Fiilde Zaman

Fiilde Zaman

Fiilde Zaman
Fiiller bir yargıyı iletirken hareketin, oluşun, kılışın, durumun, işin gerçekleştiği ya da gerçekleşeceği zamanı da belirtirler
Zaman, bu yüzden fiil çekiminde; yapıldığını, yapılmakta olduğunu veya yapılacağını vb haber veren soyut kavramdır





Dilimizde üç temel zaman vardır:
1 Şimdiki Zaman

İçinde bulunulan zamandır
Fiilin, içinde bulunulan zamanda gerçekleştiğini ya da gerçekleştirildiğini anlatır

2 Geçmiş Zaman

Fiilin, içinde bulunulan zamandan önce gerçekleştiğini bildirir Bilinen ve öğrenilen olmak üzere ikiye ayrılır
a Bilinen Geçmiş Zaman :Öznenin bizzat gördüğü veya yaşadığı fiilleri bildirir
b Öğrenilen Geçmiş Zaman :Öznenin görmediği, yaşamadığı, ancak başkasından duyarak anlattığı fiilleri bildirir

3 Gelecek Zaman

Fiilin, içinde yaşanılan zamandan sonra gerçekleşeceğini, şimdilik tasarı hâlinde olduğunu bildirir
Bu "zaman"lara basit ya da ana zaman denir
Bu ana zamanların dışında bir de geniş zaman vardır ki bu, fiilin her zaman yapıldığını bildirdiği için yukarıdaki bütün zamanları kapsar, başka bir ifadeyle yukarıdaki zamanların tümü geniş zamanı oluşturur
Böylece "zaman" sayısı beşe yükselmiş olur
Bu "zaman"ları çekimli fiillerde zaman (haber kipi) ekleri temsil eder Bu eklerin üzerine tekrar bazı haber veya dilek kip ekleri getirilerek birleşik zamanlar oluşturulur
alıntı