Geri

Geri


GERİ a 1 İLERİ'ye karşıt olarak herhangi bir yere göre daha arkada olan yer: Masayı biraz geriye çek Bahçe duvarını geriye almak

—2 Bir şey ya da kimse dizisinin ardı, arkası: Sıranın, taburun gerisi

—3 Geçmiş: Dönüp geriye bakınca yıllarına acıdı

—4 Söylenecek, yapılacak, kabul edilecek vb öteki şeyler; sözkonusu olandan fazla olan her şey: Siz bu kadarını yapın, gerisiyle ben ilgilenirim Önemli olan sağlık, gerisi boş Gerisini yarın anlatırım

—5 Bir çıkartma işlemi sonunda bir şeyden, bir miktardan, bir bütünden ya da bir bütünün bir bölümünden arta kalan bölüm: iki taksidini ödedi, geriye üç taksit kaldı Birkaç hayvan kurtuldu, sürünün gerisi öldü

—6 Bir şeyin gizlenen, görünmeyen yönü: Bu sözlerin gerisinde başka bir anlam var

—7 Bir insanın ya da hayvanın kalça ve kıçı kapsayan bölümü: Tavuğun gerisi Top adamın gerisine rastladı

—Huk Geri alım hakkı, satılan malı kararlaştırılan bedel karşılığında geri almayı tek taraflı olarak isteme yetkisi veren yenilik doğurucu hak (Eşanl vefa hakki) peri alım sözleşmesi, satılan malı alıcıdan geri almak hakkını veren sözleşme (Taşınmaz mal satımını düzenleyen Borçlar k'nun 213 maddesine göre geri alım sözleşmesinin geçerli olması için resmi şekilde yapılması gerekir

) —Muhs Geriye doğru hesaplama yöntemi, cari hesaplarda, bütün sermayeleri is-kötıto uygulamasıyla geçmiş bir döneme (bir üç aylık devre başlangıcına ya da ilk işlem tarihine) geri götürerek faizleri belirlemeye dayanan hesaplama yöntemi —Müz Geriye doğru hareket, bir parçanın tümünü, bir bölümü ya da bir aralığı, son sesinden ilk sesine doğru yeniden düzenleme

—Spor Geri oyuncusu, futbolda, rakip takımın hücumunu engelleyen oyuncu (Eşanl SAVUNMA OYUNCUSU)

sıf 1 Belli bir sürede gerçekleşmesi gereken gelişmeyi, ilerlemeyi göstermeyen: Yaşıtlarına göre iki yıl geri Programa göre iki ay geriyiz Geri çocuklar için özel eğitim

—2 Geçmiş bir dönemin davranış biçimlerini, düşüncelerini benimseyen kimse ya da onun düşünceleri, davranışları için kullanılır: Çokgensin, çağın dışında kalıyorsun

—3 Gerçek zamandan daha önceki zamanı gösteren saat için kullanılır: Saatin beş dakika geri, düzelt

—4 Arg Aptal, kafasız (adsız da kullanılır)

—5 Geri hizmet, güç ve ağır olmayan, ikinci derecede görev

|| Geri kafalı, düşünce ve tutumuyla eskiye bağlı olan ve yeniliklere karşı çıkan, tutucu kimseler için kullanılır: Geri kafalı kişilerin sayısı günden güne artıyor

—Ask Geri hareketler, kara kuvvetlerinin temel harekât türlerinden biri (Bk ansikl böl) || Geri hizmet unsurları, silahlı kuvvetlerde muharip birliklerin sağlık, beslenme, ikmal ve bakım gereksinimlerini karşılayarak kuvvet, sağlık, sayı ve moral yönünden eksiklerini gideren teknik ve idari hizmet birlikleri (Bk ansikl böl)

|| Geri mevzi, bir bozgunun ardından, zayıf düşmüş kuvvetlerin, geri çekilerek muharebeyi devam ettirmeye çalıştıkları, doğal ya da hazırlanmış engellerle korunmuş sığınma bölgesi

|| Geri yamaç, askeri harekâttaki savunma düzeni ve tahkimatı sırasında düşmanın ateş etkisini azaltmak amacıyla kullanılan özel tahkim sistemine verilen ad (Bk ansikl böl)

—Gökbil Geri devinim, doğru devinimin ters yönünde yapılan devinim

—Sine Geri dekor, canlandırma sinemasında dekor yerine geçen ve saydam olmayan kâğıtlar üzerine yapılan desen

—Spor || Geri dörtlü, futbolda, defansta (savunmada) yer alan (sağ bek, sol bek, libero ve stoper) dört oyuncu be 1 Geriye doğru: iki adım geri git

