Ileriye Ket Vurma

İLERİYE KET VURMA

Bu durumda önce öğrenilen bilgi, sonra öğrenilen bilgiyi engellemekte, öğrenmeyi ve geri getirmeyi zorlaştırmaktadır Örneğin; Türkiye’de direksiyon solda ve trafik akımı sağda bir sistemle otomobil kullanmayı öğrenen kişi, İngiltere’de direksiyon sağda ve trafik akımı solda olan bir sistemle otomobil kullanmakta zorlanmaktadır Oysa otomobil kullanmayı hiç bilmeyen biri, İngiltere’de ya da Türkiye’de otomobil kullanmayı daha kolay öğrenmektedir

Bunun gibi, İngilizce öğrenirken sözcüklerin telaffuzunu yanlış öğrenen öğrencinin yanlışlarını sonradan düzeltmek oldukça zor olmaktadır
Tüm öğrenmeler her zaman , önceki ya da sonraki öğrenmeyi engelleyici nitelikte karıştırıcı değildir öğrenmeler çoğu durumda , önce ya da sonra meydana gelen öğrenmeleri destekleyici niteliktedir Örneğin ; İtalyanca ve İspanyolca öğrenmeye yardım etmektedir İspanyolca benzer dil yapısına sahiptir Önce İspanyolca öğrenmek daha sonra İtalyanca öğrenmeye yardım etmektedir Bunun gibi Latince’yi bilen bir kişi İngilizce’yi daha kolay anlamakta ve konuşmaktadır

Önceki öğrenmenin sonra oluşan öğrenmeyi desteklemesine ileriyi destekleme (proactive facilitation) adı verilmektedir

Sonraki öğrenmenin , önceki öğrenmeyi desteklemesine de geriye destekleme (retroactive facilition) adı verilmektedir Bu durum özellikle öğretme uygulamaları sırasında sıkça gözlenir Örneğin; öğretmen adayı , daha önce matematikte integral konusun öğrenmiştir Fakat bizzat kendisi integral konusunu öğrencilerine öğretirken ,integrali daha iyi öğrendiğini belirtmektedir Yani sonraki öğrenmeler öncekileri desteklemektedir

Ancak geriye ket vurma , önemli bir unutma (geri getirememe) nedeni olarak gözlenmektedir Özellikle rutin olarak yapılan etkinlikler bu durumdan daha çok etkilenmektedir Örneğin ; dün akşam yemeğinde ne yediğinizi kolay hatırlarsınız, ama bir hafta önce öğle yemeğinde ne yediğinizi hatırlamakta güçlük çekersiniz Çünkü sonraki olaylar öncekinin bozulmasına , karıştırılmasına neden olmuştur Ancak bizim için çok özel , tek olan bilgi asla başka bilgiler tarafından karıştırılamaz Örneğin ; evlendiğiniz gün , doğum gününüz, yakınlarınızın ölüm günü vb

Ancak , daha önce de açıklandığı gibi aslında uzun süreli bellekten bilginin tamamen yok olması mümkün değildir Penfeild (1969) tarafından yapılan bir araştırmada hastaların beyinlerinin değişik bölgeleri elektrikle uyarıldığında , unuttuklarını zannettikleri çok çeşitli şeyleri hatırlamışlardır Uzun süreli bellekte bilgi yok olmamakla birlikte , yukarıda açıklanan ona ulaşmak zor olmaktadır (Senemoğlu,2001,syf 335-336)