Osmanlının Kıbrıs Fethi

Osmanlının Kıbrıs fethi

Osmanlının Kıbrıs fethi:
Kıbrıs’ın ehemmiyeti ve Osmanlılar:
“Osmanlı devleti Suriye ve Mısır’ı alıp Kuzey Afrika’nın en mâmur kısmına sahip olduktan sonra yol üzerinde bulunan ve korsan gemilerine melce (1) olan Girid adasıyla Suriye ve Anadolu sahillerine pek yakın bulunan, tüccar ve sair gelip geçen gemilere rahat vermeyen Kıbrıs adasının elde edilmesi zaruret halini almıştı” (2)
“Kıbrıs’ın zabt’(3)ı:

Kıbrıs adasının Trablusşam, İskenderun, Mersin ve İçel sahillerine yakın olması dolayısı ile adanın,Akdenizin doğusuna sahip olan Osmanlılara geçmesi pek tabiî görülüyordu Çünkü hersene Mısırdan ve Suriye sahillerinden İstanbu’a giden ve dönen gemiler Malta ve Venedik korsanlarının taaruzlarına uğruyorlardu;bundan başka havanın muhalefeti nedeneniyle Kıbrıs’a düşen tüccar gemilerinin eşyaları musadere (4) olunuyordu(5)Devletçe bu halden şikâyet edilince bu tecavüzü yapanların Mesina ve Malta korsan gemileri olduğu cevabı veriliyodu

977 Zilhicce /1570 mayısda 180 kadırga,(6) 10 mavna,(7) 170 barça,(8) karamürsel denilendaha küçük deniz vasıtasından yani üçyüz altmış parçadan mürekkep (oluşan)Osmanlı donanması Kaptan-ı Derya Müezzinzâde Ali paşa kumandasında olarak İsatanbul’dan Kıbrıs’a hareket etti Adanın zaptına Lala Mustafa Paşa serdar tayin edilip denizdeki donanma faaliyetlerine de tecrübesine binaen (9) II Selim’in kızının kocası Vezir Piyale Paşa memur edildiBoğazdan çıktıktan sonra donanmaya yüz kadar levend (10)gemileride katıldı karadan sevkedilen Anadolu “tımarlı sipahileri”(11) tahsis edilen gemilerle Fenike limanından adaya geçirildi (temmuz 1507) ve bunlar içeride adanın merkezi olan Lefkoşe üzerine sevkedililerDonanmadan çıkan kapıkulu ocakları(12)nında katılımıyla Serdar Lala Mustafa Paşa elli bir günlük kuşatmadan sonra Lefkoşe’yi aldı(9 eylül 1570) daha yukarıda söylediğimiz gibi bu sırada müttefik donanması Meyis adası önüne kadar gelmiş ise de Lefkoşenin alındığını haber alarak geri dönmüştü

Lefkoşenin zaptından sonra adanın doğusundaki Mağosa (Famagosa)’dan başka diğer mühim Kıbrıs şehirleri teslim oldular Piyale Paşa düşmanın ânî baskınına mani olmak için Rodos açıklarında bulunuyorduBu sırada adanın en mühim en iyi korunan şehri olan Magosa kuşatıldı (Ekim ayı ortaları 1570)Denizdende yardım gören bu yerin düşmeyeceği zannediliyordu Magosa denizdendeabluka olundu;kışın gelmesi üzerine Piyale Paşa Rodos beti Arap Aahmet Bey kumandasında kırk kadar kadırga bıraktıktan sonra Magosa limanından ayrıldı; adada yalnız Serdar Lala Mustafa Paşa kaldı(13)”



(1)Melce’: Sığınılacak yer Halas olacak, kurtulacak yer
(2) Büyük Osmanlı Tarihi:OrdProfİsmail Hakkı Uzunçarşılı(türk Tarih kurumu üyesi) C3S10:Türk Tarih Kurumu Yayınları
(3) Zabt:Zabt etmek İdâresi altına almak Kendine mal etmek Ele geçirmek
(4)Musadere: Zulüm ve cebir etmek
(5)Mülhimme defteri 3, s 103, 143, 145, sene 966
(6), Buharlı gemilerin icadından evvel kullanılan harp gemilerinden biri Kürek ve yelkenle kullanılırdı Kadırgalar 25 oturaklı idi ve her küreği dörder adam tarafından çekilirdi
(7) Limanlarda, şamandıralara bağlı olarak yükleme ve boşaltma yapan gemilerden, kıyılara römorkör yedeğinde yük götürüp getiren tekne
(8) Orta Çağda kullanılan kürekli ve yelkenli taşıma gemisi Kalyon türünden küçük savaş gemisi
Kalyon türünden altı düz bir savaş taşıt gemisi
(9)Tecrübesi nedeniyle
(10) (Levent) f Yeniçeri devrinde deniz erlerine verilen bir isim Asker
(11) Sipahiler atlı göçebe süvarilerdirBazı kamu arazileri sipahilere verilirdi bu nedenle tımarlı sipahi denilir
(12) Kapıkulu Sipahileri padişahın özel ordusunu oluşturan Hassa Ordusu'nun süvari sınıfını oluşturan birliklere verilen addır
(13) Büyük Osmanlı Tarihi:OrdProfİsmail Hakkı Uzunçarşılı(türk Tarih kurumu üyesi) C3S13, 14:Türk Tarih Kurumu Yayınları