Check-up Kanser Teşhinde Belirleyici Degil

CHECK-UP" KANSER TEŞHİSİNDE BELİRLEYİCİ DEĞİL

Her geçen gün görülme sıklığı artan kanserden korunmak için önleyici, yardımcı tedavi ve tarama yöntemleri önem kazanıyor
28 Mart 2010 Pazar 10:11

ANKARA - Uzmanlar, birçok kanser türünden korunmak için başta tütün kullanımının ve tütün dumanına maruziyetin ortadan kaldırılması ve aile öyküsü bulunan risk altındaki kişilerin hekim kontrolünde takiplerini yaptırmaları gerektiğine işaret ederken, korunmak adına kapsamlı check-up yaptırılmasının, kanda kanser taraması yaptırılmasının ya da yüksek teknolojik cihazlarla vücudun incelenmesinin gereksiz olduğu uyarısında bulundu

Tıbbi Onkoloji Derneği Başkanı ve Ankara Üniversitesi (AÜ) İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Öğretim Üyesi Prof Dr Ahmet Demirkazık, yaptığı açıklamada, check-up adı altında yapılan birçok tetkikin kanser araştırması için belirleyici olmadığına dikkati çekerek çok sayıdaki kanser türünden sadece birkaçının (kolon karsinomu, kadınlarda meme ve rahim ağzı kanseri) taranabildiğini ifade etti Demirkazık, 'Kapsamlı tarama adı altında check-up denilerek gerekli gereksiz bir sürü şey yapılabiliyor Bunlar kesinlikle gereksizdir Kişi, fazladan radyasyon alır' uyarısında bulundu

Kanser metastazlarının belirlendiği PET'in de bir tarama olarak asla düşünülmemesi gerektiğine dikkati çeken Demirkazık, 'Kanser hastalarında bile PET gerekli olanlara yapılmalıdır; tüm hastalara PET yaptırılması da ekonomik kayıptır Bunun dışında tomografi, hiç bir sorun olmadığı halde kan tahlili, böbrek ya da karaciğer testlerinin yapılması da uygun değildir' dedi

Demirkazık, kanserden korunmada en etkili yöntemin sağlıklı beslenme, bol sebze ve meyve tüketme, tütün, alkol ve olumsuz çevre faktörlerinden uzak durma, hekim kontrolü ve olağanüstü bir durum halinde beklenilmeden ilgili uzmana başvurulması gerektiğini kaydetti



-"MASTEKTOMİ" AMELİYATI-



Demirkazık'ın verdiği bilgiye göre, genetik geçişi bilinen ve aile geçişi yüksek olan kanserler, meme ve kolon (kalın bağırsak) kanserini kapsıyor

Bir kişinin ailesinde 'meme kanseri' bulunması halinde, kadın ya da erkek farketmeksizin risk artıyor Aynı soydan üç kişide olması halinde ise meme kanserinin görülme riski yüzde 60'lara çıkıyor Bu kişilerin, mutlaka düzenli hekim kontrolünde olması, hatta bu kişilerde hiç kanser ortaya çıkmadan her iki göğsün boşaltılması ve estetik ameliyat yapılması öneriliyor İki göğsün içinin boşaltılmaması halinde ise mutlaka yılda bir kez hekim kontrolü, kendi kendine muayenesini yapması, 40 yaş öncesi ultrason, bu yaştan sonra da mamografi yaptırması gerekiyor Bunların, aile öyküsünde kansere yakalanma yaşından 10 yıl önce başlanılması isteniyor

Kan tahlili açısından da meme kanserini belirlemek için rutin kan testinde bulunmayan özel belirteçlere bakılabiliyor Bunlara, meme kanseri için BRCA-1 ve BRCA-2 adı veriliyor Bunlar, kanserden koruyucu genleri oluşturduğu için, yok olmaları halinde meme kanserinden koruma sağlanamıyor İki gende de sorun olan kişilerde meme kanserinin görülme riski artıyor Ancak, bu testlerde iki genin bulunmasının da risk olmadığı ya da ileride olmayacağı anlamı taşımadığı için mutlaka hekim kontrolünün yapılması gerektiğine dikkat çekiliyor



-DIŞKIDA GİZLİ KAN TESTİ YAPILIYOR-



Kolon kanserinde de ailede birden fazla kişide hastalığın bulunması riski artırıyor Kolon konserinden koruyan genlerin saptanması için kan testi yapılması önerilmiyor Çünkü, bir kişide kalın bağırsakların alınmasının mümkün olmadığı için, koruyucu genlerin bulunmadığının tespit edilmesi bir işe yaramazken, dışkıda gizli kan testi belirleyici olabiliyor

Koruyucu tedbir olarak, familyal polipozis olan hastalarda kolon kanserinin görülme sıklığı yüksek olduğu için, bu kişilerin düzenli hekim kontrolünde olması gerekiyor Riskli ailelerde 'kolonoskopi' en güvenli takip şekli olarak gösteriliyor Kolonoskopinin, sağlıklı kişilerde 50 yaşından sonra bir kere, ardından 5'er yıl aralıklarla tekrarlanması gerekiyor Testin, risk grubu yüksek kişilerde de ailesel sendrom riskine göre (yılda bir kez) daha yakın aralıklarla yaptırılması öneriliyor



-NE YAPILMALI?-



Kolon ve meme kanseri dışında ve özellikle sigara kullanımı ya da maruziyetine bağlı hiçbir kanser türünde rutin bir tarama testi ya da önleyici bir operasyon ihtimali bulunmuyor Akciğer, yemek borusu, mide, pankreas, bağırsak sisteminin kanserleri, löseminin bazıları, mesane, jinekolojik ve böbrek kanserlerinde sigara kullanımının çok etkili olduğu gösteriliyor Çünkü, duman içe çekildiğinde kana karışıyor ve kanla gittiği ve atıldığı yollarda hasar bırakıyor

Akciğer kanserinde erken tanı için yılda bir kez tomografi çektirilmesi önerisinin doğru olmadığı belirtiliyor

Cinsel yolla bulaşan virüs kaynaklı serviks (rahim ağzı) kanserinde, yıllık hekim muayenesi, simir testi ve son olarak genç kızlık yaşlarında uygulanabilen aşının koruyucu önlemler olarak gösteriliyor

Prostat kanserinde ise yaşa bağlı olarak risk artıyor Özel bir tarama yönteminin bulunmadığı bu kanser türünde, şikayetlere paralel olarak parmakla muayene ile birlikte kan değerlerine bakılabiliyor

Karaciğer kanserinde Hepatit-B taşıyıcı olmak riski artırıyor Önlem olarak, mutlaka Hepatit B aşısı yaptırılması gerektiği vurgulanıyor Hepatit B taşıyıcı olmama ve aşırı alkol tüketmeme ile risk azaltılabiliyor