Dadyan Ailesi

Dadyan Ailesi Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti'ne çeşitli kademelerde hizmet vermiş Ermeni asıllı bir ailedir

Aslen Sivaslı olan Dadyan Ailesi, 15 yüzyılda Zad isminde bir aile büyüğüyle Erzincan'ın Gamaragab köyüne göç etmiş ve köyün tamamını satın almıştır O günden sonra aileye Zadyan denmiştir Daha sonra Bedros Bey 1650 yılında İstanbul'a göç etmiş, kuyumculuk işiyle ilgilenmiş ve sultan III Selim'in barutçubaşılık görevini üstlenen amcası Dad Arkel Amira'nın ismini kendisine soyadı yaparak Dadyan soyadını almıştır O günden beri aile bu soyadını kullanmaktadır Daha sonraki yıllarda aile fertleri çeşitli mevkilerde devletin üst düzey makamlarında görev yapmıştır Hala çok büyük bir aile olan Dadyanlar genel olarak Avrupa ve Amerika'da yaşamaktadır

Türkiye'de yaşayan Dadyanlar'ın en büyüğü TCDD'den emekli 98 yaşındaki Levon Dadyan, ailenin en genç üyesi ise Saro Dadyan'dır

Konu başlıkları

• 1 Hovahannes Dadyan
• 2 Artin Dadyan Paşa
• 3 Ailenin diğer ünlü üyeleri
• 4 Kaynaklar
• 6 Dış Bağlantılar

Hovahannes Dadyan

Dadyanlar tam üç asır Osmanlı Devleti'ne çeşitli alanlarda hizmet etmekle birlikte, devlet içerisindeki asıl görevleri barutçubaşılıktır Bu hizmetlerinden dolayı Sultan II Mahmut tarafından bu ailenin hiç bir üyesinden hiç bir şekilde vergi alınmaması kararlaştırılmış ve o zaman ailenin en büyük ferdi olan Barutçubaşı Hovahannes Dadyan'a fesinin üzerinde altın padişah tuğrası taşıma imtiyazı verilerek Ataköy'den Florya'ya kadar olan tüm arazi Hovahannes Bey'e hediye edilmiş, Hovahannes Bey de bu arazi üzerinde büyük bir baruthane teşekkül etmiş ve bir çok kilise ve okul yaptırmıştır Bu gün Bakırköy'deki Dadyan Ermeni Okulu ve yanındaki kilise bunlardandır Daha sonraki yıllarda Hovahannes Bey inşa ettirdiği baruthanede Osmanlı barutunu Avrupa barutunundan daha kaliteli bir hale getirmiş ve kendi ülkelerinde çalışmaları için bir çok Avrupalı devlet adamından teklifler almıştır Buna karşılık Hovahannes Bey; "Ben Türk sevgili yurdunda doğmuş ve onun iyilikleriyle beslenmiş bir kulum, hizmetlerim velev pek cüzidir" diyerek bu teklifleri reddetmiştir Bunun üzerine Sultan Abdülaziz Hovahannes Bey'e "Dile benden ne dilersen" demiş, fakat Hovahannes Bey "Devletlum sizden tek arzum her gün fakirlere et ekmek dağıttığım Surp Pırgiç Hastahanesi'nde bana yardımcı olmanızdır" demiştir Bunun üzerine bir ferman hazırlanarak Osmanlı Devleti yıkılana kadar devlet tarafından her gün hastahaneye et ve ekmek yardımı yapılmıştır

Artin Dadyan Paşa

Ailenin en önemli simalarından biri de kuşkusuz Artin Dadyan Paşa'dır İlk öğrenimini özel olarak alan ve ermenice ile fransızca öğrenen Artin Dadyan, öğrenimine Paris'de devam etmiş, Saint Barba ve Grand de Louis kolejlerinden sonra Sorbone Üniversitesinde uluslararası ilişkiler ve siyaset alanında öğrenim görmüş ve bakalorya diplaması almıştır Paris Büyükelçiliği kalem müdürlüğü, Paris Büyükelçiliği ve Cenevre Büyükelçiliği görevlerinden sonra Londra ziyaretinde sultan Abdülaziz'in sekreterlik görevinde bulunmuş ve Hariciye Nezareti Muhaberat Kalem Müdürlüğüne getirilmiştir Daire Başkanlığına (Beyoğlu Belediye Başkanlığı) ve Maliye Nezareti (Maliye Bakanlığı) müsteşarlığı görevlerine getirldikten sonra asıl ihtisas alanı olan Hariciye Nezareti'ne (Dışişleri Baknalığı) müsteşar olarak atanmıştır Sultan II Abdülhamit döneminde Hariciye Nazırlığına (Dışişleri Bakanı)getirilmiş ve vezir olarak taltif edilmiştir Bu görevini tam 25 yıl sürdüren Artin Dadyan Paşa 1901 yılında Şişli'de ki köşkünde kalp yetmezliğinden dolayı vefat etmiştir Paşanın cenazesi Sultan II Abdülhamit'in isteğiyle çok görkemli bir şekilde Beyoğlu Üç Horan Kilise'sinde yapımış ve naaşı Beşiktaş Ermeni Kilisesi'nin avlusuna defnedilmiştir Cenazenin tüm masrafları sultanın emriyle hazineden karşılanmıştır

Daha sonra Şurayı Devlet'in kurulmasıyla kendisine azalık verilmiş, Orman müdürlüğüne, 6 Abdülhamit'in çocukluk arkadaşı da olmasından dolayı sultanın güvenini kazanmış ve Sultan II

Ailenin diğer ünlü üyeleri

• Dad Arekel Amira (1753-1812)
• Simon Amira Dadyan (1777-1834)
• Barutçubaşı Boğos Dadyan (1800-1863)
• Barutçubaşı Hovahannes Dadyan (1798-1869)
• Hariciye Nazırı Artin Dadyan Paşa (1830-1901)
• Paris Büyükelçisi Diran Dadyan (1855-1908)
• Miralay Boğos Dadyan (1862-1934)
• İran Prensi Vahram Dadyan (1857-1916)
• Kafkasya Kraliçesi Katerina Dadyan (1850-1920)
• Mıgırdiç Dadyan (1822-1911)

Dadyan Ailesinin Akrabalıklarının Bulunduğu Ünlü Aileler ve Hanedanlıklar:

• Windsor Hanedanı (Birleşik Krallık)
• Romanov Hanedanı (Rusya)(Mingrel Prensi ile Gadarine Dadyan'ın evlilikleri1870)
• Osmanlı Hanedanı (Sultan Abdülmecid Han ile Hovahannes Dadyan'ın kardeşi Yakut Dadyan'ın evliliği)
• İran Hanedanlığı(Boğos Dadyan'nın kızı Herika ile Mirza Malkum Han ile evliliği 1860)
• Kazasyan Ailesi
• Balyan Ailesi
• Cezayirliyan Ailesi
• Zartaryan Ailesi
• Ziçenyi Ailesi

Kaynaklar

• Pars Tuğlacı - Dadyan Ailesi'nin Osmanlı Toplum, Ekonomi ve Sosyal Hayatındaki Rolü, Pars Yayıncılık 1993