Göreme

Göreme

GÖREME, Nevşehir'in merkez ilçesi merkez bucağına bağlı köy; 2 818 nüf (1985) Belediye

GÖREME, antik Korama, Nevşehir'le Ürgüp arasında, il merkezine 14 km uzaklıkta volkanik tüf kayalarından oluşan vadi; tüf kaya kitlelerinin doğal etmenlerle aşınması sonucu oluşan peribacaları ve tarihsel zenginlikleriyle ünlüdür Yöre, VII yy'daki yoğun hıristiyan göçüyle Anadolu'nun dinsel merkezlerinden biri olmuştur Baskıdan kaçan halk ve din adamları, kolaylıkla gizlenebilecekleri ve tapınabilecekleri vadide, pek çok manastır, kilise, capella, keşiş hücreleri ve ev yapmışlardır

Kayalara oyulmuş tüm yapıların girişleri at nalı biçiminde kemerlidir Kiliseler basit planlıdır Manastırlar ise capella, keşiş hücreleri, kiler, mutfak, yemekhane gibi bölümlerden oluşur Bu yapıların en önemli özellikleri iki farklı döneme tarihle-nen freskleridir 725-843 arasındaki ikonakırıcılık döneminde simgesel ve geometrik motifler yeğlenmiştir Balık, horoz, üzüm başlıca dinsel simgelerdir IX yy ikinci yarısından sonra dinsel olaylar ve kişiler resmedilmeye başlanmıştır Freskler ya duvara çekilen astar üzerine ya da doğrudan duvar yüzeyine yapılmıştır Tü-fün emme özelliği bulunmadığından boyalar parlaklıklarını günümüze değin koruyabilmiştir

XI XII yy fresklerinde çok renkli, ayrıntılı, kalabalık kompozisyonlar dikkati çeker Vadi XII yy'dan sonra önemini yitirmekle birlikte, her zaman keşişlerin inzivaya çekildikleri bir yer olmuştur Buradaki yapıların en önemlilerinden biri, Elmalı kilise'dir Basit planlı kilisenin günümüze ulaşan fresklerinin altından iko-nakırıcılık döneminden eski resimler çıkmıştır Yeni fresklerde isa'nın yaşamından sahneler, incil'i yazan azizlerin ve kimi peygamberlerin betimlemeleri yer alır Kilisenin freskleri XI yy'a tarihlenmektedir Küçük kubbeli, iki sütunlu bir yapı olan Azize Barbara kilisesi'nin duvarlarında haç motifinin yanı sıra, geometrik süslemeler çoğunluktadır Absida'da isa Azize Barbara ve Aziz Georgius'un resimleri bulunmaktadır Beşik tonozlu ve düz tavanlı iki bölümden oluşan Yılanlı kilise'nin duvarlarıysa isa, aziz resimleri, Aziz Georgius'un ejderha ile mücadelesi sahneleriyle kaplıdır Karanlık kilise (XI yy) tüm du-varlan kaplayan ve günümüze çok sağlam ulaşan freskleriyle dikkati çeker Bu resimlerde de isa'nın yaşamından çeşitli sahneler yer alır Demir basamaklarla çıkılan, iki sütunlu çapraz tonozlu bir yapı olan Çarıklı kilise'de de fresklerin konuları aynıdır

Beşik tonozlu narteks ile, enlemesine tek sahınlı bir mekândan oluşan Tokalı kilise'nin narteksindeki freskler X yy'ın ilk yarısından, ana mekândakiler ise X yy'ın ikinci yarısındandır Burada da benzer konuların yanı sıra, Meryem'le ilgili değişik sahneler işlenmiştir Bunların dışında Elnazar va Saklı kiliseleri anılabilir Göreme, günümüzde açık hava müzesi olarak düzenlenmiştir