—2 Bir şeyi geri almak, birine önce verdiği bir şeyi isteyerek onu yeniden kendine mal etmek: Kitabını, kalemini geri almak Parayı geri almak; bir şeyi geriye doğru götürmek: Arabayı azıcık geri al

|| Bir yeri geri almak, düşmanın eline geçen bir yeri kurtarmak: Çok geçmeden Akhisar da geri alınmıştı || Geri basmak, geri geri gitmek

|| Geri çekmek, bir görevliyi görevinden geri almak: Elçisini geri çekmek

|| Geri çekilmek, bulunduğu yerden arkaya, geriye doğru gitmek: Biraz geri çekilirseniz biz de görebiliriz; yürütüm ve yönetimine karıştığı bir işi bırakmak

|| Bir şeyi geri çevirmek, göndermek, onu almamak, geldiği yere göndermek, geri vermek: Bütün hediyeleri geri çevirmişti; benimsememek: Yaptığımız her öneriyi, her ricayı düşünmeden geri çeviriyordu

|| Geri dönmek, geldiği yere dönüp gitmek: Bu akşam geri dönüyoruz

|| Geri durmak, bir şeyi yapmaktan, bir şeye karışmaktan çekinmek, kaçınmak: Sen geri dur, varsın onlar yapsın

|| Geri durmamak, kalmamak, bir işi yapmaya gücünün el verdiği ölçüde çalışmak; bir başkasından daha az çaba göstermemek, ondan aşağı olmamak: Çalışırım, onlardan asla geri durmam

|| Geri gelmek, geldiği yere tekrar dönmek

|| Geri geri, gerileyerek, geriye, arkaya doğru: Geri geri gidiniz: Geri geri yürüyerek kapıdan çıktı

|| Geri gitmek, kötüleşmek, bozulmak: Durumumuz her gün biraz daha geri gidiyor

|| Geri kalmak, zaman ya da nitelik yönünden daha geride olmak; benzerlerine oranla daha az gelişmek: Burası ötekilere göre bölgenin en geri kalmış ili sayılır || Geri kalmışlık, azgelişmişlik: Geri kalmışlığın acısını duymak|| Geri tepmek, yönlendirildiği doğrultunun tam tersi bir yönde etkisini göstermek

|| (Bir şeyi) geri vermek, aldığı kimseye ya da yere vermek

|| Geriden geriye, gizlice, arkadan, sinsice: Geriden geriye bizi çekiştiriyorlarmış

—Avc Köpekleri geri çekmek, köpekler değiştirilmek istendiğinde ya da ava devam edilmek istenmediğinde, köpeklerin avı izlemesine son vermek

—Biyol Geriye melezleme, bir melezin ana-baba tiplerinden biriyle çiftleştirilme-si


—Fizyol Ağza geri gelme, midede ya da sindirim borusunda az çok sindirime uğramış besinlerin, herhangi bir bulantı ya da kusma çabası olmadan ağza dönmesi (Bk ansikl böl)

—ikt Geri kalmış yöreler, sanayi etkinliklerinin yörelere göre dağılımındaki dengesizlikler nedeniyle, gelir ve refah düzeyi bakımından ülkenin öteki bölgelerine göre daha az pay alan yöreler

—Oy Geri gelme, bilardoda bir topun bir başka topa vurup kalkış noktasına dönmesi

—Saatç Geri almak, herhangi bir nedenle ileri gitmiş bir zaman aygıtını ayarlamak için ibrelerinin yerini ters yönde değiştirmek

—Boyunu uzatarak bir zembereğin frekansını azaltmak için raketin yerini belli bir yönde değiştirmek

—Bir zaman aygıtının daha yavaş çalışmasını sağlamak için düzenleyici organın (balans, sarkaç, kuvars) frekansını azaltmak

—Sine Geriye dönüş, filmin tersten oynatılmasına dayanan hile; bu durumda olay sondan başlar, başta biter

—Uluslarar huk Geri çağırma mektubu, bir hükümetin, yabancı bir ülkedeki diplomasi temsilcilerinden birisinin görevine son verdiğini belirten belge

—Uluslarar ikt Ülkeye geri getirme, dış ülkelerde bulundurulan alacakların tümünü, özellikle bir kambiyo denetim politikası gereği olarak, çıkış ülkesine getirme

—Verg huk Geri gelen eşya, geçici çıkış işlemi ile yurtdışına gönderilip daha sonra geri gelen eşya

