çocuk cinselliğinin varlığını ele almada tamamen yanıldıkları, veya diğer taraftan, bunların ileri sürdüğü gibi bastırmanın kuvvetli güdülerinin, insanlara tüm çevrelerinde bulunan bu bastırmanın göstergelerini abartmada veya hafife almada genellikle iş başında olduklarıdır ![]() ![]()
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz
![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Cevap : Psikanaliz ve Folklor |
![]() |
![]() |
#8 |
Şengül Şirin
![]() |
![]() Cevap : Psikanaliz ve FolklorBu konunun burada bizi en fazla ilgilendiren yönü çocuk cinselliğinin diğer aile bireyleriyle olan ilişkisi, yani diğer adıyla ensest eğilimleridir ![]() ![]() ![]() Burada bu çatışma içindeki iki büyük güç kümesinin içinden bilinçli zihnimizin büyük kısmını ortaya çıktı*ğı çeşitli uzlaşmalarla sonuçlanmasının karmaşık yollarını tarif edemem; bizi bu*rada ilgilendiren şey çatışmanın daha az tatmin edici olan ürünleridir ![]() ![]() ![]() Buna bir örnek olarak “kötü şansı” sihirli bir hareket, söz veya kolye kullanarak uzak tutmak gösterilebilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Örneğin, kaleler inşa edip bunları savunmak ve okları ve yayları kullanmak, açık bir şekilde bunların ciddi olarak yetişkin yaşamında yer aldığı zamanlardan geleneksel olarak kalmış gibi gözükmektedir ![]() ![]() Sembolizm çocukların zihinsel yaşamında yetişkinlerde olduğundan daha geniş bir yer tutar, ve küçük çocukların gerçek psikanalizi, hem bunların kendi bulduğu hem de geleneksel olarak benimseyip oynadıkları oyunların daha önce bahsettiğim çocuk cinselliğinin genellikle sembolik bir ifadesi olduğunu göstermektedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bu beni, hayvanların fantezide, ço-cuk oyunlarında, masallarda, efsanelerde ve son olarak rüyalarda oynadığı roller hakkında bir şeyler söylemeye götürüyor ![]() ![]() ![]() ![]() Burada baba – hayvan tanımlamasının diğer şekillerden çok daha gizli olduğu dikkate değerdir, ve bu da baba hakkındaki bastırılmış düşüncelerin bir çekingenlik durumu içinde olduğunu göstermektedir ![]() ![]() ![]() ![]() Tabii ki bu hayvanlar gerçek veya tek boynuz, ejderha vs ![]() ![]() ![]() ![]() ![]()
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz
![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Cevap : Psikanaliz ve Folklor |
![]() |
![]() |
#9 |
Şengül Şirin
![]() |
![]() Cevap : Psikanaliz ve FolklorBu insan hayvanlar bize, devler, cüceler, periler ve hayaletler gibi her biri hakkında çok fazla şey söyleyebileceğimiz fantezinin diğer figürlerini hatırlatırlar ![]() ![]() ![]() Kesinlikle çok açıktır ki, eğer hayaletleri (ve ilgili ruhsal olayları) inceleme çalışmalarımızı şahitlerin öznel durumlarını hesaba katmadan, sadece ta*mamen nesnel yönlerin araştırılmasıyla kısıtlı tutarsak, çok çabuk bir şekilde bir sınıra varırız ![]() ![]() ![]() ![]() Bu geniş açıklamaları da yaptıktan sonra, yazımda daha önce sorduğum iki soruya dönelim, bunlar şans problemi ve folklor yaşantılarının türetildiği bilinçaltı süreçlerinde cinsel sembolizmin neden bu kadar beklenmedik derecede büyük bir yer tuttuğu idi ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Cezalandırılma endişesi, normal cezalandırılma korkusu ve düşmanlıktan ayrı olarak, bilinçli olarak içinde yer aldığı bağlam ne olursa olsun, her zaman bu asıl mevzu ile alakalı bilinçaltında bulunmaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() Burada, diğer pek çok açıda olduğu gibi, Hıristiyan teolojisi bilinçaltı prototipini yakından takip etmektedir, çünkü o da insanlığın başına gelen talihsizlikleri günahlarımızın ilahi cezalandırılması olarak görmektedir ![]() ![]() ![]() Bir sonraki nokta ise bilinçaltında günahların her zaman aynı şekilde cezalandırılmasıdır ![]() ![]() ![]() Fakat genellikle, endişeler ve savunma tedbirleri, anlamları belirgin hale gelmeden önce yorumlanması gereken çeşitli sembolik kisveler altında ifade edilirler ![]() Bu bağlantıdaki iki büyük konu has*talık sağlığı ve ölüm konularıdır, birisi bunların insanlığın talihsizliği içinde ne kadar büyük yer kapladığını yansıttığında bu yeterince doğal gelir ![]() ![]() Bu karmaşık konuda en son olarak söyleyebileceğim en ilginç kısım şudur ki; yasaklanmış cinselliğin, örneğin ensest ilişkinin cezasının her zaman cinsellikte veto yemiş bir kısas şeklinde olması gibi, kötülüğü kovmak için konulmuş uzaklaştırıcı ve kötülüğe karşı koyucu tedbirler aynı kısas yoluyla amaçlarına ulaşmaya çalışırlar, veya burada bahsedilen şeye homeopati ilkesi demek belki de daha iyi olacaktır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Eğer bu Kongre tamamen psikanaliz ile folklorun ilişkisine ayrılmış olsaydı, böylesine geniş bir konunun sadece çok küçük bir kısmını ele almaya muvaffak olabilecekti ![]() ![]()
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz
![]() ![]() |
![]() |
![]() |
|