Belli Bir Akrabalık Sistemi Içinde Kişiye Düşen Yer |
06-14-2010 | #1 |
Şengül Şirin
|
Belli Bir Akrabalık Sistemi Içinde Kişiye Düşen YerBelli bir akrabalık sistemi içinde kişiye düşen yer OTURULAN YER Evli çift, kocanın ana-babasmm yanında oturuyorsa, çiftin ve çocuklarının oturduğu yere "erkek tarafının evi", bunun tersi söz konusuysa, "kadın tarafının evi" denir Yeni evh çift, ana-babalarınm yaşadığından başka bir yerde yerleşirse, bu da "yeni ev" diye adlandırılır Soyzinciri türü ile oturma yeri kuralları arasında zorunlu bir bağlantı yoktur Bu konuda dört olasılık saptanmıştır Oturma yeri kuralları ile soyzinciri kurallarının benzerlik gösterdiği düzenleri (babayanlı soyzinciri ve erkek tarafının evinde oturma) Levi-Strauss, "uyumsal düzenler" diye adlandırır TOPLUMSAL YAPILAR Belli bir akrabalık sistemi içinde kişiye düşen yerin, her kişiye, kültür dışında bir kökeni olduğu kolayca düşünülemeyecek bir rol yüklemiş olduğu, buraya kadar anlatılanlardan anlaşılmaktadır Sözgelimi Batı folklorunda ve edebiyatında, bir dayı "tipi" vardır; ama sözgelimi genç Okyanusyalılar, Batı kültürünü etnografya açısından inceleselerdi, bu dayı tipini, kendi kültürlerindeki annelerinin erkek kardeşine benzetmekte güçlük çekerlerdi Öte yandan evli bir Batılı kadın da, çokkarılılığın, yani bir evde kocanın başka karılarının da bulunmasının, önemli ve ağır işleri hafiflettiği için ilk kan tarafından da istenmesi olgusunu kolay kolay anlayamaz Akrabalık sistemlerinin doğası, bu sistemler bulundukları toplumların uygulamalarından soyutlanarak ele alındıklarında, yanlış olarak değerlendirilir Büyük bir yoksulluk içinde yaşayan ilkel toplumlarda, kadın, üç yanlı bir maldır; yani hem üreticidir, hem çocuk doğurucudur, hem de karşıt bir toplulukla hısımlığın simgesidir Evliliğin tensel değil, iktisadi bir önemi vardır Bu açıklamalar ile Afrika üstünde çalışan uzmanlardan Balandier'nin anayanlı Bakongolar (Batı Afrika) arasında gözlemlediği ve "baba hukukunun ağır basması" diye adlandırdığı olaya ilişkin görüşlerini karşılaştırmak ilgi çekicidir Balandier, şöyle demektedir: "Gerçek baba, dayının yerine geçerek hukuk açısından da baba olmaktadır Gerçekten sömürgecilik, pazar iktisadının kurallarını da getirerek, geleneksel geçim iktisadını yıkmakta, bir zamanlar bütün klanın malı olan taşınmaz malların mülkiyetini bireyselleştirmektedir Bu temel nedenlere, tekkarılı ve babayanh aileyi benimsetmek isteyen hıristiyan misyonerlerin çabası da eklenince,ana yanlı klanın kalıntıları üstünde evli çifti toplumsal temel birim olarak oluşturmaya yönelen hareket kolayca kavranabilir" (Sociologie actuelle de l'Afrique noire[ZenciAfrika' ınn Güncel Toplumbilimi]] Buna dayanılarak akrabalığın, toplumun temelini oluşturmadığı, ama toplumun gereklerini, şu ya da bu ölçüde dile getirdiği söylenebilir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|