ünl Bir kimseye geri gitmesi için söylenen uyarı sözü: Geri!

ilg Esk Bundan böyle, sonra, artık:Şimdiden geri

—ANSİKL Ask Geri hareketler içerisinde muharebeyi kesme, oyalama muharebesi ve geri çekilme hareketleri uygulanır Geri hareketler düşman uzağındaki bir bölgeye çekilerek burada yeniden muharebeye devam etmek, gerekli zamanı kazanmak ya da olası bir yenilgiye uğramadan düşmandan sıyrılmak amacıyla yapılır

Elverişsiz koşullar altında muharebeyi sürdürmekten kaçınmak, düşman taarruz tertibatını boşa çıkarmak, başka yerde daha uygun koşullarla muharebeyi sürdürmek için yapılan geri hareketler; biri ihtiyari ve öteki düşman baskısı altında olmak üzere iki şekilde uygulanır ihtiyari hareketler, çoğunlukla gece yapılır Düşman baskısı altında yapılacak hareketler daha çok personel, silah ve araç kaybına neden olabilir
Geri hareketler, komşu birlik ve dost kıtaların taktik durumlarını çok yakından ilgilendirdiğinden, üst makamın oluru alınmadan yapılamaz

Geri hareket sırasında komşu birliklerin yanlan açılacağından, bunların kritik duruma düşmelerine meydan vermemek için, çekilme harekâtının, vaktinde, dost ve komşu birliklere duyurulması zorunludur Geri çekilmek, girişilen muhareberin kaybedildiği anlamına gelmez Kurtuluş savaşı'nda 1921 yılında kazanılan 1 ve 2 inönü muharebeleri geri hareketler konusunda tarihsel bir örnek oluştururlar

Yeniden üstün kuvvetlerle girişilen düşman saldırılarını boşa çıkarmak, yeni takviyeler almak için zaman kazanmak, düşmanı üslerinden uzaklaştırarak elverişsiz durumda muharebeye zorlamak için, Batı cephesindeki kuvvetlerin Sakarya ırmağı gerisine kadar çekilmesine karar verilmişti Bu geri harekât sonucunda, Sakarya cephesinde düşman ağır bir yenilgiye uğratılmış ve tekrar Eskişehir -Afyon cephesine kadar geri çekilmek zorunda bırakılmıştı

• Geri hizmet unsurları Yardımcı sınıf birlikleri adı da verilen geri hizmet unsurları, genellikle silahlı kuvvetlerin lojistik örgütü içinde yer alan, ikmal, bakım, onarım ve tahliye hizmetlerini yürüten destek birlikleridir Başta sağlık ve personel ikmal hizmetleri olmak üzere, tahliye ve tedavi, veteriner, haberleşme, ulaştırma, akaryakıt, çeşitli kadro araç ve gereçleriyle öteki hizmetleri (posta, eğlence ve dinlenme hizmetleri gibi) sürekli olarak sağlamakla yükümlüdürler Yol ve köprü yapım, bakım ve onarımıyla görevli istihkâm sınıfından birlikler muharip birliklere götürdükleri tahkimat, tahrip gibi hizmetlerin yanı sıra, gerektiğinde savaş birliği olarak da yardım ederler Geri hizmet unsurları, askeri harekât öncesinde stratejik ve taktik alanlarda savaşacak birliklerin lojistik ikmal ve idari harekâtını sürekli olarak destekleyebilmek için geri hizmet etkinliklerini yürütmek üzere üst komutanlıklarca hazırlanmış bir lojistik ikmal, hizmet ve bakım planına göre muharebe alanında ve menzil sahasında tertiplenmek zorundadır, idari ve teknik işlerle İlgili ayrıntılar ast birliklere bırakılarak yapılan tali planlar bu ikmal ve bakım birliklerince uygulanırken muharip birliklerin başarısı için en etkili desteği sağlamış olurlar Geri hizmet ve ikmal unsurları, harekât alanında kurarak işletecekleri, gezici ve sabit depo, bakım ve onarım merkezlerinin yanında bölgede bulunan hastanelerden, fabrika, atölye, tamirhane, değirmen vb tesis ve kurumlardan geniş ölçüde yararlanmaya çalışırlar: Harekât sırasında küçük birliklerin lojistik hizmet, ikmal ve tahliye etkinlikleri için ilk merkez tümen katındaki lojistik birlikler olup bundan sonraki kademe, ordu katında ve orduca kurulmuş, ikmal ve bakım alanlarında yürütülür Kolordular bir ikmal ve bakım sorumluluğunda olmadığından etkinlik tümenlerle, ordu geri hizmet, İkmal ve bakım bölgesindeki geri hizmet ve ikmal unsurları arasında yürütülür Bundan sonraki üst kademeler ise menzil sahası ile yurtiçi bölgelerine doğru uzanır


