![]() |
"Çakırcalı Efe" Bale Sahnesinde |
![]() |
![]() |
#1 |
Şengül Şirin
![]() |
![]() "Çakırcalı Efe" Bale Sahnesinde"Çakırcalı Efe" bale sahnesinde Türküler ve deyişlere konu olan ve Anadolu'da adeta efsaneleşen Çakırcalı Mehmet Efe, bastığı yeri titreten sert adımlarıyla bale sahnesine geldi ![]() ![]() Ankara- Yaşar Kemal'in 1972 yılında kaleme aldığı ''Çakırcalı Efe'', Ankara Devlet Opera ve Balesi Birim Dans Tiyatrosu (BDT) Sanat Yönetmeni İhsan Bengier'in koreografi ve rejisiyle dans sahnesine geldi ![]() Müziklerini Cem İdiz'in hazırladığı eserde orkestrayı Şef Sunay Muratov yönetti ![]() ![]() Eserde, Çakırcalı Mehmet Efe'yi Emre Onuk canlandırdı ![]() ![]() ![]() İdam sahnesi ve Çakırcalı'nın göğe yükselmesi Ankara Devlet Opera ve Balesinde büyük çoğunluğunu 40 yaş üstü sanatçıların oluşturduğu Birim Dans Tiyatrosunun sahnelediği yapıtta, başrolde 32 yaşındaki bale sanatçısı Emre Onuk yer aldı ![]() Bariton Tuncer Tercan'ın seslendirdiği ''İzmir'in Kavakları'', ''Efelerin Efesi'', ''Çökertme'' gibi türkülerle bezenen yapıtta, Ege yöresinin halk oyunları bale adımlarıyla birleştirilerek seyirciyle buluşturuldu ![]() ![]() Çakırcalı Efe'nin dağa çıkışı, Osmanlı'nın çıkardığı aflardan sonra gündelik yaşamına dönüşü, ancak her seferinde yeniden dağa çıkmak zorunda kalmasının işlendiği eserde, Çakırcalı Mehmet Efe'nin birlikte dağa çıktığı Kara Ali'nin idama gidişinde yaralı olduğu için onu kurtaramaması da dramatik bir şekilde işleniyor ![]() ![]() Eserin sonunda Çakırcalı Mehmet Efe'nin ölümü de hüzünlü biçimde sahneye geliyor ![]() ![]() ![]() Eserde rol alan sanatçı İdris Aydın'ın da prömiyerde emekli olacağı ilan edilerek tecrübeli sanatçı, seyircinin alkışları ve çiçeklerle yeni yaşamına başladı ![]() Çakırcalı Mehmet Efe kimdir? ''Çakıcı'' olarak da tanınan Çakırcalı Mehmet Efe, 1872 yılında bugünkü İzmir'in Ödemiş ilçesine bağlı Ayasuluğ Köyünde dünyaya geldi ![]() ![]() Baba–oğul her iki zeybeğin de kullandıkları ''Çakırcalı'' lakabının, birtakım kaynaklarda mensup oldukları bir Yörük aşiretinden gelme olduğu belirtiliyorsa da yapılan araştırmalar sonucu bunun oldukça düşük bir olasılık olduğu ortaya koydu ![]() Babası eşkıyalığı bırakmış, düze inmiş, kendi halinde bir köylü olarak yaşarken bu durumdaki eski zeybeklerin yeniden dağa çıkmalarını önlemek amacıyla verilen gizlice öldürülmeleriyle ilgili bir emir doğrultusunda zaptiye çavuşu Boşnak Hasan tarafından öldürüldü ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Çakırcalı'nın bir gün başına bela olacağını bilen Hasan Çavuş'un yıllar önce işlenen bir hırsızlık olayını da ona mal edip takibe düşmesi ve köyüne baskın düzenleyerek annesi ve diğer akrabalarına türlü hakaretlerle işkence yapması Çakırcalı'yı çileden çıkardı ![]() ![]() Halk arasında ün kazanan ve öyküsü destanlaşan Çakırcalı, diğer bir çok efe gibi o da varlıklı kişilerden aldığı paraları kendisine yardım eden yoksullara dağıttı ![]() ![]() ![]() ![]() Ünü Osmanlı ve sınırlarını aşarak Avrupa'ya kadar yayılan ve Avrupalı bir çok gazetecinin kendisiyle söyleşiler yaptığı Çakırcalı Efe ile baş edemeyen Osmanlı kendisine çeşitli defalar af çıkarttı ![]() 1912'de Nazilli yakınlarındaki Karıncalı dağ mevkisinde yönetim güçlerince girdiği bir çatışma sonucu, kafası ve elleri kesilmiş, göğsünün derisi yüzülmüş halde bulunduğu belirtilen Çakırcalı'nın ölümüne ilişkin de halk arasında pek çok rivayet bulunuyor ![]() ''İzmir'in kavakları/Dökülür yaprakları/Bize de derler Çakıcı/Yar fidan boylum/Yıkarız konakları ![]()
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz
![]() ![]() |
![]() |
![]() |
|