• Geri yamaç Geri yamaç mevzileri özellikle düşmanın yatık yollu silahlarına karşı savunmada kullanılan asıl muharebe hattını düşmandan gizlemek ve düşman ateşini boşa çıkarmak için, seçilen savunma mevzilerinin doruk çizgileri gerisinden geçirilir Bu tür mevziler kararlaştırılan savunma sistemi, arazi koşulları ve düşmanın ateş üstünlüğü dikkate alınarak seçildiğinden, her savunma harekâtında kullanılmayabilir

—Fizyol Ağza geri gelme, mide ya da sindirim borusundaki bir hastalığın belirtisi olabilir Süt çocuğunda, biberonla beslenme halinde, geğirti ile birlikte bir yudum sütün ağza geri gelmesi olağan sayılır,

—ikt Geri kalmış yöreler, çoğunlukla tarımsal etkinliklerin ağır bastığı, düşük gelir düzeyindeki tarım işletmelerinin yoğunluk-'a olduğu, toprak yetmezliğinin yanında sanayi etkinliklerinin de yok denecek kadar az oluşu yüzünden yaygın işsizliğin bulunduğu, dolayısıyla büyük kentlere kitle halinde göç edilen bölgelerdir Bu bölgelerin ekonomik durumlarındaki çıkmazlar, bölgelerin kendiliğinden kalkınmasını zorlaştırmakta, bölge halkı ekonomik kalkınmada kendilerine öncelik verilmesini istemektedir Tarihin her döneminde bu tür bölgelerarası farklılıklar görülmekle birlikte, günümüzde bu tür farklılıkların gide- rilmesi için çaba harcanmaktadır Geri kalmış bir yörenin kalkınması ile bölgenin sanayileşmesi sorunları birbirinden ayrılmaz bir olgu olarak düşünülmekte, ancak, sanayileşmenin gerçekleştirilmesi konusunda farklı görüşler ileri sürülmektedir Bölgelerarası farklılıkların bir hayli azalmış olduğu ABD ve Batı Almanya gibi ülkelerde, bu sorunlar bölgesel planlama çerçevesi içinde ele alınırken, İtalya ve Fransa gibi ülkelerde bu ayrımın daha derinden duyulması, gelişmekte olan ülkelerde ise ciddi boyutlara varması, sorunun bölge düzeyinden çok, genel iktisadi politikalarla çözümlenmesini gerektirmektedir

Türkiye'de de derinlemesine var olan bu sorun, İkinci beş yıllık kalkınma planı'nın son yılında (1972) ele alınarak, DPT içinde, geri kalmış bölgelerin sorunları konusunda araştırma yapmakla görevli bir "Kalkınmada öncelikli yöreler dairesi" kurulmuştur Bu daire, belirli ölçütler saptayarak Türkiye'de kalkındırma çalışmalarında öncelik verilmesi gereken illeri belirlemiştir

Başta Doğu ve Güney-doğu Anadolu bölgelerindeki iller olmak üzere, kalkınmada öncelikli yörelerin sosyal, ekonomik ve kültürel bakımdan geliştirilmesi ve bu bölge-'erle öteki bölgeler arasındaki ayrımın giderek azaltılması, kalkınma planlarında temel hedeflerden biri olarak ele alınmıştır

Bu bölgelere yapılacak yatırımlar için kredi sağlama, vergi indirimi, çalışanlara daha yüksek ücret verilmesi gibi özendirici önlemler alınmakla birlikte, altyapı yetersizliğinden dolayı yatırımların bu bölgelere kayması sağlanamamıştır Özendirici yatırımların önemli bölümü Marmara ve Ege bölgesinde kalmış, buna karşılık, Doğu ve Güney-doğu Anadolu bölgelerine yapılan yatırımlar oransal olarak daha düşük düzeyde kalmıştır Ancak, bu bölgelere yapılan yatırımların tutarı yıllar içinde sayısal olarak artış göstermiştir 1984'te, bu bölgelere yapılan teşvik yatırımları 1 milyar 105 milyon TL iken, 1985'te bu miktar 3 531 410 TL'ya çıkmıştır Bu konuda yapılan en önemli girişim, Güney-doğu Anadolu projesi (GAP) olmuştur Projenin gerçekleşmesiyle bölgede önemli bir gelişme sağlanması beklenmektedir